سیستم برق از اصلی‌ترین و مهمترین سیستم‌ها در خودرو است و نقش بسیار مهمی در حرکت خودرو دارد. در صورتی که این سیستم با نقص و مشکلی همراه شود، خودرو امکان حرکت پیدا نمی‌کند. سیستم برق خودرو شامل اجزا و قطعات مختلفی است که هر یک از آنها نقش خاصی را در این سیستم ایفا می‌کنند. در این رابطه میتوان به باتری، دینام، کوئل، شمع و وایر شمع اشاره کرد. در ادامه مطلب با اجزای سیستم برق خودرو به طور کامل آشنا شده و به وظیفه هر یک از آنها در سیستم پی خواهیم برد.
سیستم برق خودرو بخش مهمی از سیستم کلی خودرو را به خود اختصاص می‌دهد. این سیستم در استارت خوردن، روشن شدن و حرکت خودرو نقش اساسی دارد. برای همین اگر قطعه‌ای در این سیستم خراب شود، بخش کامپیوتری خودرو از کار افتاده و روشن شدن و حرکت کردن خودرو با مشکل مواجه می‌شود. سیستم برق خودرو با استارت زدن، حرکت شیشه‌ها، روشن شدن چراغ‌ها، جرقه‌زنی و احتراق سوخت، سیستم گرمایشی و سرمایشی، دزدگیر، سیستم هشدار دهنده و سیستم صوتی در ارتباط است.
سیستم برق خودرو شامل اجزا و قطعات مختلفی است. در این بخش به بررسی این قطعات و نقش آنها در سیستم برق خودرو می‌پردازیم. در صورت خرابی یکی از قطعات خودرو باعث قطع شدن برق خودرو می شود.
باتری یکی از مهمترین اجزای سیستم برق خودرو است. تا زمانی که خودرو روشن است، سیستم برق‌رسانی، برق مورد نیاز را با تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی تامین می‌کند. حال زمانی که خودرو خاموش می‌شود، باتری برق مورد نیاز قطعاتی همچون سیستم صوتی، فلاشر و بالابرهای شیشه را تامین می‌کند. به عبارتی باتری منبع انرژی برق خودرو است. در صورتی که باتری از کار بیفتد، خودرو روشن نمی‌شود. خودروها برای استارت اولیه به انرژی برق باتری نیاز دارند.
بسته به کیفیت و شرایط نگهداری از خودرو، باتری از عمر متفاوتی برخوردار است. با این حال این قطعات معمولا بعد از دو سال به تعویض نیاز پیدا می‌کنند. گرما و لرزش بیش از حد در کاهش عمر مفید باتری نقش بسیار مهمی دارد و باید به آن توجه شود. اغلب باتری‌های خودروهای سواری از نوع 12 ولت و 60 آمپر هستند.
دینام وظیفه تامین و تولید برق مورد نیاز خودرو در زمان روشن بودن خودرو را بر عهده دارد. در صورتی که دینام وجود نداشته باشد، برق باتری خیلی سریع خالی می‌شود. دینام انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و جریان تولید شده را به باتری ارسال می‌کند. با این کار برق مورد نیاز اجزای مختلف خودرو تامین می‌شود. در ضمن دینام همزمان شارژ مجدد باتری را هم انجام می‌دهد. از این رو اگر این قطعه خراب شده و در عملکرد آن اختلال ایجاد شود، باتری تنها در زمان محدودی میتواند برق مورد نیاز خودرو را تامین کرده و سپس خودرو متوقف می‌شود.
ایجاد جرقه در پیشرانه خودرو جهت ایجاد احتراق، به وسیله شمع‌ها انجام می‌شود. به عبارتی برای ترکیب سوخت و هوا در سیلندر موتور جهت احتراق به جرقه نیاز است که شمع‌ها این کار را انجام می‌دهند. این قطعه ولتاژ خروجی از کوئل را تحویل گرفته و با ایجاد جرقه و احتراق در موتور، سبب به حرکت در آمدن پیستون‌ها در سیلندر می‌شود.
شمع آخرین قطعه در مدار جرقه سیستم برق‌رسانی خودرو است که زمان و کیفیت جرقه زدن آنها در عملکرد موتور تاثیر زیادی دارد. این قطعات جزو قطعات مصرفی هستند و پس از مدتی به تعویض نیاز پیدا می‌کنند. مکانیک‌های ماهر توصیه می‌کنند که به ازای هر 8 الی 10 هزار کیلومتر مسافت شمع‌ها را تمیز کرده و پس از 16 الی 20 هزار کیلومتر آنها را تعویض کرد تا از ضعیف شدن سیستم برق خودرو جلوگیری کرد.
کوئل یکی دیگر از اجزای سیستم برق خودرو است که وظیفه تامین برق برای جرقه زدن و احتراق بنزین را بر عهده دارد. این قطعه برق باتری و دینام را تقویت کرده و به شمع‌ها می‌رساند. کوئل از دو سیم پیچ اولیه و ثانویه تشکیل می‌شود که طبق قانون القای الکترومغناطیسی در فیزیک عمل می‌کنند. در صورتی که این قطعه خراب شود، احتمالا خودرو روشن نشده و یا عملکرد موتور با لرزش همراه می‌شود. همچنین ریپ زدن موتور و افزایش مصرف سوخت خودرو جزو علائم خرابی کوئل است.
دلکو توزیع کننده برق بین شمع‌ها در سیستم جرقه‌زنی محسوب می‌شود و قطع و وصل جریان کوئل را بر عهده دارد. در حال حاضر قطعه دلکو در بسیاری از خودروهای جدید حذف شده است. این قطعه در سیستم جرقه‌زنی خودرو قرار داشته است که امروزه به جای آن از سنسورهایی بر روی میل لنگ و میل سوپاپ استفاده می‌شود.
وایر شمع‌ها همان سیم‌های عایق‌داری هستند که برق را به شمع‌ها می‌رسانند. از آنجایی که جریان برق تولید شده توسط دینام و باتری ولتاژ بالایی دارد، جهت انتقال این برق به دلکو و سپس به شمع‌ها باید از سیم‌های ولتاژ بالای ویژه‌ای استفاده شود که این سیم‌ها همان وایر شمع هستند. هر چقدر وایر شمع از کیفیت بهتری برخوردار باشد، جریان برق ولتاژ بالا با کمترین میزان تلفات و در سریع‌ترین زمان ممکن به شمع‌ها می‌رسد. در صورتی که این قطعه دچار خرابی شود، منجر به عملکرد بد پیشرانه خودرو و همچنین افزایش مصرف سوخت می‌گردد.
فیوز یکی از اجزای سیستم برق خودرو است که برای محافظت از مدارهای الکتریکی خودرو در برابر آسیب‌های ناشی از جریان‌های قوی استفاده می‌شود. در صورتی که جریان الکتریکی به مقدار بیش از حدی برسد، فیوز به طور خودکار قطع می‌شود تا اتصالات الکتریکی خودرو دچار آسیب و آتش‌سوزی نشود. طراحان اتومبیل در تمام مدارهای الکتریکی خودرو از این قطعه کوچک استفاده می‌کنند تا احتمال آسیب به بسیاری از اجزا کاهش پیدا کند.
سوکت‌ها جزو قطعات به ظاهر بی‌اهمیت، اما بسیار کاربردی و مهم در سیستم برق خودرو هستند. برخی افراد به این قطعات کانکتور هم می‌گویند. کانکتور یا سوکت متصل کننده سیم‌های مدارهای مختلف به قطعات مصرف کننده برق در خودرو است. این کانکتورها کمک می‌کنند تا سیم‌ها به راحتی به آنها وصل و از آنها جدا شوند.
سیم‌ها و توزیع کننده‌های برق از دیگر اجزای سیستم برق خودرو هستند که وظیفه انتقال برق به قطعات برقی را بر عهده دارند. این سیم‌ها دارای روکش هستند و کلیدها و کنترل کننده‌ها در مسیر آنها قرار می‌گیرند.
در این مطلب با اجزای سیستم برق خودرو آشنا شدیم. باتری، دینام، کوئل، دلکو، شمع، وایر شمع، فیوزها، سوکت‌ها و توزیع کننده‌های برق از مهمترین اجزای سیستم برق خودرو هستند. برای همین در صورتی که هر یک از این قطعات دچار آسیب شوند، در عملکرد خودرو و برق‌رسانی اختلال ایجاد می‌شود. در صورت نیاز به آموزش بیشتر از دوره های آموزشی گلپانیا استفاده نمایید.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
