اویل پمپ یا پمپ روغن از اجزای مهم موتورهای درونسوز است که روغن موجود در موتور را به مدار روغنکاری و بخشهای مختلف موتور پمپاژ میکند. این قطعه از قطعات مهم سیستم روانکاری خودرو محسوب شده و در عملکرد اجزای مختلف تاثیر زیادی دارد. برای همین سالم بودن آن بسیار حائز اهمیت است و باید به علائم خرابی آن دقت شود. در این مطلب به بررسی نشانههای خرابی اویل پمپ خودرو میپردازیم و به علت خرابی آن پی میبریم.
اویل پمپ چیست؟
پیش از هر چیز بهتر است با قطعه اویل پمپ و نقش آن در خودرو آشنا شویم. اویل پمپ یا پمپ روغن، از قطعات مهم سیستم روانکاری خودرو است و به تامین و گردش روغن موتور میپردازد. این قطعه روغن موتور را از محفظه مخصوص روغن مکش کرده و با فشار مناسب به بخشهای مختلف موتور از جمله سوپاپها، میل لنگ و یاتاقانها پمپاژ میکند. با این کار از اصطکاک و سایش قطعات جلوگیری شده و عمر بیشتری پیدا میکنند. عملکرد صحیح پمپ روغن به میل لنگ یا میل بادامک ارتباط دارد. اویل پمپ خودرو شامل انواع مختلف از جمله اویل پمپ دندهای، اویل پمپ روتوری و اویل پمپ پیستونی یا پرهای است.
علائم خرابی اویل پمپ خودرو
وجود مشکل در سیستم روانکاری میتواند به قیمت سوختن موتور تمام شود. برای همین رانندگان بهتر است نسبت به علائم خرابی اویل پمپ اطلاع داشته باشند و با مشاهده آنها به بررسی وضعیت پمپ روغن و در صورت لزوم تعویض آن بپردازند. مهمترین نشانههای خرابی اویل پمپ عبارت است از:
1. کاهش فشار روغن موتور
اولین و رایجترین نشانه خرابی اویل پمپ، کاهش فشار روغن موتور است. فشار پایین روغن موتور باعث میشود تا روغن لازم جهت روانکاری قطعاتی نظیر بیرینگ، میل بادامک و میل لنگ به آنها نرسد و قطعات در معرض آسیب قرار بگیرند. افت فشار روغن اغلب با روشن شدن چراغ هشدار در پشت آمپر به راننده اطلاع داده میشود. در این شرایط باید خودرو را متوقف کرده و وضعیت روغن را بررسی کرد.
2. روشن شدن چراغ هشدار فشار روغن
همانطور که متوجه شدیم روشن شدن چراغ هشدار روغن روی داشبورد خودرو، از نشانههای افت فشار روغن و خرابی اویل پمپ است. در صورتی که فشار روغن از حد استاندارد کمتر شود، سنسورهای مربوطه این موضوع را تشخیص داده و با روشن شدن چراغ به راننده هشدار میدهند.
3. خروج صدای غیر عادی از موتور و اویل پمپ
یکی دیگر از نشانههای خرابی اویل پمپ ماشین، خروج صدای غیر عادی از موتور یا اویل پمپ است. زمانی که اویل پمپ خودرو خراب شود، روغن کافی به قطعات موتور نرسیده و همین موضوع سبب اصطکاک شدید میان آنها و تولید صداهای غیر عادی میشود. این صداها به صورت تقتق، ضربه یا سایش بوده و اغلب از سمت سرسیلندر یا زیر موتور به گوش میرسند. علاوه بر این اویل پمپ در حالت عادی و سالم صدایی ندارد. اما در صورت خرابی صدای ناله مانندی از خود تولید میکند که بیشتر در حالت کارکرد درجا به گوش میرسد.
4. افزایش دمای موتور
افزایش دمای موتور به دلایل متعددی رخ میدهد. با این حال یکی از دلایل آن کمبود روغن موتور ناشی از اویل پمپ خراب است. روغن موتور در کنار روانکاری قطعات سیستم موتور به کاهش دمای موتور نیز کمک میکند. برای همین خرابی اویل پمپ و عدم گردش روغن به میزان کافی، سبب افزایش اصطکاک قطعات داخلی و در نهایت افزایش دمای موتور میشود.
5. بوی سوختگی از روغن موتور
در صورت آسیبدیدگی و خرابی اویل پمپ، روغن در بخشهای مختلف موتور به درستی پخش نمیشود. در این حالت دمای موتور و خود روغن افزایش پیدا میکند و احتمال خروج بوی سوختگی از روغن موتور زیاد است. این موضوع سبب کاهش عمر مفید روغن موتور و تشکیل رسوب و لجن در موتور میشود.
6. افت توان و قدرت خودرو
عدم روانکاری مناسب قطعات موتور باعث میشود تا پیشرانه قادر به تولید قدرت بهینه و مناسب نباشد. برای همین یکی دیگر از نشانههای خرابی اویل پمپ ماشین، افت توان و قدرت خودرو است. البته این موضوع به موارد دیگری هم مربوط است و علت اصلی آن باید سریعا شناسایی و مرتفع گردد.
7. وجود برادههای فلزی در روغن موتور
اصطکاک زیاد قطعات متحرک موتور ناشی از عملکرد نادرست اویل پمپ باعث میشود تا قطعات فلزی در اثر سایش برادههای فلزی تولید کنند. این برادهها به روغن موتور راه پیدا کرده و در زمان تعویض روغن یا بررسی سطح روغن به خوبی قابل مشاهده هستند. برای همین وجود برادههای فلزی در روغن موتور یکی دیگر از نشانههای خرابی پمپ روغن است.
8. سخت استارت خوردن خودرو در روزهای سرد
به عنوان آخرین نشانه خرابی اویل پمپ ماشین باید به سخت روشن شدن موتور در روزهای سرد اشاره کرد. خرابی اویل پمپ میتواند باعث عدم پخش روغن در زمان استارت اولیه شود. این مشکل در روزهای سرد سال مشهودتر است. چرا که روغن در دمای پایین غلظت بیشتری پیدا کرده و جریان آن سختتر از قبل صورت میگیرد.
دلایل خرابی اویل پمپ ماشین
اویل پمپ خودرو به دلایل زیادی دچار آسیب میشود. در این خصوص باید به موارد زیر اشاره کرد:
- بیکیفیت یا نامناسب بودن روغن موتور: روغن موتور باید از گرانروی مناسب برخوردار باشد و با خودرو سازگاری داشته باشد. در صورتی که ویسکوزیته روغن بالا (غلظت زیاد) باشد، اویل پمپ برای پمپاژ آن تحت فشار زیادی قرار گرفته و زودتر دچار آسیب میشود.
- عدم تعویض به موقع روغن: روغن موتور با گذر زمان دچار آلودگی شده و گرد و غبار و برادههای فلزی زیادی وارد آن میشود. در صورتی که روغن موتور به موقع تعویض نشود، روانکاری قطعات به درستی صورت نمیگیرد.
- گرفتگی فیلتر روغن یا مسیرهای روغنکاری: مسدود شدن فیلتر روغن یا مسیرهای روغنکاری باعث میشود تا روغن به درستی وارد موتور نشود. در این حالت پمپ بیشتر از حد معمول کار کرده و خیلی زودتر از حد انتظار دچار خرابی میشود.
- خرابی سوپاپ فشار روغن: برخی از اویل پمپها دارای سوپاپ فشاری هستند که فشار روغن را در حد استاندارد نگه میدارد. خرابی این قطعه با افزایش فشار بر پمپ و خرابی زودرس آن همراه است.
- نشتی در سیستم روغنکاری: یکی دیگر از دلایل خرابی اویل پمپ، وجود نشتی در سیستم روغنکاری است. در این حالت فشار روغن کاهش پیدا کرده و این قطعه برای جبران کاهش فشار بیشتر کار میکند.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص نشانههای خرابی اویل پمپ ماشین صحبت کردیم و با دلایل خرابی این قطعه آشنا شدیم. اگر شاهد علائمی همچون روشن شدن چراغ هشدار روغن، افت فشار روغن موتور، خروج صدا از موتور یا اویل پمپ، داغ کردن پیشرانه، افت توان و عملکرد خودرو و بوی سوختگی روغن بودید، به بررسی اویل پمپ پرداخته و در صورت لزوم آن را تعویض نمایید.