سنسور یا حسگر دریچه گاز یکی از اجزای مهم در خودروهای انژکتوری است. این سنسور عملیات گاز خوردن خودرو را انجام میدهد و با عملکرد بهینه موتور خودرو به طور مستقیم در ارتباط است. برای همین با خرابی این سنسور، در ترکیب دقیق هوا با سوخت و ایجاد توان حرکتی مشکل ایجاد میگردد. حال بهتر است ببینیم چه عواملی سبب خرابی سنسور دریچه گاز میشود و نشانههای خرابی آن چیست.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
آشنایی بیشتر با سنسور دریچه گاز
سنسور دریچه گاز (Throttle Position Sensor) از سنسورهای مهم و حیاتی در بخش موتور خودروهای انژکتوری است. این سنسور در کنار استپر موتور قرار دارد و عملیات گاز خوردن خودرو را انجام میدهد. همچنین با کم یا زیاد بودن مصرف سوخت در ارتباط مستقیم است. به طوری که اگر دچار خرابی شود، سبب گاز خوردن بیدلیل خودرو و افزایش مصرف سوخت میشود.
حسگر دریچه گاز وظیفه دارد تا فرآیند ترکیب هوا و سوخت را به طور دقیق و با نسبت صحیح کنترل نماید. تزریق سوخت به محفظه احتراق خودرو هم با توجه به سیگنالهای ارسالی توسط آن انجام میشود. سنسور دریچه گاز از طریق باز و بسته شدن پولکی، اطلاعات را برای کامپیوتر خودرو ارسال میکند. این سنسور به طور متوسط در هر ثانیه دادههای مرتبط با تغییر موقعیت دریچه گاز را محاسبه میکند. این دادهها در تعیین مقدار دقیق و مناسب سوخت اهمیت زیادی دارند.
انواع سنسور دریچه گاز خودرو
در خودروهای داخلی سنسورهای دریچه گاز شامل دو دسته ساژم و زیمنس هستند. این حسگرها از نظر ساختاری با هم تفاوت دارند. حسگر دریچه هوا به تمیزکاری یا روغنکاری نیازی ندارد. نوع ساختار و طراحی این سنسورها به گونهای است که کاملا الکترونیکی هستند و نسبت به سایر سنسورها عمر بالاتری دارند. این حسگر دارای سه پایه بوده که دو پایه برای برق و یک پایه آن برای اطلاعات است.
عوامل خرابی سنسور دریچه گاز
عوامل زیادی وجود دارد که در خرابی سنسور دریچه گاز تاثیرگذار هستند. در این رابطه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
گاز دادن بیش از حد
یکی از عوامل موثر در خرابی حسگر دریچه گاز، گاز دادن بیش از حد به خودرو است. با گاز دادن بیش از حد و فشار مضاعف به خودرو، احتمال خرابی سنسور دریچه گاز بیشتر میشود. برای همین در زمان رانندگی باید به این موضوع توجه کرده و مانع از بالا رفتن دور موتور خودرو تا حد کاتاف شد. کاتاف زمانی است که سوپاپ ورودی موتور به خاطر فشار ناگهانی و بیش از اندازه بسته شده و ورود هوا یا سوخت به درون پیستون برای لحظاتی متوقف میشود.
-
کثیف بودن محفظه دریچه گاز
کثیف بودن محفظه دریچه گاز به خصوص برای مدت زمان طولانی میتواند سبب خرابی و از کار افتادن حسگر دریچه گاز شود. در صورتی که محفظه داخلی به مدت طولانی کثیف بوده و جرم زیادی گرفته باشد، سبب باز ماندن پولکی میشود. باز ماندن پولکی هم باعث باز شدن سنسور دریچه گاز شده و زاویه آن را 1 یا 2 درجه تغییر میدهد. همین امر هم سبب خرابی دریچه گاز میشود.
-
تماس آب با سنسور
در صورتی که سنسور دریچه گاز خیس و مرطوب شود، احتمال سوختن آن افزایش پیدا میکند. این مشکل هم معمولا در کارواش و در زمان شستشوی اتومبیل اتفاق میافتد. زمانی که رانندگان قصد شستن موتور خودرو را دارند، ممکن است سبب نفوذ آب به داخل سنسور دریچه گاز شوند. البته در کارواشهای مدرن دستگاهی وجود دارد که از این امر جلوگیری کرده و مانع از نفوذ آب به داخل سنسور و سوختن آن میشود.
بررسی نشانهها و علائم خرابی سنسور دریچه گاز
در بخش قبلی با دلایل خرابی سنسور دریچه گاز آشنا شدیم. حال بهتر است ببینیم خراب شدن سنسور دریچه گاز با چه نشانهها و علائمی همراه است.
1- بالا ماندن دور موتور
یکی از نشانههای خرابی سنسور دریچه گاز، گاز خوردن خودرو در زمان خلاص بودن است. در واقع اگر خودرو در حالت خلاص گاز بخورد، احتمالا سنسور دریچه گاز آن دچار مشکل شده است. برخی افراد تصور دارند که گاز خوردن خودرو در زمان خلاص بودن به خاطر ایراد در استپر موتور است و اقدام به تعویض آن میکنند. در صورتی که این ایراد اغلب از سمت سنسور دریچه گاز است.
2- مشکل در شتابگیری و دور موتور بالا
اگر در زمان گاز دادن به خودرو متوجه شوید که خودرو در دور موتور 2500 الی 3000 به درستی گاز نخورده و خفه میکند، یعنی سنسور دریچه گاز دچار ایراد و خرابی شده است. در این شرایط خودرو به خوبی کار نکرده و در اصطلاح کپ میکند.
3- خاموش شدن خودرو در زمان پایین بودن دما
در صورتی که سنسور دریچه گاز خراب شده و دمای خودرو پایین باشد و راننده اقدام به فشردن پدال گاز نماید، خودرو خاموش میشود. این امر هم از نشانههای خرابی حسگر دریچه گاز است که با تعویض به موقع آن میتوان مشکل خاموش شدن خودرو را برطرف کرد.
4- مشکل در گاز خوردن خودرو
زمانی که حسگر دریچه گاز دچار مشکل و ایراد شود، در گاز خوردن خودرو هم تاخیر ایجاد میگردد. علت تاخیر به ولتاژ سنسور دریچه گاز مربوط است. در صورتی که ولتاژ کمتر از حد استاندارد باشد، خودرو دیرتر گاز میخورد.
5- تاخیر در کاهش دور موتور خودرو
در صورتی که پس از رها کردن پدال گاز درجه دور موتور با تاخیر به حالت معمول برگردد، یعنی سنسور دریچه گاز دچار ایراد شده است. در این شرایط سنسور حالت فنری بودن خود را از دست داده و چند ثانیهای زمان میبرد تا به حالت اولیه بازگردد.
6- افزایش مصرف سوخت
زمانی که مشکل گاز خوردن در خودرو پدید میآید، کامپیوتر خودرو تشخیص میدهد که دریچه باز است. همین امر باعث میشود تا پاشش سوخت ادامه داشته و متوقف نشود. برای همین این امر سبب افزایش مصرف سوخت میگردد.
نکات مهم در زمان بررسی علائم خرابی حسگر دریچه گاز
- باز بودن سنسور دریچه گاز نشان از خرابی این سنسور دارد. زاویه سنسور در تمام خودروها صفر درجه است. در صورتی که این زاویه افزایش پیدا کرده و بیش از صفر درجه شود، باید در ابتدا از سالم بودن سیم گاز مطمئن شده و سپس به سراغ سنسور دریچه گاز رفته و آن را تعویض کرد.
- ولتاژ دریچه گاز باید بررسی شود. ولتاژ استاندارد برای این سنسور در محدوده 400 الی 600 قرار دارد. اگر ولتاژ کمتر از 400 باشد، سبب دیر گاز خوردن خودرو میشود. ولتاژ بین 1000 الی 1300 هم نشان از خرابی سنسور دریچه گاز دارد.
جمع بندی
در این مطلب با 6 نشانه خرابی سنسور دریچه گاز آشنا شدیم و به عوامل موثر در خرابی آن پی بردیم. عواملی همچون گاز دادن بیش از حد، کثیفی محفظه دریچه گاز و خیس شدن سنسور سبب خرابی حسگر دریچه گاز میشوند. با خراب شدن حسگر هم مشکلاتی نظیر گاز نخوردن خودرو، افزایش مصرف سوخت، افزایش دور موتور و خاموش شدن خودرو در زمان سرد بودن ایجاد میگردد. پس در صورت مشاهده این موارد حتما به تعویض سنسور دریچه گاز بپردازید تا بتوانید از خودرو به درستی استفاده نمایید. قیمت سنسور دریچه گاز خیلی بالا نبوده و بستگی به نوع و مدل خودرو دارد. در صورتی هم که تمایل دارید شخصا اقدام به شناسایی و رفع مشکلات موجود در خودروی خود نمایید، میتوانید به آموزش دورههای جامع گلپانیا بپردازید و اطلاعات خود را در زمینه سیستم برق خودرو بالا ببرید.