دسته موتور از قطعات کاربردی و مهم در خودرو است که وظیفه مهار ارتعاشات موتور را بر عهده دارد. در طی فرآیند احتراق در موتور خودرو ارتعاشاتی صورت میگیرد که به وسیله دسته موتور جذب و خنثی میشوند. در صورتی که این قطعه وجود نداشته باشد و یا خراب شود، ارتعاشات و سروصدای زیاد موتور به کابین خودرو راه پیدا کرده و آسایش سرنشینان را به هم میزند. در ادامه مطلب در خصوص دسته موتور خودرو بیشتر صحبت کرده و با کاربرد و نقش آن آشنا خواهیم شد.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
دسته موتور چیست؟
دسته موتور از قطعاتی است که در طیف وسیعی از لوازم نقلیه از جمله خودروها و هواپیماها و حتی برخی از تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. وجود این قطعه باعث میشود تا پیشرانه نرمتر و آرامتر کار کند. دسته موتور که به ایزولهکننده نیز معروف است، پیشرانه را در جای خود حفظ کرده و انرژی ناشی از کار کردن پیشرانه را جذب میکند. این قطعه بخشی از شاسی خودرو است و در کنار نگه داشتن پیشرانه در جای خود، وزن آن را نیز تحمل میکند. برای همین از قطعات مهم در خودرو محسوب میشود.
کاربرد و نقش دسته موتور در خودرو
موتور از قطعات مهم و اصلی خودرو است که در حدود 100 الی 200 کیلوگرم (بسته به حجم و نوع قطعات داخلی) وزن دارد. حال فرض کنید موتور در حین کار کردن، در زیر کاپوت مهار نشود. در این شرایط لرزش و ارتعاشات زیادی به ماشین وارد میشود که همراه با سروصدای زیادی همراه است. این ارتعاشات و سروصداها به کابین خودرو راه پیدا کرده و سبب آزار سرنشینان میشود. از طرفی اگر این موارد مهار نشوند، سایر قطعات ماشین از جمله قطعات گیربکس و جلوبندی تحت تاثیر قرار گرفته و از عمر مفیدشان کاسته میشود. خودروسازان برای رفع این مشکلات به سراغ اختراع دسته موتور رفتند. با این تفاسیر میتوان گفت کاربرد دسته موتور در خودرو، مهار ارتعاشات موتور است. این قطعه در بین موتور و شاسی قرار گرفته و به نوعی متصل کننده موتور به بدنه خودرو میباشد.
اجزای دسته موتور خودرو
اجزای اصلی دسته موتور خودرو عبارتند از:
- بدنه لاستیکی: دسته موتورهای لاستیکی عملکرد خوبی در جذب لرزشها و ارتعاشات دارند. این دستهها از نظر دفع و پراکنده کردن گرمای تولیدی نیز به خوبی عمل میکنند. بخش لاستیکی دسته موتور با استفاده از چند ماده مختلف با دوام زیاد تولید میشود و از بخشهای مهم آن به شمار میرود.
- بوش آستین: بخش دیگر دسته موتور بوش آستین نام دارد که معمولا از فولاد ساخته میشود.
- پیچ اتصال: پیچ اتصال سبب وصل شدن دسته موتور به پیشرانه، گیربکس خودرو و سایر بخشهای لازم میشود.
تعداد و آرایش دسته موتور خودرو
تعداد دسته موتور ماشین بسته به وزن آن متغیر است و معمولا بین 3 الی 4 عدد میباشد. این قطعات با آرایش خاصی در نقاط مختلف تعبیه میشوند. در برخی از خودروها هم از دو دسته موتور به طور مجزا استفاده میشود. همچنین برای مهار ارتعاشات گیربکس از یک دسته موتور – گیربکس به طور ترکیبی استفاده میگردد. بهترین چیدمان و آرایش دسته موتورها به نحوی است که نیروهای محوری و پیچشی در راستای طول، عرض و ارتفاع مهار شده و ارتعاشات ناشی از فعالیت احتراق در موتور، به حداقل مقدار ممکن کاهش پیدا کند.
علت خراب شدن دسته موتور
دسته موتور خودرو در معرض آسیب و شکستگی قرار دارد. این قطعه توان تحمل مقدار مشخصی فشار را دارد و در صورتی که فشار از حد مجاز فراتر رود، احتمال شکستن آن وجود دارد. به طور کلی مهمترین علل خرابی دسته موتور خودرو عبارت است از:
- تصادفات شدید
- نصب اشتباه دسته موتور
- نشت روغن بر روی دسته موتور
- تردد زیاد در مسیرهای ناهموار
- رانندگی نامناسب همراه با ترمزهای ناگهانی
- عبور از روی سرعتگیرها و دست اندازها با سرعت بالا
- تنظیم نبودن جانمایی قطعات داخلی موتور
- وجود مشکل در سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو
از علائم خرابی دسته موتور ماشین باید به کج شدن یا پایین رفتن پیشرانه، لرزشهای غیر عادی پیشرانه، خروج صدای تق تق از پیشرانه و حرکت بیش از حد پیشرانه اشاره کرد.
دسته موتور انواع خودرو
-
دسته موتور مکانیکی خودرو
سادهترین و ارزانترین دسته موتور خودرو به شکل مکانیکی کار میکند. این قطعات طراحی آسان و سادهای دارند و از ابعاد و اندازه کوچکتری نسبت به مدلهای دیگر برخوردار میباشند. برای ساخت دسته موتور مکانیکی ماشین از مواد اولیه پلاستیکی با مقاومت بالا و خاصیت ارتجاعی ایدهآل استفاده میشود. با اینکه تعمیر و نگهداری دسته موتورهای مکانیکی آسانتر است، اما میزان مهار ارتعاشات موتور توسط آنها کمتر است. برای همین اغلب در خودروهای ارزان قیمت مورد استفاده قرار میگیرد.
-
دسته موتور هیدرولیکی خودرو
این دسته موتور از نظر عملکردی مشابه با دمپر یا کمک فنر است. در این قطعه یک محفظه وجود دارد که مقداری روغن هیدرولیک در آن به کار میرود. نیروهای وارد شده به دسته موتور به روغن هیدرولیک انتقال پیدا کرده و دمپ میشود. دسته موتور هیدرولیکی در مقایسه با مدل مکانیکی گرانتر بوده و ساختار پیچیدهتری دارد. همچنین نسبت به آن از عملکرد بهتری در مهار ارتعاشات برخوردار است.
-
دسته موتور برقی خودرو
دسته موتور برقی از پیشرفتهترین انواع دسته موتور ماشین است که معمولا بر روی خودروهای گران قیمت به کار میرود. این قطعه از بهترین عملکرد در مهار ارتعاشات و لرزشهای پیشرانه برخوردار است. طراحی دسته موتور برقی تا حدودی مشابه با نوع هیدرولیکی است. با این تفاوت که کنترل مجرای عبور روغن هیدرولیک در آن به صورت برقی انجام میشود.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص دسته موتور خودرو صحبت کردیم و با کاربرد آن آشنا شدیم. دسته موتور از قطعات مهم در خودرو است که وظیفه مهار ارتعاشات موتور را بر عهده دارد. همچنین این قطعه به کاهش سروصدای ناشی از کارکرد موتور کمک کرده و از پیشرانه به خوبی پشتیبانی میکند. معمولا دسته موتور بعد از 5 الی 7 سال نیاز به تعویض پیدا میکند. با این حال بهتر است در سرویسهای دورهای مورد بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم زودتر تعویض شود. طول عمر دسته موتور به فاکتورهایی همچون میزان باری که تحمل میکند و همچنین محل نصب آن بستگی دارد.
شرکت گلپانیا با ارائه دورههای تخصصی و حرفهای در زمینه آموزش خودرو، به شما این امکان را میدهد که به دانش و مهارتهای لازم در این حوزه دست یابید.