استپر موتور یکی از قطعات موتور خودرو است که تنظیم دور آرام موتور را بر عهده دارد. این قطعه نقش اصلی در روشن ماندن موتور خودرو در دورهای آرام را دارد. به عبارتی زمانی که راننده پای خود را از روی پدال گاز برمیدارد، استپر موتور وارد عمل شده و با ورود هوا به داخل سیلندرها عملیات احتراق را ادامه داده و مانع از خاموش شدن موتور میشود. در ادامه مطلب با استپر موتور و به کاربرد، وظایف و نحوه عملکرد آن آشنا خواهیم شد.
استپر موتور چیست؟
استپر موتور یک قطعه مهم در موتور خودرو است و بر روی دریچه گاز خودرو نصب میشود. در خودروهای مجهز به موتورهای بنزینی با سیستم انژکتوری، این قطعه میزان جریان هوا به موتور را کنترل کرده و از افت دور موتور به کمتر از حداقل میزان و خاموش شدن موتور جلوگیری میکند. به عبارتی استپر موتور وظیفه تنظیم دور آرام موتور را بر عهده دارد و گشتاور مناسب در سرعت پایین را فراهم میکند.
آشنایی بیشتر با استپر موتور
در موتورهای احتراق داخلی با انفجار ترکیب مناسبی از هوا و سوخت، ماشین به حرکت در میآید. سوخت از طریق انژکتور و هوا از طریق دریچههای منیفولد گاز وارد سیلندر شده و به وسیله شمع انفجار صورت میگیرد. زمانی که راننده پای خود را بر روی پدال فشار میدهد، دریچه هوا نسبت به میزان فشار وارده باز شده و هوای بیشتری وارد سیلندر میشود.
حال گاهی اوقات راننده مجبور میشود پای خود را از روی پدال گاز بردارد. اما اگر دریچه منیفولد بسته شود، هوا به سیلندر راه پیدا نکرده و به دلیل عدم انفجار موتور خاموش میشود. این اتفاق سبب افزایش مصرف سوخت و همچنین آسیب به موتور میشود. در اینجا استپر موتور وارد عمل شده و با تنظیم هوا برای موتور، از خاموش شدن آن جلوگیری میکند.
استپر موتور چه وظایفی دارد؟
با توجه به تعاریف اشاره شده به این پی میبریم که مهمترین وظیفه استپر موتور، تنظیم هوای موتور در شرایطی است که راننده پای خود را از روی پدال گاز برمیدارد. این قطعه در شرایطی همچون توقف با دنده خلاص، تعویض دنده، توقف در ترافیکهای سنگین و روشن شدن کولر فعال شده و با ورود هوا به داخل سیلندرها دور موتور را در حد مطلوب نگه میدارد. از این رو به طور خلاصه میتوان وظایف استپر موتور را به این صورت بیان کرد:
- کمک به استارت خوردن خودرو
- روشن ماندن موتور در دورهای آرام
- برقراری تعادل میان دور موتور و گشتاور
- روشن نگه داشتن موتور در حین برداشتن پا از روی پدال گاز
- تنظیم دریچه منیفولد گاز در زمان روشن شدن کولر خودرو
نحوه عملکرد استپر موتور
استپر موتور بر روی دریچه گاز نصب شده و توسط ECU یا همان کامپیوتر خودرو کنترل میشود. این قطعه با حرکت رو به جلو و عقب، مقدار ورودی هوا را کنترل میکند. این حرکت هم به واسطه 4 ترانزیستور کنترل میشود. حال ایسیو با دریافت دمای موتور و سایر شرایط خودرو، فرمان لازم به ترانزیستورها را ارسال کرده و دریچه استپر باز و بسته میشود. با افزایش دمای موتور، دریچه استپر باز شده و پس از کاهش دما، مجددا بسته میشود. در صورتی هم که پدال گاز فشرده نباشد، به علت نیاز موتور به هوا این دریچه بسته میشود.
دلایل خرابی استپر موتور
استپر موتور همچون سایر قطعات خودرو دچار خرابی شده و به تعویض نیاز پیدا میکند. خرابی استپر موتور معمولا دو دلیل اصلی دارد. دلیل اول فشار بیش از حد پدال گاز در حین استارت زدن است. دلیل دوم هم تجمع بیش از حد آلودگی بر روی آن است. برای همین با پاکسازی دورهای این قطعه میتوان از انباشت آلودگی جلوگیری کرده و زمان تعویض استپر موتور را به تعویق انداخت.
علائم خرابی استپر موتور
- در خصوص علائم خرابی استپر موتور میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاموش شدن خودرو با رها کردن پدال گاز
- عدم پایداری دور موتور در زمان درجا کار کردن
- افزایش دور موتور با افزایش دمای موتور
- افزایش دور موتور بلافاصله پس از روشن شدن خودرو
- کاهش دور موتور در بارهای اضافی نظیر روشن بودن کولر
- گاز خوردن بیدلیل خودرو پس از روشن شدن
چگونه استپر موتور را تمیز کنیم؟
همانطور که اشاره کردیم یکی از دلایل خرابی استپر موتور، کثیف شدن بیش از حد آن است. برای همین با تمیز کردن استپر موتور میتوان سبب عملکرد بهتر آن شده و زمان تعویض آن را به تعویق انداخت. برای شستن استپر موتور مراحل زیر را دنبال کنید:
- خودرو را خاموش کرده و منتظر خنک شدن موتور بمانید.
- محل نصب استپر موتور را با توجه به دفترچه راهنمای خودرو پیدا کنید. سپس پیچهای مربوطه را باز کرده و سیمها و اتصالات را از موتور جدا کنید.
- قطعه را با دقت با استفاده از گازوئیل یا اسپری انژکتور بشویید و با هوای فشرده خشک کنید.
- دریچه استپر را چک کرده و از باز و بسته شدن آن اطمینان حاصل کنید.
- مجددا قطعه را به محل خود برگردانده و اتصالات و سیمها را ببندید.
جمع بندی
در این مطلب از سایت گلپانیا با استپر موتور آشنا شدیم و به وظایف و نحوه عملکرد آن اشاره کردیم. استپر موتور یک قطعه مهم در خودرو است که تنظیم دور آرام موتور را بر عهده دارد. همچنین این قطعه به تعادل میان گشتاور و دور موتور کمک کرده و به روشن نگه داشتن موتور در زمان برداشتن پا از روی پدال گاز کمک میکند. برای همین در صورت خرابی استپر موتور باید برای تعویض آن اقدام کرده تا مشکلی در عملکرد خودرو ایجاد نشود. در صورت نیاز به آموزش فرمان برقی و دوره دینام و استارت می توانید از دوره های مجموعه گلپانیا تهیه نمایید.