تنظیم بودن فرمان یا میزان بودن فرمان، در عملکرد خودرو تاثیر زیادی دارد. در صورتی که تنظیمات فرمان به هم بخورد، کنترل خودرو سخت شده و ایمنی خودرو و سرنشینان به خطر میافتد. در این مطلب قصد داریم در خصوص میزان فرمان سه بعدی صحبت کنیم و با تفاوت آن با نوع دستی آشنا شویم.
میزان فرمان چیست؟
در پاسخ به این سوال که میزان فرمان چیست باید اشاره کنیم که فاصله بین قسمت جلویی و عقبی در چرخهای جلو در اصطلاح بیانگر میزان فرمان است. در صورتی که این فاصله یکسان نباشد، یعنی فرمان میزان نبوده و باید مجددا تنظیم شود. فاصله بین دهانه جلو و عقب چرخها بر اساس دستورالعمل شرکتهای مختلف متفاوت است و معمولا بین 3 تا 8 میلی متر میباشد. فرمانهایی که از نوع غیر هیدرولیک هستند، میزان نبودن فرمان در آنها خیلی سریع مشخص میشود. اما در خودروهای دارای فرمان هیدرولیک، تشخیص میزان بودن فرمان کمی سخت است.
تنظیم و میزان کردن فرمان
میزان کردن فرمان شامل اقداماتی است که جلوبندیسازها، مکانیکها و مراکزی همچون پنچرگیری و تعویضروغنی، بر روی قطعات مختلف ماشین انجام میدهند تا تمام بخشهای مربوط به حرکت، چرخش و پیچش تایرها در یک زاویه قرار بگیرند. زمانی که تمام قطعات مرتبط با چرخها در یک راستا و زاویه قرار میگیرند، سیستم تعلیق از بالاترین کارایی برخوردار شده و هندلینگ خودرو بهتر میشود. با میزان کردن فرمان، کنترل خودرو در سرعتهای مختلف و جادههای ناهموار راحتتر صورت میگیرد. همچنین این کار مانع از آسیب به قطعات سیستم هندلینگ، سیستم تعلیق، جعبه فرمان و رینگها و لاستیکها میشود.
میزان فرمان دستی و میزان فرمان سه بعدی
به طور کلی میزان فرمان به دو روش دستی (معمولی) و سه بعدی (دستگاهی) قابل انجام است:
-
میزان فرمان دستی یا معمولی
تمام خودروها هر چند وقت یک بار نیاز به مراجعه به تعمیرگاه و تنظیم یا میزان کردن فرمان دارند. در این شرایط زاویه قطعاتی همچون کمبر تنظیم شده و تمام قطعات در یک راستا قرار میگیرند. در میزان فرمان دستی یا سنتی از وسیلهای شبیه متر استفاده شده و فاصله میان جلو و عقب چرخها مقایسه میشود.
برای اینکه محورهای خودرو در یک راستا قرار بگیرند، باید با ابزار مخصوص فاصله بین جلو و عقب چرخهای جلو را هماهنگ کرد. به این منظور چرخهای جلویی بر روی یک تخته متحرک به نام ترنتیبل قرار گرفته تا بتوان آنها را آزادانه چرخانده و حرکت داد. پس از آن فاصله مورد نظر با وسیلهای همچون متر اندازهگیری میشود.
-
میزان فرمان سه بعدی یا دستگاهی
حال در رابطه با میزان فرمان سه بعدی باید بگوییم که این نحوه از میزان فرمان نسبت به نوع معمولی پیشرفتهتر است. در این روش از دوربین جهت تنظیم فرمان استفاده میشود. برای این کار بر روی چرخها دو قطعه به عنوان شاخص نصب میشوند. دوربینها هم با بررسی شاخصها، میزان انحراف چرخها از هم را بر روی یک مانیتور به نمایش میگذارند. در میزان فرمان سه بعدی امکان تنظیم درست فاصلهها و زوایا به خوبی وجود دارد و تنها به نگاه کردن با چشم اکتفا نمیشود. مکانیک در این روش با بررسی مانیتور و وضعیت چرخها، زاویهها را دائما تغییر داده تا فرمان میزان شود. با تنظیم و میزان شدن فرمان، سیستم سه بعدی این موضوع را تشخیص داده و به مکانیک اعلام میکند که دیگر نیازی به تغییر زاویه نمیباشد و کار تمام است.
با توضیحات اشاره شده به این پی میبریم که در میزان فرمان سه بعدی از ابزارهایی با دقت بالا استفاده میشود. این روش دقت بسیار بالایی دارد و با سرعت زیادی انجام میشود. با این حال هزینه آن بالاتر است. اما در روش میزان فرمان معمولی یا سنتی همه چیز در گرو تشخیص مکانیک است. بنابراین برای تنظیم فرمان به بهترین شکل ممکن بهتر است از روش میزان فرمان سه بعدی استفاده کرد. به خصوص اگر خودرو از نوع مدرن و لوکس است.
دلیل نامگذاری میزان فرمان سه بعدی
اگر برایتان سوال است که چرا نام این روش میزان فرمان سه بعدی گذاشته شده است، باید اشاره کنیم که در این روش سه زاویه کمبر (Camber)، کستر (Caster) و تو (Toe) مورد تنظیم قرار میگیرند.
- زاویه کمبر (Camber): این زاویه اندازهگیری سر چرخ را بر عهده دارد. سر چرخ نشاندهنده زاویه میان محور عمودی آن و محور عمودی خودرو به هنگام دید از جلو یا عقب است.
- زاویه کستر (Caster): این زاویه نقطه محوری پایین چرخ را به نقطه محوری بالا وصل کرده و با خط عمودی رد شده از نقطه محوری پایین یک زاویه میسازد.
- زاویه تو (Toe): زاویه تو، زاویه میان چرخ و محور واصل بین چرخهای جلو و عقب را مشخص میکند.
ویژگیهای میزان فرمان سه بعدی
میزان فرمان سه بعدی نسبت به میزان فرمان دستی از چندین مزیت برخوردار است. این روش دقت بالایی داشته و سرعت انجام کار بالا است. برای میزان فرمان سه بعدی نیاز به مهارت کار با کامپیوتر است. همچنین تعمیرگاههای کمی در سطح شهر برای این کار وجود دارد. از این رو هزینه میزان فرمان سه بعدی نسبت به میزان فرمان سنتی بسیار بالاتر است و بیشتر بر روی خودروهای نو و مدل بالا انجام میشود. در خصوص ویژگیهای میزان فرمان سه بعدی هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دقت این روش بسیار بالا و تا 0.1 میلی متر است و نسبت به روش دستی 100 برابر دقیقتر است.
- در این روش پارامترهایی همچون انحراف چرخ، تعیین موقعیت تک چرخ، قفل تو و غیره در نظر گرفته میشوند.
- پردازش دادهها در میزان فرمان سه بعدی، از طریق انعکاس تصویر از سنسور دوربین و از دوربین به کامپیوتر انجام میشود.
- اطلاعات به دست آمده از این روش را میتوان به راحتی بر روی نمایشگر مشاهده کرد. کامپیوترها امکان پردازش تمام دادهها را دارند و هیچ خطایی نمیکنند.
فواید میزان فرمان سه بعدی
- بهبود مصرف سوخت: با ناهماهنگ شدن چرخها، مصرف سوخت بالاتر میرود. چرا که چرخها به سمت جلو کشیده میشوند و برای قرار گرفتن در یک راستا مقاومت میکنند. همین امر سبب افزایش مصرف سوخت میشود.
- بهبود عمر لاستیکها: یکی از دلایل سایش و از بین رفتن زودرس لاستیکها، تراز نبودن چرخها است. با میزان فرمان سه بعدی، چرخها به طور دقیق تراز میشوند و به بهبود عمر لاستیکها کمک میشود.
- بهبود هندلینگ: تنظیم شدن فرمان، سبب بهبود هندلینگ خودرو شده و تجربه رانندگی را نرم و روانتر میکنند.
- افزایش ایمنی: با میزان فرمان سه بعدی و تنظیم کردن فرمان میتوان مانع از بروز مشکل در زمان رانندگی شده و ایمنی را افزایش داد.
جمع بندی
میزان فرمان سه بعدی یکی از روشهای دقیق برای تنظیم و میزان کردن فرمان است و با استفاده از دستگاه انجام میشود. این روش نسبت به میزان فرمان دستی یا سنتی دقیقتر بوده و با سرعت بالاتری انجام میشود. در صورت نیاز به آموزش بیشتر می توانید دوره های فرمان برقی سایت گلپانیا تهیه نمایید.