فیوز یک قطعه حفاظتی در خودرو است که از سوختن قطعات و آسیبدیدگی تجهیزات برقی در زمان اتصال کوتاه یا ایجاد جریان اضافی جلوگیری میکند. فیوزها در داخل محفظهای به نام جعبه فیوز خودرو قرار دارند و هر کدام وظیفه خاصی را انجام میدهند. در صورتی که یکی از فیوزها دچار خرابی و سوختگی شود، باید آن را با یک فیوز جدید جایگزین کرد تا مشکلی در عملکرد سایر قطعات و اجزای خودرو ایجاد نگردد. در ادامه مطلب به بررسی نحوه تعویض فیوز خودرو میپردازیم و با دلایل سوختن آن آشنا میشویم.
فیوز خودرو چیست و چه وظیفهای بر عهده دارد؟
فیوز از قطعات مهم در خودرو است که از سایر تجهیزات و قطعات خودرو در برابر جریان اضافه یا اتصال کوتاه محافظت میکند. هر خودرویی بسته به مدل خود دارای سیستمهای الکتریکی و قطعات خاصی است که باید در برابر جریانهای بالا محافظت شوند. وظیفه حفاظت از این قطعات بر عهده فیوزها است. زمانی که به هر دلیلی خطایی در مدارات الکتریکی رخ دهد و جریان بیش از مقدار نامی عبور کند، فیوزهای مرتبط با همان مدار یا سیستم وارد عمل شده و از آسیب دیدن قطعات جلوگیری میکنند.
در خصوص انواع فیوز خودرو هم باید اشاره شود که فیوزها شامل انواع مختلفی هستند که مهمترین آنها به شرح زیر است:
- فیوز سرامیکی: این فیوز از قدیمیترین انواع فیوز ماشین محسوب شده و شامل یک بدنه سرامیکی و یک نوار فلزی در مابین خود است.
- فیوز شیشهای: این نوع فیوز به شکل یک استوانه شیشهای است که دو سر آن دارای درپوش فلزی بوده و داخل آن یک سیم حساس به جریان قرار دارد.
- فیوز سیمی: فیوزهای سیمی شامل یک سیم روکشدار با دو عدد سرسیم هستند و در حال حاضر خیلی کم مورد استفاده قرار میگیرند.
- فیوز تیغهای: فیوزهای تیغهای از پرکاربردترین انواع فیوز محسوب میشوند. دلیل کاربرد بالای این نوع فیوز، اشغال فضای کم و قرارگیری مستحکم در جای خود است.
جعبه فیوز چیست؟
جعبه فیوز یک محفظه یا جعبه در داخل خودرو است که تمام فیوزها در داخل آن نصب میشوند. هدف از نصب فیوزها در داخل این جعبه، ایجاد نظم بیشتر در سیمکشی خودرو است. همچنین جعبه فیوز عیبیابی و رفع عیوب سیستم الکتریکی خودرو را آسانتر میکند. برخی از خودروهای امروزی دارای حداقل دو جعبه فیوز هستند که یکی از آنها در داخل کابین و در زیر فرمان خودرو و دیگری در درون محفظه موتور قرار دارد. جعبه فیوز موجود در زیر فرمان خودرو به تجهیزات برقی مرتبط با کابین و جعبه فیوز موجود در درون محفظه موتور به تجهیزاتی همچون سیستمهای ترمز، برف پاککن و پمپ بنزین مربوط است.
خوب است اشاره شود که فیوزهای خودرو در رنگهای مختلفی تولید میشوند تا به راحتی از هم تشخیص داده شوند. برای مثال فیوزهای قرمز رنگ به جریانهای بالا و مدارهای اصلی خودرو اختصاص دارند و جزو فیوزهای اصلی محسوب میشوند. فیوزهای آبی رنگ و زرد رنگ نیز به ترتیب به مدارهای تجهیزاتی همچون سیستم صوتی و سیستمهای ایمنی نظی کیسه هوا مربوط هستند.
دلایل سوختن فیوز
از آنجایی که وظیفه فیوز در خودرو محافظت از قطعات و اجزای خودرو در برابر جریان بیش از حد است، مهمترین دلیل سوختن آن نیز همین موضوع است. در واقع با عبور جریان بیش از حد از مدار، این قطعه دچار سوختگی میشود. این جریان هم تحت یکی از شرایط زیر به وجود میآید:
- خرابی دینام
- وجود اتصالی در مدارها
- نوسان در سیستم برق خودرو
- اضافه کردن تجهیزات غیر استاندارد به خودرو
برای اطمینان از سوختن فیوز ماشین میتوان آن را با استفاده از مولتی متر یا چراغ آزمایش تست و بررسی کرد. در صورتی که بعد از اتصال فیوز به مولتی متر جریان عبور کند، یعنی فیوز سالم است و نیازی به تعویض ندارد. روشن شدن چراغ آزمایش هم نشانگر سالم بودن فیوز است. در غیر این صورت یعنی فیوز سوخته و باید تعویض شود.
چگونه فیوز خودرو را عوض کنیم؟
با اطلاع از علائم خرابی فیوز ماشین و یا تست آن با دستگاه میتوان نسبت به وضعیت فیوز اطلاع پیدا کرده و در صورت لزوم آن را تعویض کرد. سوختن فیوز خودرو سبب قطع جریان برق، خرابی قطعات الکتریکی، خروج صداهای غیر عادی، خروج بوی سوختگی، نوسان برق و موارد دیگر میشود. برای همین اگر شاهد یک یا چند مورد از این نشانهها بودید، بهتر است وضعیت فیوز را بررسی کرده و در صورت سوختگی یا خرابی آن را تعویض نمایید. مراحل تعویض فیوز خودرو به شرح زیر است:
- در ابتدا محل نصب جعبه فیوز خودرو را پیدا کنید و به سراغ آن بروید. جعبه فیوز مربوط به تجهیزات برقی داخل خودرو، در زیر فرمان و بر روی داشبورد قرار دارد. جعبه فیوز مربوط به اجزای فنی ماشین هم در درون محفظه موتور قرار میگیرد. محل نصب جعبه فیوز را میتوان از طریق دفترچه راهنمای خودرو به راحتی پیدا کرد.
- برای تعویض فیوز خودرو باید درب جعبه فیوز را باز کرده و با استفاده از گیره موجود در جعبه یا انبر مخصوص، فیوز مورد نظر را خارج کرد. در صورتی که فیوز به سختی از جای خود کنده شده و یا لق بزند، احتمال ذوب شدن آن وجود دارد.
- بعد از خارج کردن فیوز سوخته باید از فیوز مناسب به جای آن استفاده کرد. بر روی تمام فیوزها عددی درج شده است که نشانگر میزان آمپر فیوز است. آمپر فیوز جدید باید با آمپر فیوز قدیمی یا سوخته مشابه باشد. در صورتی که از فیوزی با آمپر بیشتر استفاده شود، احتمال سوختن قطعات یا آسیب به سیستم افزایش مییابد.
- بعد از نصب فیوز جدید باید عملکرد وسیله برقی یا سیستم مربوطه را بررسی کرد. در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، مراحل تعویض و نصب فیوز خودرو به پایان میرسد.
برای تعویض فیوز خودرو توجه داشته باشید که خودرو باید خاموش و سوییچ بسته باشد. برای خروج فیوز هم از انبر مخصوص استفاده کنید. در صورتی که در انجام این کار مشکل داشتید، از افراد متخصص کمک بگیرید. در زمان قرار دادن فیوز جدید هم توجه کنید که فیوز به طور صحیح سر جای خود قرار بگیرد و خیلی لق نزند. جهت خرید فیوز خودرو حتما به سراغ انواع با کیفیت آن بروید. فیوز خودرو اصلی و با کیفیت، عمر بیشتری داشته و از قطعات و مدارهای الکتریکی به خوبی محافظت میکند.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص نحوه تعویض فیوز خودرو صحبت کردیم و با نکات مهم در این زمینه آشنا شدیم. با پیدا کردن جعبه فیوز و شناسایی فیوز مربوطه میتوانید از انبر مخصوص برای خارج کردن فیوز سوخته استفاده کنید و فیوز جدید را جایگزین آن نمایید. فیوز جدید باید از آمپر مشابه با فیوز قبلی برخوردار باشد تا مشکلی در عملکرد آن و سایر قطعات ایجاد نشود. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید از دوره های مجموعه گلپانیا استفاده نمایید.