معنای حروف در مشخصات روغن موتور

روغن موتور از مهمترین سیالات در خودرو است و وظیفه خنک‌کاری و روانکاری پیشرانه را بر عهده دارد. این روغن باید در فواصل زمانی منظم تعویض شده تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد. در زمان خرید روغن موتور جدید باید به مواردی همچون گرانروی روغن، درجه استاندارد کیفی روغن، غلظت روغن، شاخص API و نوع روغن پایه استفاده شده در آن توجه شود. همچنین باید به اعداد و حروف درج شده بر روی بسته روغن توجه کرد. در این مطلب در خصوص معنای حروف در مشخصات روغن موتور صحبت می‌کنیم و با سیستم‌های درجه‌بندی کیفیت روغن موتور آشنا می‌شویم.

روغن موتور و اهمیت آن

روغن موتور از مهمترین سیالات در خودرو است که وظیفه روغن‌کاری و روانکاری قطعات پیشرانه را بر عهده دارد. با روغن‌کاری قطعات از اصطکاک و سایش آنها جلوگیری شده و عمر بیشتری پیدا می‌کنند. از طرفی این روغن به خنک‌کاری قطعات نیز کمک کرده و مانع از افزایش دما و استهلاک آنها می‌شود. روغن موتور در تمام خودروهای درون‌سوز وجود دارد و هیچ موتور درون‌سوزی بدون آن قادر به کار کردن نمی‌باشد. در واقع میتوان گفت مهمترین سیال در این خودروها روغن موتور است. در صورتی که روغن موتور به میزان کافی وجود نداشته باشد و یا کیفیت پایینی داشته باشد، روانکاری قطعات به درستی انجام نشده و موتور دچار مشکلات اساسی می‌شود.

استاندارد یا سیستم‌های درجه‌بندی کیفیت روغن موتور

برای رتبه‌بندی کیفیت روغن موتور دو سیستم یا استاندارد اصلی وجود دارد که عبارتند از:

• سیستم API: استاندارد API (انجمن نفت آمریکا) شامل دو دسته اصلی است. حروف S نشان‌دهنده روغن‌های مناسب برای موتورهای بنزینی است. هرچقدر حرف دوم بعد از S به سمت انتهای حروف الفبا باشد، روغن کیفیت بیشتری دارد. برای مثال روغن‌های دارای درجه SN نسبت به روغن‌های SG کیفیت بیشتری دارند. دسته دوم با حروف C مشخص شده که نشانگر روغن‌های مناسب برای موتورهای دیزلی است.
• سیستم SAE: استاندارد SAE (انجمن مهندسان خودرو) بر اساس ویسکوزیته یا گرانروی روغن عمل می‌کند. برای مثال روغن‌های 10W-40 و 5W-30 در دماهای مختلف عملکرد متفاوتی دارند و باید بر اساس شرایط آب و هوایی و نوع موتور خودرو انتخاب و خریداری شوند.

معنای حرف W در روغن موتور

زمانی که صحبت از معنای حروف در مشخصات روغن موتور می‌شود، حرف W یکی از حروف مهمی است که به کلمه Winter یا زمستان اشاره دارد. این حرف نشانگر این است که ویسکوزیته روغن موتور در دماهای پایین همچون استارت زدن در صبح سرد زمستان به چه صورت است. در کنار این حرف اعدادی هم مشاهده می‌شود. معمولا یک عدد قبل و یک عدد بعد از حرف W وجود دارد. عدد قبل از این حرف به میزان ویسکوزیته روغن در زمستان و دماهای پایین اشاره دارد. عدد بعد از آن هم به گرانروی روغن در دماهای بالا مربوط است. برای مثال روغن با مشخصات 5W-30 نشانگر این است که دارای ویسکوزیته گرید 5 در دماهای پایین و گرید 30 در دماهای بالا است. این روغن میتواند در دماهای بالا روانکاری را به خوبی انجام دهد و از قطعات داخلی در برابر افزایش دما و اصطکاک محافظت کند.

مهم‌ترین سطوح کیفی API برای روغن موتور بنزینی

• استاندارد SP: این سطح کیفی به عنوان جدیدترین نوع روغن موتور در سال 2020 معرفی شده است. روغن‌های دارای درجه استاندارد SP میتوانند حفاظت بیشتر و روانکاری بهتری برای موتورهای توربورشارژ تزریق نسل جدید داشته باشند.
• استاندارد API SN PLUS: این استاندارد که در سال 2018 تعیین شد، جهت جلوگیری از احتراق زودرس در موتورهای توربوشارژ تزریق مستقیم به وجود آمد.
• استاندارد API SN: این کیفیت استاندارد مربوط به سال 2010 است و برای موتورهایی که با فناوری‌های این سال به بعد تولید شدند، ایده‌آل است. از ویژگی‌های روغن موتور با استاندارد SN باید به خاصیت ضد رسوب‌گذاری، ضد اکسایش، روانکاری مناسب، عملکرد عالی در دماهای پایین و کاهش مصرف سوخت اشاره کرد.
• استاندارد SM: این سطح کیفی روغن موتور برای خودروهای مدل 2010 مناسب است. مواد افزودنی و ترکیبات شیمیایی این روغن نسبت به SN کمی ضعیف‌تر است و قدرت محافظت و پوشش‌دهی آن را ندارد.
• استاندارد SL: فناوری ساخت روغن‌های SL به سال‌های 2002 تا 2005 مربوط است. از ویژگی‌های روغن موتور با این سطح کیفی باید به هماهنگی با استانداردهای زیست محیطی اشاره کرد.
• استاندارد SJ: این استاندارد کیفی برای موتورهایی با فناوری ساخت 1997 تا 2002 مناسب است.
• استاندارد SH: فناوری روغن موتور با استاندارد SJ به سال 1996 برمی‌گردد و برای موتورهای جدیدتر کارایی زیادی ندارد.
• استاندارد SG: این استاندارد هم به موتورهای بنزینی با فناوری ساخت سال 1988 و قبل از آن مربوط است.
• استاندارد SF: این سطح کیفی روغن موتور برای موتورهای فعلی مناسب نبوده و خاصیت زیادی در برابر ایجاد رسوب درون موتور خودرو از خود نشان نمی‌دهد.
• استاندارد SE: روغن‌های دارای درجه کیفی SE برای موتورهای با فناوری 1979 به قبل مناسب هستند. خاصیت ضد اکسایش، ضد زنگ‌زدگی و ضد رسوب‌گذاری این روغن نسبت به سطوح قبلی بالاتر است.
• استاندارد SC و SD: این سطوح کیفی تقریبا در یک رده قرار دارند. با این حال روغن‌های دارای درجه SD از خاصیت ضد زنگ بیشتری برخوردار هستند و مقاومت بالاتری در برابر اکسایش دارند.
• استاندارد SA و SB: استانداردهای SA و SB قدیمی‌ترین و ضعیف‌ترین روغن‌های موتور محسوب می‌شوند. روغن‌های SB دارای مواد افزودنی هستند و نسبت به روغن پایه با درجه کیفی SA از خواص ضد اکسایش و ضد سایش بیشتری برخوردار می‌باشند. این روغن‌ها به سال 1951 به قبل برمی‌گردند. روغن‌های SA هم در واقع همان روغن پایه بدون مواد افزودنی هستند و در سال‌های 1930 و قبل از آن رواج داشته‌اند.

جمع بندی

در این مطلب در خصوص معنای حروف در مشخصات روغن موتور صحبت کردیم و با مهمترین سطوح کیفی API برای روغن موتور بنزینی آشنا شدیم. برای خرید بهترین روغن موتور باید به اعداد و حروف درج شده بر روی بسته‌بندی روغن دقت کرده و آن را متناسب با نوع موتور و شرایط آب و هوایی خریداری کرد. معمولا در دفترچه راهنمای خودرو اطلاعات مربوط به بهترین روغن موتور درج شده است.