توربو سامانهای کمکی است که با تزریق هوای بیشتر به محفظه احتراق، سبب افزایش توان خروجی و راندمان موتورهای درونسوز میشود. این سیستمها شامل انواع مختلفی بوده و اغلب برای عملکرد مطلوب به روانکاری مداوم با روغن نیاز دارند. برخی از توربوها هم بدون روغن تولید شدهاند که روز به روز به محبوبیت آنها افزوده میشود. از آنجایی که برخی از افراد نسبت به این توربوها آشنایی ندارند، در این مطلب قصد داریم در خصوص توربوی بدون روغن صحبت کنیم و با کاربرد و نحوه عملکرد آنها آشنا شویم.
آشنایی با توربوی بدون روغن
توربوشارژر، پرخوران یا در اصطلاح عامیانه توربو، به سامانهای کمکی اشاره دارد که با تزریق هوای بیشتر به محفظه احتراق سبب افزایش توان خروجی و راندمان موتورهای درونسوز و کاهش مصرف سوخت میشود. توربوشارژرها را میتوان یک موتور مکانیکی دانست که میزان هوای ورودی به درون موتور را افزایش میدهند. این قطعات برای عملکرد مطلوب خود به روانکاری دائم با روغن نیاز دارند. با این حال انواع توربو بدون روغن نیز روانه بازار شده است که محبوبیت زیادی داشته و روز به روز به طرفداران آن افزوده میشود. توربوی بدون روغن مزایای زیادی به خصوص در خودروهای دارای فضای محدود برای لولهها و مسیرهای انتقال روغن دارد. برخی از رانندگان هم از آنها جهت عدم تعویض فیلتر روغن اضافه استفاده میکنند.
اجزای سیستم توربوشارژر
سیستم توربوشارژر یا همان توربو شامل چند بخش اصلی است:
- توربین: این بخش شامل یک پره فلزی است که به وسیله گازهای خروجی از موتور دور میگیرد. توربین سبب چرخش یک شفت شده که به کمک آن فن کمپرسور به چرخش در میآید.
- کمپرسور: کمپرسور توربو شامل یک پره دیگر است که هوایی که از محیط خارجی جذب میشود را فشرده کرده و با افزایش فشار به سمت موتور تزریق میکند.
- سیستم خنککننده: در برخی از توربوشارژرها یک سیستم خنککننده داخلی وجود دارد. همانطور که انتظار میرود این سیستم سبب خنک شدن هوای فشرده و افزایش چگالی آن میگردد.
سیستم توربوشارژر هوایی که از محیط خارجی جذب میشود را توسط کمپرسور فشرده کرده و به سمت موتور میفرستد. در این حین توربین سبب چرخش پرههای کمپرسور میگردد. بر این اساس هوایی که وارد موتور میشود احتراق بهتری داشته و قدرت و عملکرد بیشتری به دست میآورد.
مزایای به کارگیری توربوشارژر
استفاده از سیستم توربوشارژر از چند مزیت برخوردار است:
- افزایش توان و قدرت موتور: مهمترین مزیت استفاده از سیستم توربوشارژر، افزایش توان موتور است. این سیستمها با افزایش حجم هوای ورودی به موتور سبب افزایش توان و قدرت آن میشوند. با این سیستمها میتوان از موتورهای با حجم کم، قدرت مناسبی دریافت کرد.
- بهبود عملکرد خودرو: با افزایش توان و قدرت موتور، عملکرد خودرو بهبود پیدا میکند و شتاب بیشتری میگیرد.
- کاهش مصرف سوخت: زمانی که حجم هوای ورودی به موتور افزایش یابد، مصرف سوخت به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند و بهرهوری سوخت بهبود مییابد.
- افزایش سرعت خودرو با صرف انرژی کمتر: با وجود سیستم توربوشارژر، به افزایش سرعت خودرو کمک میشود. در این حالت نیازی به صرف انرژی زیاد جهت افزایش سرعت خودرو نمیباشد.
- کاهش آلودگی هوا: مزیت دیگر این سیستم کاهش آلودگی هوا است. کاهش میزان مصرف سوخت و افزایش بهرهوری سوخت ارتباط مستقیمی با کاهش آلودگی هوا دارد. برای مثال خودروهای سمند سورن و دنا پلاس توربوشارژر استاندارد D مصرف آلایندگی دارند.
نحوه عملکرد توربوی بدون روغن
مهمترین مشخصه توربوی بدون روغن، عدم روانکاری با روغن و عدم وجود خطوط بازگشت روغن به کارتل است و از این طریق به راحتی قابل تشخیص میباشد. این سیستمها دارای ساختار خاصی در بیرون قاب خود هستند و به جای روغن از گریس جهت کاهش دما و اصطکاک قطعات داخلی استفاده میکنند. در توربوهای بدون روغن نیازی به باز شدن قطعات نمیباشد. چرا که گریس به کار رفته با گذر زمان بخار میشود.
گریسکاری مجدد توربوی بدون روغن معمولا به 7 الی 8 پمپ گریس نیاز دارد. این تعداد به نوع توربو و دستگاه گریسخور مربوطه وابسته است. از انواع توربوی بدون روغن میتوان به توربوهای شرکت کامپ توربو اشاره کرد که در دو نوع موجود هستند. یکی از آنها از نوع آب خنک است و دارای دو پورت در قاب برای گردش آب در کارتریج میباشد. گردش آب باعث میشود تا دمای توربو در حالت ایدهآل باقی بماند و طول عمر گریس افزایش پیدا کند. نوع دیگر هم هوا خنک است که به خروج بهینه گرما از قطعات موتور کمک شایانی میکند. این مدل گزینه بهتری برای خودروهایی است که در حالت عادی نمیتوانند از توربوشارژرها استفاده کنند.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص توربوی بدون روغن صحبت کردیم و با نحوه عملکرد و ساختار آن آشنا شدیم. همانطور که متوجه شدیم در توربوهای بدون روغن خبری از روغن نبوده و به جای آن از گریس جهت روانکاری قطعات استفاده میشود. این سیستمها برای خودروهایی که با فضای محدود برای لولهها و مسیرهای انتقال روغن مواجه هستند، بسیار ایدهآل است.