باتری ماشین یکی از قطعات مهم و اساسی است که در معرض خطرات زیادی قرار دارد. یکی از مشکلات و خطراتی که این قطعه را تهدید می‌کند، ترکیدن و انفجار باتری است. ترکیدن باتری ماشین به ندرت اتفاق می‌افتد و شاید کمتر راننده‌ای آن را تجربه کند. با این حال بهتر است نسبت به علل اصلی و دلایل ترکیدن باتری ماشین اطلاع داشته تا بتوان از وقوع این مشکل جلوگیری کرد. در ادامه مطلب به بررسی دلایل ترکیدن باتری خودرو می‌پردازیم و با راهکارهای جلوگیری از انفجار این قطعه آشنا می‌شویم.
در حال حاضر بیشتر خودروها از باتری‌های سربی 12 ولت برخوردار هستند. این نوع باتری در صنعت خودروسازی از بیشترین کاربرد برخوردار است. باتری‌های سربی 12 ولتی دارای 6 اتاق یا سلول 2 ولتی هستند که اتاق‌ها با محفظه مخصوص از هم جدا شده‌اند. در داخل هر کدام از آنها هم صفحات سربی غوطه‌ور در اسید سولفوریک وجود دارد. برای همین با واکنش شیمیایی میان اسید با صفحات سربی و آب، عمل تولید برق انجام شده و فرآورده‌های دیگری نظیر هیدروژن نیز تولید می‌شود. از آنجایی هم که ماده هیدروژن اشتعال‌پذیر است، با کوچک‌ترین جرقه دچار انفجار و ترکیدن باتری می‌شود.
باتری ماشین در شرایط خاصی تحت انفجار قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آنها عبارت است از:
یکی از دلایل عمده ترکیدن و انفجار باتری ماشین، شارژ بیش از حد باتری توسط شارژر معیوب است. در صورتی که باتری مورد شارژ زیادی قرار بگیرد، سبب افزایش سطح هیدروژن در محفظه باتری شده و احتمال ترکیدن باتری ماشین را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر اگر باتری بیش از حد شارژ شود، شبکه توری در صفحه داخلی باتری و جداکننده‌ها خراب شده و احتمال ایجاد اتصال کوتاه و در نتیجه ترکیدن باتری افزایش پیدا می‌کند. برای همین به شارژ باتری ماشین اهمیت دهید و آن را در مراکز معتبر و با دستگاه‌های سالم شارژ نمایید.
عامل دیگری که در ترکیدن باتری ماشین نقش دارد، اتصال کوتاه قطب‌های باتری است. این اتفاق هم در دو حالت رخ می‌دهد. عامل اول مربوط به اقداماتی است که برخی تعمیرکاران برای تست قدرت باتری انجام می‌دهند. این اقدامات خطرناک است و میتواند منجر به انفجار باتری شود. عامل دیگر هم معیوب بودن سیستم استارت است. برای جلوگیری از این امر میتوان زغال‌های موجود میان کلکتورها و کلکتور سیم‌پیچ استارت را تمیز و سرویس کرد.
گاهی اوقات جرقه‌ای که باعث انفجار باتری می‌شود، در درون ماشین نبوده و در خارج و نزدیکی ماشین قرار دارد. شعله یا جرقه نزدیک ماشین میتواند سبب انفجار گاز هیدروژن تولید شده شود. در این خصوص میتوان به سیگار روشن، جرقه‌های استاتیک و شعله آتش اشاره کرد که همگی عاملی برای انفجار گازهای جمع شده در باتری هستند.
در ساختار باتری ماشین دریچه‌هایی وجود دارد که هیدروژن تولید شده در سلول‌ها را تخلیه می‌کنند. در صورتی که این دریچه‌ها خراب شوند، هیدروژن به درستی تخلیه نشده و احتمال ترکیدن باتری ماشین افزایش پیدا می‌کند. گاهی اوقات هم تجمع هیدروژن سبب انبساط و متورم شدن پایانه‌های باتری شده و حرارت آن را به شدت بالا می‌برد. پایانه‌های متورم نشانگر وجود هیدروژن بالا است و باید به آن توجه زیادی شود.
خراب شدن دریچه‌ها سبب تجمع بخارهای اسیدی نیز می‌شود. تجمع بخارهای اسیدی به اندازه تجمع هیدروژن خطرناک است و احتمال انفجار باتری ماشین را افزایش می‌دهد. برای پیشگیری از این امر باید بست‌ها را طوری قرار داد که مانع از خرابی یا مسدود شدن دریچه‌ها شود.
از دیگر دلایل ترکیدن باتری ماشین باید به هوای بیش از حد گرم اشاره کرد. شارژ باتری سبب تولید هیدروژن شده و با افزایش دما میزان تولید هیدروژن نیز افزایش پیدا می‌کند. این امر تا زمانی که جرقه‌ای صورت نگیرد، خطرناک نبوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند. با این حال خود باتری میتواند یکی از منابع جرقه باشد. در صورتی که باتری دچار مشکل باشد، بستر ترکیدن آن در هوای گرم مهیا می‌شود.
تجمع بخارهای آب حاصل از الکترولیت در حال جوش هم در ترکیدن باتری ماشین نقش دارد. زمانی که در ترمینال‌های باتری اتصال کوتاه برقرار شده و الکترولیت تصادفا بیش از حد گرم شود، احتمال ترکیدن باتری وجود دارد.
باتری جزو قطعات مصرفی خودرو است و پس از مدتی به تعویض نیاز پیدا می‌کند. با نزدیک شدن به پایان عمر باتری، شبکه متخلخل باتری خوردگی بیشتری پیدا کرده و یا مواد فعال در صفحات آن خراب می‌شوند. رسوبات این مواد هم در جداکننده‌های صفحات جمع شده و در میان صفحات باتری اتصال کوتاه ایجاد می‌کنند. همین امر زمینه بروز جرقه لازم برای انفجار را فراهم می‌کند.
از دیگر دلایل ترکیدن باتری ماشین باید به ایرادات کارخانه‌ای در باتری اشاره کرد. این ایرادات میتوانند سبب برقراری اتصال کوتاه در ماشین و ترکیدن آن شوند. برای مثال اگر پست ترمینال داخلی به درستی به سرب ترمینال خارجی وصل نشده باشد، امکان جرقه زدن وجود دارد. برای شناسایی این مشکل هم باید به تغییرات ولتاژ باتری توجه کرد. در صورتی که ولتاژ باتری به طور متناوب کاملا صفر شده و سپس بالا رفته و به سطح عادی برسد، یک هشدار در خصوص وضعیت باتری است.
به عنوان آخرین دلیل ترکیدن و انفجار باتری ماشین باید به عدم سرویس و نگهداری غیر اصولی اشاره کرد. در صورتی که به وضعیت باتری توجهی نشود، پس از مدتی دچار کاهش سطح آب داخلی شده و صفحات سربی از زیر آب بیرون می‌آیند. در این شرایط صفحات به مرور دچار خوردگی و تغییر شکل می‌شوند. در نتیجه آن هم احتمال برخورد صفحات با هم افزایش پیدا کرده و اتصال کوتاه رخ می‌دهد.
بهترین و موثرترین راه برای جلوگیری از ترکیدن باتری ماشین، سرویس و نگهداری صحیح از آن است. با سرویس به موقع و نگهداری اصولی میتوان خطر انفجار باتری را تا حد قابل توجهی کم کرد. در زمان سرویس به مشکلاتی نظیر سولفاته شدن پایانه‌های باتری، کاهش سطح آب و خرابی دریچه‌ها پی برده شده و برای برطرف کردن آنها اقدام می‌شود.
در این مطلب با 10 دلیل اصلی ترکیدن باتری ماشین در سایت گلپانیا آشنا شدیم. همانطور که اشاره کردیم مواردی از قبیل شارژ بیش از حد باتری، وجود جرقه یا شعله خارجی، هوای گرم، اتصال کوتاه قطب‌های باتری، خرابی دریچه تخلیه گاز، تجمع بخارهای اسیدی و تجمع بخار آب در محفظه باتری از دلایل ترکیدن باتری ماشین است. با سرویس و نگهداری اصولی از باتری میتوان احتمال انفجار باتری خودرو را کاهش داده و از آن بدون مشکل استفاده کرد.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
