کنیستر بنزین یکی از قطعات مهم در سیستم سوخترسانی خودرو است و در کاهش آلایندگی نقش موثری دارد. این قطعه در بخش خروجی باک قرار گرفته و بخارات بنزین را به خود جذب میکند. با جذب بخارها توسط کنیستر، احتمال آتشسوزی، انفجار و افزایش هدر رفت سوخت به صفر میرسد. در ادامه مطلب با کنیستر بنزین بیشتر آشنا شده و به نقش و وظایف آن در خودرو اشاره خواهیم داشت.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
کنیستر چیست؟
کنیستر از قطعات مهم سیستم سوخترسانی است و در بخش خروجی باک قرار دارد. این قطعه به شکل یک مخزن یا جعبه حاوی کربن یا زغال فعال است که بخارات باک بنزین را به خود جذب میکند. کنیستر از یک سمت به باک بنزین و از سمت دیگر به منیفولد ورودی هوای موتور وصل است. اتصال آن به سایر قطعات هم از طریق شلنگ صورت میگیرد.
نقش کنیستر در خودرو
بنزین از مایعات فرار با قابلیت تبخیر بالا است و در مجاورت گرما بخار میشود. همین مسئله سبب تجمع بخار بنزین در داخل باک خودرو شده و احتمال بروز حوادثی همچون آتشسوزی و انفجار را افزایش میدهد. خودروسازان برای رفع این مشکل، قطعه کنیستر را طراحی کردند. پیش از اختراع کنیستر یک دریچه در خودروهای قدیمی جهت خروج بخارات باک بنزین تعبیه میشده است تا بخارات از این طریق به هوای آزاد راه پیدا کنند. اما در دهه 70 میلادی و بعد از اعتراضات سازمانهای حفاظت از محیط زیست، کنیستر به ساختار ماشین راه پیدا کرد. کنیستر با جذب بخارات بنزین موجود در باک سوخت، مانع از انتشار آنها به محیط زیست شده و به بهبود عملکرد پیشرانه خودرو نیز کمک میکند. همچنین به واسطه نقشی که کنیستر در خودرو دارد، بنزین در اثر تبخیر هدر نرفته و در مصرف سوخت صرفهجویی میگردد.
ساختار کنیستر و وظیفه آن در خودرو
کنیستر شامل موادی از جنس کربن متخلخل است و به واسطه سطوح متخلخلی که دارد، همچون اسفنجی تمام بخارات بنزین را به خود جذب میکند. مخزن کنیستر به شکل استوانه با سه خروجی است. دو خروجی آن به شکل لولهای بوده که یکی از آنها با باک بنزین و دیگری با منیفولد هوا در ارتباط است. یک خروجی هم جهت ارتباط با هوای آزاد وجود دارد تا کنیستر وظیفه خود را به درستی انجام دهد. در دهانه خروجی یک فیلتر جهت فیلتر هوای ورودی نصب شده است. تمام این قطعات در کنار هم وظیفه اصلی یعنی خروج یا جذب بخارات بنزین را انجام میدهند.
در حد فاصل بین کنیستر و منیفولد ورودی هوا، قطعهای به نام شیر برقی کنیستر قرار دارد که توسط ECU کنترل میشود. زمانی که خودرو خاموش است، دریچه شیر برقی کنیستر در حالت بسته قرار میگیرد. در این حالت بخارات بنزین در داخل کنیستر جمع میشوند. با روشن شدن موتور، ایسیو دستور باز شدن دریچه را صادر کرده و بخارات موجود در کنیستر به سمت منیفولد ورودی هوا هدایت میشوند.
اجزای اصلی کنیستر خودرو
کنیستر شامل سه بخش اصلی یعنی بدنه، زغال فعال و فیلتر است:
- بدنه کنیستر: بدنه کنیستر پلاستیکی است و زغال فعال را در خود نگه میدارد. بر روی بدنه کنیستر، درپوش، لوله ورودی بخار بنزین، لوله خروجی بخار بنزین و لوله ورود هوا قرار میگیرد.
- زغال فعال: زغال یا کربن فعال کنیستر، به جذب بخارات بنزین میپردازد. این مواد در داخل بدنه یا مخزن کنیستر قرار میگیرند.
- فیلتر: فیلتر کنیستر از انواع فیلترهای مهم خودرو است. در کنیستر دو فیلتر در بالا و پایین وجود دارد که از ورود آلودگی به داخل قطعه ممانعت میکنند.
شیر برقی و شیر جداکننده کنیستر
شیر برقی کنیستر قطعهای است که در مسیر خروجی بخار بنزین از کنیستر به سمت موتور استفاده میشود. این قطعه تحت فرمان ایسیو خودرو عمل کرده و مسیر خروجی بنزین به سمت منیفولد هوا را در زمانهای معین باز و بسته میکند. برای همین نقش مهمی در ورود بخار بنزین از سمت کنیستر با زمانبندی دقیق دارد. شیر جداکننده قطعه دیگری است که از آن جهت جلوگیری از ورود بنزین از سمت باک به کنیستر استفاده میشود. این شیر قبل از کنیستر و بعد از باک بنزین نصب شده و مانع از ورود بنزین مایع به قطعه میشود.
نشانهها و علائم خرابی کنیستر
کنیستر همچون سایر قطعات خودرو با گذشت زمان کارکرد صحیح خود را از دست داده و ممکن است نیاز به تعویض پیدا کند. خرابی کنیستر با نشانهها و علائمی همراه است که مهمترین آنها به شرح زیر میباشد:
- روشن شدن چراغ چک: چراغ چک خودرو به دلایل زیادی روشن میشود و خرابی کنیستر تنها یکی از دلایل آن است. برای همین در این شرایط باید به سایر نشانهها توجه کرده و از دستگاه دیاگ جهت تشخیص علت استفاده کرد.
- استشمام بوی بنزین در اطراف و داخل خودرو: انتشار بوی بنزین در داخل و خارج خودرو هم به دلایل زیادی مربوط است. حال اگر بو به صورت مقطعی به مشام رسیده و دائمی نباشد، احتمال این که کنیستر بنزین خراب شده باشد زیاد است. در این شرایط با باز کردن درپوش باک سوخت، بخارهای بنزین با فشار خارج میشوند.
- خروج صدای تق تق: در صورت خرابی برخی از بخشهای کنیستر همچون شلنگ یا مخزن، احتمال خروج صدایی همچون تق تق وجود دارد. این صدا از سمت باک بنزین به گوش میرسد.
- خروج بخارات بنزین از باک سوخت: از آنجایی که وظیفه و نقش کنیستر در خودرو جذب بخارات بنزین است، خرابی آن با خروج بخارات بنزین از باک همراه است. در این شرایط آمپر سوخت غیر واقعی بوده و سوخت خیلی زودتر از حد انتظار به پایان میرسد.
- نیاز به چند بار استارت زدن برای روشن شدن خودرو: به عنوان آخرین نشانه خرابی کنیستر میتوان به روشن نشدن ماشین با یک استارت اشاره کرد. خرابی کنیستر یا شیر برقی مانع از انتقال بخارات بنزین به موتور و روشن نشدن خودرو با تک استارت میگردد.
دلایل خرابی کنیستر بنزین
کنیستر از قطعات مصرفی در خودرو است و با گذشت زمان کارایی خود را از دست میدهد. از طرف دیگر در صورتی که باک بنزین همواره بیش از حد پر شود، این قطعه کارایی و عملکرد صحیح خود را به تدریج از دست میدهد. در این شرایط علاوه بر بخارات بنزین، بخشی از سوخت موجود در باک هم به سمت کنیستر سرازیر میشود که سبب اشباع آن زودتر از زمان موعد میگردد. در برخی از موارد هم بروز مشکل در شلنگهای رابط بین باک سوخت، کنیستر، شیر برقی و منیفولد هوا سبب خرابی آن میگردد.
جمع بندی
در این مطلب از سایت مجموعه گلپانیا در خصوص کنیستر بنزین صحبت کردیم و با نقش و وظیفه آن در خودرو آشنا شدیم. کنیستر از قطعات مصرفی نسبتا ارزان است که خرابی آن با مشکلاتی همراه است. برای همین به تعویض به موقع آن توجه کرده تا شاهد ایمنی خودرو، بهینهسازی مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا باشید.