یکی از نگرانیهای رانندگان، به خصوص رانندگان مبتدی، رانندگی و یا پارک کردن در مسیرهای شیبدار است. در خودروهای دندهای برای کنترل خودرو در این شرایط معمولا از فشردن پدال گاز پیش از کشیدن ترمزدستی استفاده میشود. اما در خودروهای جدید و مدرن از سیستمهای پیشرفتهای استفاده شده است که رانندگی در مسیرهای شیبدار را تسهیل بخشیده است. این سیستمها شامل سیستم DAC (حرکت در سراشیبی) و سیستم HSA (حرکت در سربالایی) میباشند. در ادامه مطلب با سیستم کنترل حرکت خودرو در سربالایی یا همان HSA آشنا خواهیم شد.
سیستم کنترل حرکت در سربالایی یا HSA چیست؟
سیستم کنترل حرکت در سربالایی یا HSA (Hill Start Assist) سیستمی است که از حرکت رو به عقب خودرو در مسیرهای سربالایی جلوگیری میکند. این سیستم بعد از فعال شدن، شیب سطح جاده را تشخیص داده و با محاسبه میزان فشار وارده بر ترمز، از حرکت خودرو ممانعت میکند. اصل کار این سیستم زمانی است که راننده پای خود را از روی پدال گاز بردارد. تا زمانی هم که راننده پدال گاز را فشار ندهد، سیستم فعال باقی میماند. به عبارتی زمانی که راننده برای حرکت خودرو پای خود را از روی پدال ترمز برمیدارد، سیستم HSA احساس میکند که خودرو همچنان پیش از حرکت به ترمزگیری نیاز دارد. در غیر این صورت به سمت پایین شیب حرکت میکند. سیستم HSA به راننده کمک میکند تا بعد از ایست کامل در مسیر سربالایی، برای حرکت مجدد بدون هیچ مشکلی به مسیر خود ادامه دهد.
اجزای سیستم کنترل حرکت در سربالایی یا HAS
سیستم HSA در خودرو، رانندگی در سربالایی را آسانتر کرده است. این سیستم شامل مجموعهای از حسگرهای مختلف است که نامیزانی سطح توقف خودرو را تشخیص میدهند. دادههای این حسگرها در ایسیو خودرو پردازش شده و دستور درگیری ترمزها را به سیستم ترمز خودرو ارسال میکنند. در آخر هم با پردازش وضعیت گشتاور خودرو در لحظه، میزان فشردن پدال گاز برای غیر فعال کردن ترمزها بررسی میشود. این سیستم با مجموعه کنترل کشش و ترمزها عملکرد یکپارچهای دارد.
مزایا و محدودیتهای سیستم حرکت در سربالایی
همانطور که متوجه شدیم سیستم HSA برای جلوگیری از حرکت خودرو در جهت شیب طراحی شده است. با این حال HSA زمان مشخصی برای عملکرد خود دارد. در صورتی که راننده در این بازه زمانی پدال گاز را به اندازه کافی فشار ندهد، با حرکت عقبگرد خودرو مواجه میشود. با این حال به طور کلی سیستم کنترل خودرو در سربالایی نگرانی بسیاری از رانندگان از بابت رانندگی در مسیرهای سربالایی را مرتفع کرده است. با وجود این سیستم راننده میتواند با آرامش بیشتر حرکت خودرو در مسیر سربالایی را مجددا آغاز کند. از طرفی سیستم HSA به عملکرد بهینه کلاچ خودرو نیز کمک کرده و مانع از استهلاک بیش از حد قطعات سیستم کلاچ میشود. همچنین با وجود آن از ترافیک اضافه در سربالاییها تا حد زیادی ممانعت میشود.
DAC و تفاوت آن با HAS
سیستم دیگری که در خودروهای مدرن و امروزی به چشم میخورد، سیستم کنترل حرکت در شیب یا DAC نام دارد. این سیستم به راننده کمک میکند تا بدون درگیر کردن ترمز، در سراشیبیهای تند و مسیرهای لغزنده سرعت خودرو را ثابت نگه دارد و با کنترل و پایداری کاملی به حرکت ادامه دهد. در واقع با وجود سیستم DAC نیازی به ترمزگیریهای مکرر برای کنترل وسیله نقلیه نبوده و با امنیت بیشتری میتوان رانندگی کرد. فعال شدن این سیستم هم در خودروهای مختلف به دو روش متفاوت انجام میشود.
تفاوت DAC با HSA در این است که در فناوری DCA ترمزها به طور خودکار و بدون درگیری راننده فعال میشوند. هدف از این سیستم تنظیم سرعت حرکت آغازین خودرو است. اما سیستم HSA بعد از برداشتن پا از روی پدال ترمز فعال میشود. تفاوت دیگر این سیستمها در خودروهای به کار رفته است. با اینکه سیستم کنترل حرکت در سربالایی در خودروهای متداول نیز دیده میشود، اما سیستم DAC اغلب در خودروهای آفرودی به کار میرود. چرا که در این خودروها به کنترل بیشتری برای حرکت در مسیرهای شیبدار و نامناسب نیاز است.
جمع بندی
سیستمهای HSA و DSA از سیستمهای کاربردی با مزایای زیاد برای خودروها هستند. با وجود این سیستمها رانندگی آسانتر و لذتبخشتر شده و از افزایش ترافیک، وقوع تصادف و سوانح رانندگی، افزایش مصرف سوخت و کاهش عمر مفید قطعات جلوگیری میشود.
- کدام خودروها به سیستم کنترل حرکت در سربالایی مجهز هستند؟
در حال حاضر طیف وسیعی از خودروهای خارجی شاسی بلند، سدان و حتی هاچ به سیستم HSA مجهز شدهاند. در خودروهای داخلی این سیستم یک آپشن نسبتا رده بالا محسوب میشود و در خودروهایی همچون ریرا به کار رفته است.
- تفاوت HSA با اتوهلد چیست؟
سیستم HSA در شرایط خاص قرارگیری خودرو در مسیرهای سربالایی وارد عمل میشود. اما فناوری اتوهلد در صورت بیحرکت قرار گرفتن خودرو، ترمزها را در حالت درگیری نگه میدارد. به این ترتیب اتوهلد کار سیستم HSA را در تمام شرایط انجام میدهد.