بسیاری از اجزا و قطعات خودرو برای کارکرد صحیح نیاز به روانکاری دارند. برای این کار هم از روغنهای مخصوصی استفاده می‌شود که از جمله آنها میتوان به روغن موتور و روغن گیربکس اشاره کرد. روغن گیربکس که به آن روغن واسکازین نیز گفته می‌شود، به روانکاری قطعات گیربکس و جعبه دنده پرداخته و به حرکت نرم و روان آنها کمک میکند. در این مطلب به بررسی روغن واسکازین پرداخته و با نقش آن در خودرو بیشتر آشنا خواهیم شد.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
گیربکس یا جعبه دنده از بخش‌های مهم خودرو است که شامل اجزا و قطعات مختلفی می‌باشد. گیربکس به راننده امکان می‌دهد تا خودرو را با سرعت‌های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند. اهمیت این بخش بسیار زیاد بوده و باید از روغن مناسب برای روانکاری قطعات آن استفاده گردد. روغنی که برای روانکاری اجزای گیربکس استفاده می‌شود، روغن گیربکس یا واسکازین نام دارد. پس روغن گیربکس و واسکازین هر دو به یک روغن اشاره دارند و در عمل هیچ تفاوتی با هم ندارند. واسکازین کلمه‌ای روسی و به معنای روغن دنده است و در میان بسیاری از مکانیک‌های قدیمی و حتی جدید رایج می‌باشد. این روغن به محافظت از چرخ دندهها و متعلقات آن در برابر انواع فشارهای وارده به این قطعات می‌پردازد.
اگر برایتان سوال است که روغن واسکازین چه رنگی است باید اشاره کنیم که این روغن‌ها معمولا به رنگ قرمز هستند. در صورتی هم که رنگ آن قهوه‌ای بوده و از بویی همچون بوی نفت برخوردار شود، یعنی زمان تعویض آن فرا رسیده است. یک تفاوت واسکازین با روغن موتور هم در رنگ روغن است. روغنهای موتور معمولا به رنگ قهوه‌ای روشن یا زرد هستند و در صورت کدر شدن نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. برای همین با توجه به رنگ روغن میتوان نوع روغن و زمان تعویض آن را مشخص کرد.
روغن واسکازین بر اساس نوع جعبه دنده خودرو به دو دسته قابل تقسیم است:
با توجه به توضیحات اشاره شده در بخش قبلی، تا حدودی به نقش و کارایی روغن واسکازین در خودرو پی بردیم. روغن واسکازین در جعبه دنده خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد و وظیفه حفاظت از چرخ دنده و سایر قطعات مرتبط با آن را بر عهده دارد.
این روغن به روان کردن چرخ دندهها در جعبه دندههای اتومات یا دستی می‌پردازد و از قطعات در برابر سایش و اصطکاک زیاد محافظت میکند. از دیگر کاربردها و نقش روغن واسکازین در خودرو باید به حفظ کارکرد گیربکس و دیفرانسیل، روان شدن حرکت چرخ دندهها، کم کردن فشار روی موتور خودرو، کاهش خوردگی و ساییدگی جعبه دنده، کمک به حرکت بهتر مکانیکی در ماشین و کاهش حرارت اجزای گیربکس اشاره کرد.
در جعبه دندههای دستی در پی فرسایش دندهها یا یاتاقان‌ها، واسکازین دچار آلودگی شده و کارایی خود را به تدریج از دست می‌دهد. در جعبه دندههای اتوماتیک هم حرارت زیاد به مرور بر روی کیفیت روغن تاثیر می‌گذارد. در صورتی که زمان تعویض روغن واسکازین فرا رسیده و این عمل به تاخیر بیفتد، چرخ دندهها با حرکت کند و سخت روبرو می‌شوند و همین امر سبب خوردگی و آسیب‌دیدگی آنها می‌گردد. در واقع تاخیر در تعویض روغن واسکازین یا روغن گیربکس راننده را با هزینه‌های بالای تعمیر قطعات مواجه میکند.
زمان تعویض روغن واسکازین بسته به نوع جعبه دنده خودرو کمی متفاوت است. در واقع زمان عوض کردن این روغن در خودروهای دنده اتومات با خودروهای دنده دستی فرق دارد. به طور کلی بهتر است این روغن در خودروهای دنده دستی هر دو سال یک بار یا به ازای هر 100 هزار کیلومتر کارکرد تعویض گردد. در خودروهای دنده اتوماتیک هم بهتر است هر 60 هزار کیلومتر روغن تعویض گردد.
در این مطلب در خصوص روغن واسکازین صحبت کردیم و با کاربرد و نقش آن در خودرو آشنا شدیم. همانطور که متوجه شدیم روغن واسکازین در واقع همان روغن گیربکس است که در جعبه دنده خودرو جهت روان و نرم کردن اجزایی همچون چرخ دنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روغن همچون روغن موتور از طول عمر خاصی برخوردار بوده و بعد از گذشت مدت زمانی به تعویض نیاز پیدا میکند. رانندگان با توجه به نوع جعبه دنده خودرو یا میزان کارکرد خودرو باید برای تعویض به موقع واسکازین اقدام نمایند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه فنی، برقی و مکانیکی خودرو می توانید دوره های آموزشی خودرو مجموعه گلپانیا را خریداری نمایید.
این روغن به روانکاری چرخ دندهها در جعبه دنده یا گیربکس خودرو پرداخته و حرکت را برای اجزا آسانتر میکند. همچنین در جعبه دندههای اتوماتیک نقش خنککنندگی نیز دارد.
غلظت واسکازین به نوع آن بستگی دارد. این روغن برای جعبه دندههای دستی غلیظتر و برای جعبه دندههای اتوماتیک رقیقتر است.
دلیل تفاوت غلظت روغنهای جعبه دنده دستی و اتوماتیک به خاطر نوع قرارگیری چرخ دنده و نحوه جایگیری دندهها است.
تراکم قطعات و فشار بالا در خودروهای دنده اتوماتیک، سبب از بین رفتن چرخ دندهها و کاهش کارایی روغن واسکازین می‌شود. برای همین زمان تعویض واسکازین در گیربکس اتوماتیک سریع‌تر از نوع دستی است.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
