دیفرانسیل قطعهای است که در زیر خودرو و بین چرخهای جلو یا عقب نصب شده و قدرت پیشرانه را بین چرخها تقسیم میکند. برخی از خودروها از نوع دو دیفرانسیل و برخی دیگر از نوع تک دیفرانسیل هستند. همچنین خودروها به دو دسته دیفرانسیل عقب و دیفرانسیل جلو تقسیم میشوند که هر یک دارای مزایا و معایب خاص خود میباشند. در این مطلب قصد داریم به مقایسه سیستم دیفرانسیل عقب و جلو بپردازیم و با مزایا و معایب آنها آشنا شویم.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
دیفرانسیل خودرو چیست؟
دیفرانسیل از قطعات و اجزای مهم سیستم انتقال قدرت است و نقش مهمی در حفظ تعادل خودرو در سرپیچها و ناهمواریها دارد. دیفرانسیل یا محور متحرک خودرو، در زیر خودرو قرار دارد و نیروی گیربکس را به چرخهای محرک خودرو انتقال میدهد.
دیفرانسیل ضمن ارسال نیروی گشتاور موتور و قوای محرکه گیربکس به چرخها، این نیرو را به تناسب نیاز بین آنها تقسیم میکند. برای همین چرخهای خودرو به کمک دیفرانسیل با سرعت متفاوت اما با یک نیروی برابر به چرخش درمیآیند.
وظایف دیفرانسیل خودرو
به طور خلاصه وظایف و نقش دیفرانسیل در خودرو به شرح زیر است:
- تغییر 90 درجهای گشتاور
- تنظیم دور و گشتاور خروجی گیربکس با کاهش یا افزایش آن
- تنظیم گشتاور و نیرو بین چرخهای خودرو جهت رسیدن به پایداری مطلوب در حرکت
- تنظیم گشتاور و نیرو بین چرخهای عقب و جلو در خودروهای چهارچرخ محرک
سیستم دیفرانسیل عقب و جلو چیست؟
خودروها بر اساس تعداد چرخهای محرک و اینکه کدام چرخها با دیفرانسیل در ارتباط هستند، به دستههای دیفرانسیل جلو و عقب تقسیم میشوند:
-
دیفرانسیل جلو یا FWD
دیفرانسیل جلو در اوایل قرن 20 در کشور فرانسه تولید گشت و در خودروهای مسابقهای مورد استفاده زیادی قرار گرفت. در حال حاضر هم این سیستم از رایجترین انواع سیستم دیفرانسیل در خودروهای شهری محسوب میشود. در خودرو با سیستم دیفرانسیل جلو، مجموعه گیربکس، پیشرانه، دیفرانسیل و چرخهای محرک در بخش جلو قرار دارد. در واقع زمانی که مجموعه محرک همراه با پیشرانه، چرخهای محرک و جعبه دنده در بخش جلو قرار داشته باشد، به آن خودروی دیفرانسیل جلو گفته میشود. دیفرانسیل در این خودروها، قدرت موتور را تنها به چرخهای جلو انتقال میدهد.
-
دیفرانسیل عقب یا RWD
دیفرانسیل عقب، قدیمیترین نوع دیفرانسیل محسوب شده و در حال حاضر خیلی کم به چشم میخورد. در خودروهای دیفرانسیل عقب، نیروی موتور به واسطه میل گاردان به چرخهای عقب منتقل میشود. به عبارتی این دیفرانسیل قدرت موتور را به محور و چرخهای عقب منتقل میکند که برای آن هم از میل گاردان استفاده میکند.
مزایا و معایب خودروهای دیفرانسیل جلو
مزایای خودرو دیفرانسیل جلو
- هزینه تولید خودروهای دیفرانسیل جلو نسبت به دیفرانسیل عقب کمتر است. برای همین درصد زیادی از خودروهای امروزی با این سیستم طراحی و تولید میشوند. قیمت خودروهای دیفرانسیل جلو و هزینه نگهداری آنها نیز به مراتب کمتر است.
- به دلیل عدم وجود قطعات مختلف در سیستم انتقال قدرت، فضای کابین خودرو و فضای بار آن بیشتر است.
- هندلینگ خودروی دیفرانسیل جلو کم تهاجمیتر و قابل پیشبینیتر است. برای همین این خودروها برای رانندگان مبتدی گزینه بهتری میباشند.
- خودروهای دیفرانسیل جلو کشش بهتری در مسیرهای سربالایی نسبت به خودروهای دیفرانسیل عقب دارند و با شتاب بیشتری قادر به حرکت میباشند.
- خودرو با سیستم دیفرانسیل جلو، سبکتر بوده و بیشتر وزن آن بر روی چرخهای جلو قرار میگیرد. همین موضوع سبب ایجاد بالانس و چسبندگی بهتر بر روی سطح زمین میشود.
معایب خودرو دیفرانسیل جلو
- چرخهای جلو خودرو قادر به تحمل نیروی مشخصی هستند. برای همین در صورتی که تحت فشار زیادی قرار بگیرند، امکان اینکه در سر پیچها عملکرد خوبی از خود نشان ندهند زیاد است.
- نیروی بیش از حد میتواند سبب لغزش چرخهای جلو خودرو شده و رانندگی در جادههای آسفالت را همچون رانندگی در معابر یخزده سخت و چالشبرانگیز کند.
مزایا و معایب خودروهای دیفرانسیل عقب
مزایای خودرو دیفرانسیل عقب
- هندلینگ خودروهای دیفرانسیل عقب خیلی دقیق است. دلیل آن هم این است که چرخهای جلو وظیفه انتقال نیرو به زمین را ندارند و دچار لغزش نمیشوند.
- وزن کمتر خودرو در جلو و عدم انتقال نیرو توسط چرخهای جلو باعث شده تا این خودروها فرمانپذیری بالایی داشته باشند و امکان دور زدن در فضاهای کوچک و محدود با آنها به راحتی امکانپذیر باشد.
- عیبیابی و تعمیر خودروهای دیفرانسیل عقب به دلیل طراحی سادهای که دارند، راحتتر است.
- تقسیم وزن مناسب قطعات در این خودروها سبب چسبندگی بیشتر چرخها و شتابگیری بهتر خودرو میشود. همچنین این موضوع باعث شده تا خودرو کنترلپذیری بیشتری داشته باشد.
معایب خودرو دیفرانسیل عقب
- خودروهای دیفرانسیل عقب در شرایط نامساعد جوی و معابر لغزنده، مستعد منحرف شدن از مسیر هستند. برای همین رانندگی با آنها در روزهای سرد و برفی نیازمند رعایت نکات ایمنی زیادی است.
- این خودروها دارای قطعات اضافی همچون میل گاردان هستند که همین امر سبب افزایش وزن خودرو میشود. وجود قطعات اضافی باعث افزایش هزینه تولید این خودروها نیز شده است.
- استفاده از قطعات اضافی همچون میل گاردان به فضای خاص نیاز دارد که این موضوع سبب کاهش فضای داخلی اتاق میشود.
- وزن بالای خودرو دیفرانسیل عقب به دلیل وجود قطعات بیشتر سبب افزایش مصرف سوخت میگردد.
برای رانندگی در معابر برفی و لغزنده، خودرو دیفرانسیل جلو بهتر است یا دیفرانسیل عقب؟
به طور کلی خودروهای دیفرانسیل جلو رانندگی در معابر برفی را ایمنتر نمیکنند. چرا که هندلینگ آنها تا حدودی آسیب میبیند. برای همین کنترل یک خودرو با دیفرانسیل جلو در جادههای برفی، لغزنده و یا دارای پیچ و خم زیاد، سخت است؛ به خصوص اگر سرعت خودرو بالا باشد. بنابراین اگر در مناطق سردسیر زندگی میکنید و یا نیاز به تردد در معابر خطرناک را دارید، بهتر است به سراغ خودرو دیفرانسیل عقب بروید.
جمع بندی
در این مطلب از سایت گلپانیا به مقایسه سیستم دیفرانسیل عقب و جلو خودرو پرداختیم و با مشخصات، مزایا و معایب هر یک از آنها آشنا شدیم. همانطور که ملاحظه کردید هر یک از سیستمهای دیفرانسیل جلو و عقب خودرو دارای مزایا و معایب خاصی هستند. با این حال به طور معمول خودروهای دیفرانسیل جلو در بازار جهانی، جایگاه به مراتب بهتری دارند. از انواع خودروهای دیفرانسیل جلو در ایران میتوان به پراید، پژو 206، تیبا، دنا، رانا، سورن، سمند، کوییک، برلیانس، ال 90 و پژو 405 اشاره کرد.
سوالات متداول
- تفاوت سیستم دیفرانسیل عقب و جلو در چیست؟
مواردی همچون محل نصب سیستم، توزیع وزن، عملکرد در شرایط مختلف، پایداری و کنترل، هزینه تولید و تعمیرات از مهمترین تفاوتهای سیستم دیفرانسیل عقب و جلو است.
- برای رانندگیهای طولانی با ترافیک کم، خودرو دیفرانسیل جلو بهتر است یا دیفرانسیل عقب؟
خودرو دیفرانسیل جلو به دلیل مصرف سوخت کمتر، گزینه بهتری برای رانندگیهای طولانی با ترافیک کم است.
- هندلینگ خودرو دیفرانسیل جلو بهتر است یا دیفرانسیل عقب؟
هندلینگ خودرو دیفرانسیل عقب بهتر است و از آن میتوان برای تردد در معابر پرپیچوخم و برفی به خوبی استفاده کرد.