تسمه از قطعات مصرفی در خودرو است و شامل انواع و اقسام مدل‌های مختلف می‌باشد. این قطعات برای انتقال نیرو جهت به گردش درآوردن پولی‌های مختلف همچون پولی واترپمپ و دینام در خودرو کاربرد دارند و در بخش‌های مختلفی به چشم می‌خورند. از انواع تسمه خودرو میتوان به تسمه تایم و تسمه دینام اشاره کرد که از جهاتی همچون عملکرد و ظاهر با هم تفاوت دارند. در این مطلب قصد داریم به مقایسه تسمه تایم و تسمه دینام خودرو بپردازیم و با کاربرد و نقش هر یک از آنها در خودرو آشنا شویم.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
به طور کلی تسمه یک حلقه انعطاف‌پذیر از جنس پلیمرهای خاص است و برای انتقال انرژی و ایجاد اتصالات مکانیکی کاربرد دارد. این قطعات معمولا به دور چند قرقره یا پولی یک مدار بسته ایجاد کرده و ضمن انتقال نیروی چرخشی آنها به هم، ارتباطشان را حفظ می‌کند. در خودروهای درون‌سوز دو نوع تسمه مهم یعنی تسمه تایم یا تایمینگ و تسمه دینام وجود دارد. این تسمه‌ها به دلیل اینکه از جنس پلاستیک هستند، طول عمر مشخص و محدودی دارند و با گذر زمان قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. در این زمان تسمه حالت ترک‌خورده یا پارگی پیدا کرده و نیاز به تعویض پیدا می‌کند.
در یکی از مطالب پیشین راجع به تسمه تایم به طور مفصل صحبت کردیم. تسمه تایم قطعه‌ای است که حرکت چرخشی میل لنگ را به میل سوپاپ منتقل کرده و نیروی لازم جهت حرکت میل بادامک یا میل سوپاپ را تامین می‌کند. همچنین تسمه تایم به تنظیم زمان‌بندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها از طریق انتقال صحیح و دقیق گشتاور به میل لنگ می‌پردازد. عمر تسمه تایم از سوی شرکت سازنده خودرو اعلام شده و بسته به کیفیت متریال به کار رفته در ساخت، عملکرد موتور و موارد دیگر قابل تغییر است.
تسمه دینام از دیگر تسمه‌های مهم خودرو است که انرژی چرخشی موتور را به دینام انتقال می‌دهد. این تسمه به دور یک پولی که به سر میل لنگ متصل است، پیچیده می‌شود. با شروع کار موتور و چرخش میل لنگ، تسمه دینام نیز شروع به حرکت کرده و انرژی چرخشی را به دینام انتقال می‌دهد. البته کار این تسمه تنها انتقال نیرو به دینام نبوده و نیروی گشتاور موتور را به اجزای دیگری همچون اویل پمپ، واتر پمپ و سیستم تهویه مطبوع نیز می‌رساند.
تسمه دینام از قطعات مصرفی با استهلاک بالا است و وضعیت آن باید همواره چک و بررسی شود. از آنجایی که زمان مشخصی برای تعویض تسمه دینام وجود ندارد، بهتر است در هر بار سرویس دوره‌ای خودرو این قطعه نیز تحت بررسی قرار بگیرد. در صورت خرابی تسمه دینام، عملکرد بسیاری از اجزای خودرو تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
حال که با تسمه تایم و تسمه دینام به طور مجزا آشنا شدیم، بهتر است به بررسی تفاوت‌های این دو تسمه بپردازیم.
تسمه تایم در یک طرف خود دارای دندانه است. در صورتی که هر دو طرف تسمه دینام صاف و صیقلی است. تسمه دینام از نظر شکل ظاهری تنوع زیادی دارد و در مدل‌های مختلفی همچون ذوزنقه‌ای و تخت موجود است. تسمه دینام ذوزنقه‌ای دارای سطح مقطعی به شکل ذوزنقه است و انتقال حرکت از دو طرف آن صورت می‌گیرد. تسمه دینام تخت هم دارای سطح مقطع مستطیلی بوده و دارای شیارهایی است که بر روی پولی قرار می‌گیرد.
با توجه به توضیحاتی که در خصوص تسمه تایم و تسمه دینام داده شد، متوجه شدیم که هر یک از تسمه‌ها از نقش و وظیفه خاصی برخوردار هستند. تسمه دینام به دور قرقره یا پولی متصل به میل لنگ پیچیده و با شروع کار موتور و چرخش میل لنگ حرکت می‌کند و گشتاور موتور را به اجزای مورد نظر انتقال می‌دهد. اما تسمه تایم نیروی لازم جهت حرکت میل سوپاپ یا میل بادامک را تامین کرده و حرکت چرخشی میل لنگ را به میل سوپاپ انتقال می‌دهد.
تسمه تایم و تسمه دینام از نظر زمان تعویض با هم تفاوت دارند. تسمه تایم حتما باید در موعد مقرر و زمانی که علائم خرابی در آن دیده می‌شود، تعویض گردد. در غیر این صورت با پارگی تسمه تایم احتمال آسیب دیدن موتور و سیلندر خودرو وجود دارد. معمولا توصیه می‌شود تسمه تایم بعد از طی کردن مسافت 60 هزار کیلومتر تعویض شود. تسمه دینام هم بهتر است در زمان مقرر تعویض گردد تا سلامت و کارکرد بسیاری از بخش‌های خودرو تضمین شود.
در مقایسه تسمه تایم و تسمه دینام به تفاوت آنها از نظر موقعیت نصب پی می‌بریم. هر یک از این تسمه‌ها در محل خاصی نصب شده و به کار می‌پردازند. برای نصب تسمه‌ها هم معمولا از تسمه سفت‌کن استفاده می‌شود تا به خوبی تنظیم شوند.
به عنوان آخرین تفاوت تسمه تایم و تسمه دینام میتوان به تفاوت از نظر نشانه‌ها و علائم خرابی اشاره کرد. مهمترین علائم خرابی تسمه تایم، خروج دود غیر عادی از اگزوز ماشین، بد استارت خوردن خودرو و عملکرد نامناسب موتور است.
از علائم خرابی تسمه دینام هم میتوان به ایجاد خاصیت کشسانی در تسمه، چرب شدن تسمه، خروج صدای جیرجیر مانند از بخش موتور، عدم کنترل مناسب بر روی فرمان و کارکرد ناقص کولر و تهویه مطبوع خودرو اشاره کرد.
در این مطلب به مقایسه تسمه تایم و تسمه دینام خودرو پرداختیم و با 5 تفاوت مهم این تسمه‌ها آشنا شدیم. تسمه دینام و تسمه تایم از نظر عملکرد و کارایی، شکل ظاهری، میزان ماندگاری و طول عمر، موقعیت نصب و علائم خرابی با هم تفاوت دارند. با توجه به اینکه هر یک از تسمه‌ها نقش و وظیفه خاصی را در خودرو دارند، به زمان تعویض آنها باید توجه کرده و در صورت مشاهده هر یک از علائم خرابی برای بررسی و تعویض آنها اقدام کرد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مکانیکی خودرو می توانید دوره های آموزشی خودرو مجموعه گلپانیا را خریداری نمایید.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
