تسمه تایم بخشی از موتور احتراق داخلی خودرو است که در داخل پیشرانه قرار دارد. این قطعه میل لنگ را به میل سوپاپ یا سوپاپ‌ها متصل می‌نماید. تسمه تایم جزو قطعات مصرفی خودرو است و پس از مدتی بر اثر عواملی دچار پارگی و خرابی می‌شود. خرابی تسمه تایم به طور مستقیم بر روی سوپاپ‌ها تاثیر گذاشته و میتواند به پیستون نیز آسیب برساند. حال بهتر است ببینیم نشانه‌های خرابی تسمه تایم چیست و چه دلایلی سبب از کار افتادن و کاهش طول عمر این قطعه می‌شود.
تسمه تایم یک قطعه پلاستیکی کوچک است که در خودرو نقش بسیار مهم و اساسی دارد. این قطعه پلاستیکی قطعات کوچک میل لنگ و سوپاپ‌ها را به هم متصل می‌کند. زمانی هم که به چرخش در می‌آید، موتور چهار عملکرد اصلی یعنی مکش، تراکم، انفجار و تخلیه را از خود نشان می‌دهد. با به چرخش درآمدن تسمه تایم، سوپاپ‌ها باز و بسته می‌شوند و مورد تنظیم و کنترل قرار می‌گیرند. برای همین اگر این قطعه دچار پوسیدگی و پارگی شود، موتور خودرو هم دچار مشکل شده و در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌گردد.
تسمه تایم از پلاستیک فشرده بسیار مرغوب و با دوام ساخته می‌شود. با اینکه این قطعه دوام و استحکام بالایی دارد، اما به مرور زمان بر اثر عواملی دچار خرابی، زدگی، پوسیدگی و در نهایت پارگی می‌شود. در این زمان تسمه تایم باید خیلی زود تعویض شود تا مشکلی در عملکرد سایر قطعات ایجاد نگردد. در صورتی که به این موضوع توجهی نشود، خسارات زیادی به بخش موتور، سوپاپ، پیستون و غیره وارد می‌شود. از مهم‌ترین عوامل خرابی تسمه تایم باید به موارد زیر اشاره کرد:
تغییرات دمایی: تسمه تایم از لاستیک یا پلاستیک فشرده ساخته می‌شود. برای همین گرمای زیاد سبب انبساط و کشیدگی لاستیک و سرمای زیاد سب انقباض آن می‌گردد. از این رو تغییرات دمایی و سرد و گرم شدن هوا میتواند سبب ترک خوردن تسمه تایم شود.
چرب شدن تسمه بر اثر نشت روغن: در صورتی که موتور دچار نشتی روغن باشد و موجب چرب شدن تسمه تایم شود، احتمالا دندانه‌های تسمه از جای خود خارج شده و سبب سر خوردن و جدا شدن کامل آن می‌شود.
نشتی آب: نشت آب همچون نشت روغن اثر نامطلوبی بر روی تسمه تایم دارد. در صورتی که آب نشتی با ضد یخ مخلوط باشد، بر روی تسمه تاثیر بدی گذاشته می‌شود.
عدم استفاده از خودرو برای مدت طولانی: در صورتی که ماشین برای مدت زمان طولانی استفاده نشود، تسمه تایم با گذشت زمان حالت سفت‌شدگی و شکنندگی پیدا می‌کند. خودروهایی که به طور منظم کار می‌کنند، کمتر از خودروهای بلااستفاده به تعویض تسمه تایم نیاز پیدا می‌کنند.
فرسودگی تسمه تایم: زمانی که طول عمر تسمه تایم به پایان برسد، دچار حالت فرسودگی و کهنگی شده و نیاز به تعویض پیدا می‌کند. خوب است بدانید تسمه‌های امروزی از دندانه‌های منحنی برخوردار هستند که با سرعت کمتری فرسوده می‌شوند. برای همین جهت افزایش طول عمر تسمه تایم بهتر است به نوع دندانه‌ها توجه گردد.
به عنوان اولین نشانه خرابی تسمه تایم باید به تغییرات ظاهری در آن اشاره کرد. در صورتی که در زمان سرویس خودرو متوجه ترک، خوردگی، ساییدگی و پوسیدگی تسمه تایم شوید، یعنی زمان تعویض این قطعه فرا رسیده و باید آن را سریعا تعویض نمایید. هرگونه ساییدگی در دندانه‌ها و ترک خوردگی سبب ایجاد اختلال در عملکرد تسمه تایم و سایر اجزا می‌گردد.
تسمه تایم از یک سری قرقره یا پولی (فولی) عبور می‌کند که وظیفه‌شان راه‌اندازی میل لنگ و میل بادامک است. دندانه‌های تسمه با قرقره درگیر شده و خیلی نرم حرکت می‌کند. حال اگر تسمه تایم دچار خرابی و پوسیدگی شده باشد، این حرکت به نرمی صورت نگرفته و صدای کلیک یا تیک‌تیک از بخش موتور شنیده می‌شود. پس صدای خرابی تسمه تایم به صورت صدای کلیک است که خیلی راحت قابل تشخیص می‌باشد.
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی تسمه تایم، مشکل در استارت زدن است. از آنجایی که این تسمه به قرقره‌هایی متصل است که میل لنگ را به حرکت در می‌آورند، در صورت فرسودگی بر روی سرعت استارت زدن و راه‌اندازی موتور تاثیر نامطلوب می‌گذارند. همچنین ممکن است تسمه تایم بر روی میل بادامک لغزیده و سبب باز و بسته شدن سیلندر موتور در زمان نامناسب شود. با فرسودگی و کشیدگی تسمه تایم احتمال اینکه یک یا چند دندانه از آن از جای خود رد شود وجود دارد.
در صورتی که متوجه نشت روغن از بخش جلوی موتور خودرو شدید، بهتر است وضعیت تسمه تایم را بررسی کنید. معمولا با خراب شدن این قطعه، روغن از کاور آن نشت پیدا می‌کند. همین امر پس از مدتی سبب شل شدن تسمه و بالا رفتن دمای موتور و جوش آوردن آن می‌شود.
زمانی که تسمه تایم دچار ساییدگی و کشیدگی می‌شود، مخلوط نامناسبی از سوخت و هوا را به درون محفظه احتراق وارد می‌کند. در این شرایط سوخت به طور کامل نمی‌سوزد که این موضوع به کاتالیست آسیب وارد می‌کند. سوختی هم که به طور کامل مصرف نشده است به سمت سیستم اگزوز هدایت می‌شود. برای همین اگر در زمان استارت زدن با صدای کلیک و سپس خروج دود سیاه از اگزوز مواجه شدید، به احتمال زیاد تسمه تایم دچار خرابی یا پارگی شده است.
کاهش قدرت خودرو یکی از دیگر نشانه‌های خرابی تسمه تایم است. در این شرایط تسمه کشش خود را از دست داده و احتمال سر خوردن تسمه یا در رفتن آن از جای خود در حین کار کردن موتور افزایش پیدا می‌کند. پرش یا لغزش تسمه هم سبب ناهماهنگی اجزای موتور و در نتیجه کاهش قدرت خودرو می‌گردد. همچنین ممکن است پیستون، بادامک و سایر اجزا با هم برخورد کرده و دچار آسیب شوند.
یکی دیگر از علائم خرابی تسمه تایم، نامنظم کار کردن موتور است. اگر تسمه دچار خرابی و پارگی شده باشد، شروع به لغزیدن کرده و سبب افزایش غیر عادی دور موتور می‌شود. برای همین در صورتی که در حین رانندگی متوجه تغییرات ناگهانی دور موتور شدید، بهتر است وضعیت تسمه را بررسی کرده و در صورت نیاز به یک تعمیرگاه مراجعه نمایید.
با خراب شدن تسمه تایم، حرکت پیستون‌ها نیز دچار مشکل می‌شود. در این شرایط فشار زیادی به موتور وارد شده و میزان مصرف روغن افزایش پیدا می‌کند. مصرف بیش از حد روغن یکی از نشانه‌های خرابی تسمه تایم است. برای همین اگر شاهد مصرف غیر طبیعی روغن بودید، به بررسی وضعیت تسمه تایم بپردازید.
به عنوان آخرین نشانه خرابی تسمه تایم باید به شکستگی پیستون یا سوپاپ اشاره کرد. در صورتی که به خرابی تسمه اهمیتی ندهید و آن را به موقع تعویض نکنید، خیلی زود متوجه شکستگی پیستون یا سوپاپ می‌شوید. چرا که با خرابی تسمه تایم و بر هم خوردن زمان‌بندی حرکت میل لنگ، به این قطعات فشار وارد شده و دچار خرابی یا شکستگی می‌شوند.
در خصوص زمان تعویض تسمه تایم باید به میزان کارکرد موتور خودرو اشاره کرد. بر اساس نوع خودرو و دفترچه راهنمای آن میتوانید از زمان مناسب برای تعویض این قطعه اطلاع پیدا نمایید. برخی از خودروها معمولا به ازای هر 60 هزار کیلومتر کارکرد، به تعویض تسمه تایم نیاز دارند. با این حال بهتر است به نشانه‌های خرابی تسمه تایم توجه کنید و با مشاهده هر یک از آنها خیلی زود به تعویض قطعه بپردازید.
در این مطلب با نشانه‌های خرابی تسمه تایم خودرو آشنا شدیم. با مشاهده هر یک از نشانه‌ها بهتر است به بررسی وضعیت تسمه تایم بپردازید و در صورت لزوم آن را تعویض نمایید. برای تست خرابی تسمه تایم و تعویض آن هم میتوانید از دوره‌های آموزشی مجموعه گلپانیا استفاده کرده و شخصا اقدام به تعویض قطعه نمایید.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
