باتری یکی از اساسی‌ترین قطعات در هر خودرویی محسوب می‌شود و بدون آن امکان حرکت و کار کردن خودرو وجود ندارد. این قطعه به تامین انرژی مورد نیاز جهت به حرکت درآمدن موتور و چرخ‌ها می‌پردازد و نقش مهمی در حرکت خودرو دارد. باتری خودرو شامل اجزای مختلفی است که هر یک از آنها نقش خاصی را در این قطعه ایفا می‌نمایند. در این مطلب به بررسی قسمت‌های مختلف باتری خودرو می‌پردازیم و با انواع مهم آن در بازار ایران آشنا می‌شویم.
باتری از قطعات اصلی و مهم در خودرو است و یک منبع تغذیه قابل شارژ محسوب می‌شود. هدف اصلی باتری ارسال ولتاژ جهت آغاز به کار خودرو است که جرقه پیشرانه را در انواع موتورهای درون‌سوز فراهم می‌کند. همچنین این قطعه برق را به اجزای الکتریکی خودرو همچون برف پاک‌کن، سیستم صوتی و چراغ‌های جلو می‌رساند. پس به طور کلی وظیفه باتری در خودرو، تامین انرژی برق مورد نیاز اجزای مختلف است. خودرو جهت حرکت به باتری نیاز دارد که این انرژی به وسیله باتری تامین می‌گردد.
باتری خودرو شامل انواع مختلفی است. اما در بازار ایران باتری اسیدی (غیر سیلد) و باتری اتمی (سیلد) نسبت به سایر باتری‌ها پرکاربردتر هستند. برای همین در این بخش به بررسی این باتری‌ها و ویژگی‌های هر یک از آنها می‌پردازیم.
باتری اسیدی یا غیر سیلد از انواع باتری خودرو است که به دلیل حساسیت بالا، به دقت بیشتری برای نگهداری نیاز دارد. این باتری‌ها در بخش بالای خود شامل شش درب هستند که توسط آنها سطح الکترولیت باتری بررسی می‌گردد. در صورتی که میزان سطح الکترولیت کاهش پیدا کند، باید مقداری آب مقطر به آن اضافه شود. باتری‌های اسیدی از باتری‌های نسل قدیم هستند که به خاطر قیمت پایین همچنان طرفداران خاص خود را دارند.
باتری اتمی یا سیلد حساسیت کمتری به شارژ بیش از حد دارد و مدت زمان شارژ آن کوتاه می‌باشد. عمر این باتری‌ها نسبت به باتری اسیدی بیشتر است و از آن برای مدت زمان بیشتری میتوان استفاده کرد. با این حال باتری اتمی در برابر دشارژ عمیق ضعف دارد و در صورت بروز این حالت، باتری خیلی سریع خراب می‌شود. دلیل آن هم این است که در باتری اتمی اسید مایع وجود ندارد و مواد فعال به صورت خشک هستند. از این رو پس از دشارژ عمیق، مواد فعال از صفحات جدا شده و سبب آسیب به باتری می‌شوند.
باتری خودرو با استفاده از واکنش‌های شیمیایی برق تولید می‌کند. این باتری‌ها شامل چندین سلول هستند که هر کدام دارای دو الکترود مثبت و منفی و الکترولیت می‌باشند. زمانی که خودرو استارت خورده و روشن می‌شود، باتری به سیستم برق خودرو متصل می‌شود و شروع به تخلیه می‌کند. در این حالت الکترولیت باتری نقش پل ارتباطی بین قطب‌های مثبت و منفی باتری را دارد و سبب تبدیل انرژی شیمیایی به برق می‌شود.
باتری خودرو شامل اجزای مختلفی است و در کل از سه جزء اصلی آند، کاتد و الکترولیت تشکیل می‌شود. در صورتی که الکترولیت کافی نباشد، برای جلوگیری از تماس آند و کاتد از جداکننده استفاده می‌شود. باتری‌ها برای حفاظت و ذخیره قطعات از پوشش برخوردار هستند. در خصوص قطعات و اجزای تشکیل دهنده باتری خودرو باید به موارد زیر اشاره کرد:
به محفظه یا جعبه‌ای که تمام اجزای باتری خودرو را در خود جای می‌دهد، پوسته باتری گفته می‌شود. پوسته یا بدنه باید در برابر اثرات اسیدی مقاوم باشد و تغییرات دمایی از -50 درجه تا +150 درجه سانتیگراد و ضربه را تحمل نماید. در گذشته برای ساخت پوسته باتری بیشتر از نوعی لاستیک استفاده می‌شده است. اما در حال حاضر از پلاستیک‌های مخصوص و مستحکمی برای آن استفاده می‌شود. درپوش باتری هم بخشی از آن است که جنسی همچون بدنه باتری دارد.
آند همان ترمینال منفی در باتری است. در باتری خودرو واکنش شیمیایی بین آند و الکترولیت سبب تجمع الکترون در آند می‌شود. این الکترون‌ها قصد حرکت به سمت کاتد را دارند. اما نمیتوانند از الکترولیت یا جداکننده عبور نمایند.
کاتد به عنوان ترمینال مثبت در باتری خودرو عمل می‌کند. واکنش شیمیایی در داخل یا اطراف کاتد از الکترون‌های تولید شده در آند استفاده می‌کند. تنها راه رسیدن الکترون‌ها به کاتد از طریق یک مدار خارج از باتری است.
همانطور که اشاره کردیم الکترولیت یکی از اجزای اصلی باتری خودرو است که نقش مهمی در آن دارد. الکترولیت اغلب به طور مایع یا ژل در ساختار داخلی باتری یافت می‌شود. این بخش توانایی انتقال یون‌ها بین واکنش‌های شیمیایی که در آند و کاتد رخ می‌دهد را دارد.
جداکننده یک ماده‌ای است که از تماس آند و کاتد جلوگیری کرده و مانع از بروز اتصال کوتاه در باتری خودرو می‌شود. جداکننده‌ها با استفاده از مواد مختلفی همچون نایلون، پلی استر، مقوا و پلیمرهای مصنوعی قابل ساخت هستند. این بخش از باتری با آند، کاتد یا الکترولیت هیچ واکنش شیمیایی نشان نمی‌دهد.
کلکتور یک پین برنجی در وسط سلول است که برق را به مدار بیرونی هدایت می‌کند. ترمینال باتری هم که با نام پایانه باتری شناخته می‌شود، به بند مثبت و منفی سلول‌های انتهایی وصل شده و نقطه واسط بین باتری و سیستم الکتریکی خودرو محسوب می‌شود.
از دیگر اجزای باتری خودرو باید به صفحات مثبت و منفی اشاره کرد. صفحه مثبت باتری حاوی یک شبکه فلزی با مواد فعال دی‌اکسید سرب است که با رنگ قهوه‌ای تیره یا قهوه‌ای مایل به قرمز قابل تشخیص است. صفحه منفی هم حاوی یک شبکه فلزی با مواد فعال سرب اسفنجی است که اسکلت آن به رنگ خاکستری می‌باشد.
خمیر باتری مخلوط اکسید سرب است که دی‌اکسید سرب و سرب اسفنجی ایجاد می‌کند. این خمیر به شبکه‌های باتری مثبت و منفی چسبیده و سبب استحکام بین اتصالات و نگهداری بهتر اجزای داخلی باتری خودرو می‌شود.
تسمه‌های ریخته‌گری به بالای هر عنصر جوش داده می‌شوند تا اتصال الکتریکی به پایانه‌های باتری برقرار شود.
در این مطلب از سایت گلپانیا با قسمت‌های مختلف باتری خودرو آشنا شدیم. همچنین به پرکاربردترین انواع باتری خودرو در ایران پی بردیم. از اجزای مهم باتری خودرو باید به الکترولیت، کاتد، آند، پوسته یا جعبه، درپوش، ترمینال و صفحات باتری اشاره کرد.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
