یکی از صداهایی که برخی از رانندگان در حین حرکت خودرو یا در حالت درجا با آن روبرو میشوند، صدایی شبیه به زوزه است. این صدا بیشتر به بروز مشکل در گیربکس مربوط است. در شرایطی که گیربکس ماشین دچار مشکل شده باشد، احتمال زوزه کشیدن آن وجود دارد. در این مطلب قرار است در خصوص علت زوزه کشیدن گیربکس ماشین صحبت کنیم و با راههای رفع مشکل و جلوگیری از آن آشنا شویم.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
گیربکس خودرو و به صدا افتادن آن
گیربکس از مهمترین اجزای خودرو است که به راننده امکان حرکت خودرو با سرعتهای مختلف را میدهد. این بخش وظیفه انتقال نیروی گشتاور موتور به چرخها را بر عهده دارد. گیربکس میتواند دستی و یا اتوماتیک باشد. گیربکسهای اتوماتیک در مقایسه با گیربکسهای دستی حساسیت بالاتری دارند. برای همین عملکرد صحیح آنها بیشتر حائز اهمیت است. برای اطمینان از عملکرد صحیح گیربکس ماشین باید به نکات مراقبتی توجه کرده و بررسیهای لازم نظیر بررسی سطح روغن گیربکس و اطمینان از کیفیت آن را به موقع انجام داد. در صورتی که راننده به این موضوع توجهی نداشته باشد، احتمال خروج صدای زوزه یا ناله مانند از گیربکس وجود دارد.
دلایل زوزه کشیدن گیربکس دستی و اتوماتیک و رفع آن
علت زوزه کشیدن گیربکس دستی و اتوماتیک تا حد زیادی مشابه هم است و میتواند به یکی از موارد زیر مربوط باشد:
-
عدم مونتاژ صحیح قطعات جعبه دنده
یکی از دلایل زوزه کشیدن گیربکس دستی یا اتوماتیک، عدم مونتاژ صحیح قطعات گیربکس است. این مشکل معمولا در خودروهای صفر یا خودروهایی که گیربکسشان به تازگی تعمیر شده است، مشاهده میشود. زمانی که قطعات به درستی مونتاژ نشوند، به شکل صحیح با هم درگیر نمیشوند و همین امر سبب خروج صدا از گیربکس میشود. تنها راه رفع صدا در این شرایط باز کردن گیربکس و مونتاژ مجدد قطعات است. قطعات باید از کیفیت خوبی برخوردار باشند و به درستی در جای خود نصب شوند.
-
کاهش روغن گیربکس
روغن گیربکس از سیالات مهم در خودرو است که به روانکاری قطعات متحرک داخل گیربکس میپردازد. با روانکاری قطعات از اصطکاک و فرسودگی بیش از حد آنها جلوگیری میشود. در صورتی که سطح روغن گیربکس از حد طبیعی کاهش پیدا کند، احتمال خروج صدای زوزه از آن زیاد است. دلیل آن هم به این خاطر است که با کاهش سطح روغن قطعاتی همچون چرخ دنده به خوبی روانکاری نمیشوند و گیربکس به سروصدا میافتد. در این شرایط تنها باید مقداری روغن گیربکس را به مخزن اضافه کرده تا مشکل برطرف شود. در صورتی هم که کاهش سطح روغن به خاطر نشتی بوده باشد، علت نشتی باید برطرف گردد.
-
افت کیفیت روغن گیربکس
روغن گیربکس دستی و اتومات از عمر مفیدی برخوردار بوده و بعد از مدتی به تعویض نیاز پیدا میکند. آلوده شدن روغن مانع از روانسازی درست قطعات گیربکس میشود. همچنین با نزدیک شدن به تاریخ انقضا خاصیت خود را از دست داده و اصطکاک میان قطعات داخلی جعبه دنده بیشتر میشود. به گفته کارشناسان، روغن گیربکس باید هر 50 الی 100 هزار کیلومتر تعویض شود. در غیر این صورت احتمال خروج صدای زوزه از گیربکس زیاد است.
-
فرسایش کلاچ گیربکس دستی
کلاچ وظیفه انتقال و قطع و وصل کردن جریان گشتاور از موتور به گیربکس را بر عهده دارد و در گیربکسهای دستی از اهمیت ویژهای برخوردار است. مجموعه کلاچ ممکن است بر اثر عواملی دچار فرسایش شده و کارایی اولیه خود را از دست بدهد. زمانی که کلاچ فرسوده شود، در حین تعویض دنده صدایی همچون زوزه یا ناله از جلوی خودرو به گوش میرسد. در این شرایط باید صفحه کلاچ را عوض کرده تا مشکل برطرف گردد.
-
خرابی میل ماهک یا ماهک
علت زوزه کشیدن گیربکس دستی میتواند به بروز مشکل در ماهک یا میل ماهک مربوط باشد. میل ماهک یک قطعه کاربردی است که از یک سمت به دسته دنده و از سمت دیگر به ماهک وصل میشود. میل ماهک دارای حرکت خطی بوده و با حرکت آن کشویی تعویض دنده نیز حرکت کرده و با دنده مورد نظر درگیر میشود. حال اگر فنر یا ساچمه ماهک دچار شکستگی شود و یا میل ماهک بیش از حد فرسوده گردد، سروصدای قابل توجهی از جعبه دنده خودرو به گوش میرسد. در این مواقع راهی به جز تعویض قطعه خراب نمیباشد.
-
ساییدگی یا لقی یاتاقانها
سایش یا لقی یاتاقانهای داخلی گیربکس از دیگر دلایل زوزه کشیدن جعبه دنده است. نقش یاتاقان در گیربکس این است که با روانتر کردن حرکت محورها و دندهها از ایجاد صدا و لرزش در زمان کار گیربکس جلوگیری میکند. برای همین فرسودگی یا لقی آنها منجر به کارکرد غیر طبیعی قطعات داخلی گیربکس و در نهایت خروج صدای زوزه مانند میشود. برای رفع مشکل باید یاتاقان فرسوده را تعویض کرد.
علت زوزه کشیدن گیربکس دستی
به جز موارد اشاره شده در بخش قبلی، علت زوزه کشیدن گیربکس ماشین میتواند به دلایل زیر نیز مربوط باشد:
- کیفیت پایین قطعات گیربکس: خرید قطعات بیکیفیت جعبه دنده در ایجاد سروصدا بیتاثیر نمیباشد. برای همین در زمان خرید قطعات گیربکس باید به کیفیت آنها توجه زیادی شود.
- بیکیفیت بودن روغن گیربکس یا عدم تعویض به موقع آن: کیفیت روغن گیربکس در عملکرد جعبه دنده نقش مهمی دارد. در صورتی که کیفیت روغن پایین بوده و یا به موقع تعویض نشود، صدای زوزه مانند از گیربکس به گوش میرسد.
- برخورد دندانههای چرخ دندهها به هم: برخورد دندانههای دو چرخ دنده به یکدیگر از دیگر دلایل خروج صدای زوزه از گیربکس ماشین است. در این شرایط میتوان از نانو سرامیک زادو برای کاهش صدا استفاده کرد.
آیا میتوان از زوزه کشیدن گیربکس جلوگیری کرد؟
با توجه به دلایل زوزه کشیدن گیربکس ماشین میتوان از بروز این مشکل تا حد زیادی جلوگیری کرد. برای مثال با تعویض به موقع روغن گیربکس و یا شارژ روغن در زمان مناسب، امکان پیشگیری از زوزه کشیدن جعبه دنده وجود دارد. در صورتی هم که قطعات گیربکس خراب شده باشند، باید قطعات با کیفیت و اورجینال را جایگزین آنها کرده تا خللی در عملکرد سیستم رخ ندهد.
جمع بندی
در این مطلب از سایت گلپانیا در خصوص علت زوزه کشیدن گیربکس ماشین صحبت کردیم. همانطور که ملاحظه کردید خروج صدای زوزه یا ناله از جعبه دنده ماشین به دلایل زیادی مربوط است. در زمان مواجهه با این صدا بهتر است خودرو را به یک تعمیرگاه معتبر ببرید تا به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد. با گلپانیا گامی محکم به سوی حرفهای شدن بردارید و با شرکت در دورههای آموزشی، مهارتهای خود را ارتقا دهید.
سوالات متداول
- چه راهکارهایی برای رفع زوزه کشیدن گیربکس اتوماتیک وجود دارد؟
افزودن مکمل گیربکس در بسیاری از مواقع به رفع صدای زوزه کمک میکند. همچنین با بررسی کیفیت و میزان روغن گیربکس میتوان این مشکل را سریعتر برطرف کرد.
- هزینه تعمیر و رفع مشکل زوزه کشیدن گیربکس چقدر است؟
هزینه رفع مشکل به علت بروز آن بستگی دارد. برای مثال اگر علت زوزه کشیدن خرابی قطعه خاصی باشد، نیاز به خرید قطعه جدید و جایگزین کردن آن با قطعه معیوب است.