سیستم تهویه خودرو یا همان کولر، یکی از مهمترین سیستمهای خودرو است و همچون سایر بخشها از سازوکار خاصی برخوردار است. کولر به خنکسازی و تنظیم دمای داخل کابین خودرو پرداخته و آسایش سرنشینان را فراهم میکند. حال سوالی که برای بسیاری از افراد مطرح میشود این است که برق کولر خودرو از کجا تامین میشود و نحوه عملکرد کولر ماشین به چه صورت است؟ در ادامه مطلب به بررسی این موارد میپردازیم.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
آشنایی با کولر خودرو
کولر یکی از بخشهای مهم خودرو است که اهمیت آن در روزهای گرم سال دو چندان میشود. کولرهای خودرو شامل قطعات متعددی هستند و با همکاری با یکدیگر هوای سرد را از دریچه تهویه به داخل کابین وارد میکنند. در صورتی که یکی از قطعات سیستم تهویه یا همان کولر خودرو دچار آسیب شود، در عملکرد آن اختلال ایجاد شده و سیستم خنککننده قادر به خنک کردن هوای داخل کابین نمیباشد. یکی از قطعات حیاتی کولر ماشین کمپرسور است که با پمپاژ گاز، باد سرد را به داخل خودرو انتقال میدهد.
خوب است اشاره شود سیستم خنککنندهای تحت عنوان کولر دوال وجود دارد که میتواند باد خروجی را طبق انتخاب سرنشینان تفکیک کند. بر این اساس امکان دریافت بادهای گرم و سرد در زمان واحد وجود دارد. برای مثال راننده میتواند از خنکی باد سرد و سرنشین کناری از باد گرم برخوردار شود.
نحوه عملکرد کولر ماشین
برای اینکه با کولر خودرو بیشتر آشنا شویم، بهتر است به بررسی نحوه عملکرد آن بپردازیم. اساس عملکرد سیستمهای سرمایشی تقریبا مشابه هم است و با چرخش یک سیال میان منبع سرد و گرم، تبادل حرارت و در نتیجه عمل خنککاری اتفاق میافتد. در سیستم خنککننده خودرو هم سیال گاز در ابتدا در کمپرسور فشرده شده و با فشار بالا به سمت کندانسور هدایت میشود. گاز با از دست دادن گرما در این بخش به مایع تبدیل شده و پس از عبور از لوله مویی یا شیر انبساط، حالت دو فازی به خود میگیرد. در نهایت این ماده دوفازی وارد اواپراتور شده و در آنجا گرمای لولهها را گرفته و مجددا به گاز تبدیل میشود. در این مرحله فن وارد عمل شده و هوای داخل کابین را به سمت لولهها هدایت کرده و پس از خنک شدن، این هوا مجددا به کابین خودرو وارد میشود. پس به طور خلاصه گاز خنککننده بین دو حالت مایع و گاز تغییر وضعیت داده و حاصل آن جذب گرما و رطوبت و تولید هوای خشک و خنک است.
باتری تامین کننده برق مورد نیاز کولر ماشین
باتری خودرو منبع تولید جریان الکتریسیته بوده و برق مورد نیاز مصرف کنندهها را تامین میکند. به عبارتی باتری و دینام هر دو جریان برق مصرف کنندهها را تامین میکنند. قطعات زیادی از خودرو با باتری کار کرده و انرژی مورد نیاز را از آن دریافت میکنند. در این خصوص میتوان به سیستم صوتی خودرو، کولر و بخاری اشاره کرد. بنابراین باتری تامین کننده برق کولر خودرو است و انرژی لازم جهت کار سیستم تهویه خودرو را تامین میکند.
ارتباط عملکرد کولر و باتری خودرو
با شروع فصل گرما و افزایش دمای هوا، باید به چندین نکته توجه کرده تا بازدهی کولر خودرو افزایش یابد و فشار کمتری به قطعات و اجزای داخلی خودرو وارد شود. یکی از نکات مهم پارک نکردن خودرو در زیر نور خورشید است. در این شرایط دمای داخلی ماشین چندین برابر دمای محیط بیرون شده و با روشن شدن کولر فشار زیادی به سیستم خنککننده و باتری وارد میشود. در هنگام کار موتور داخلی، کلاچ کمپرسور در کولر ماشین در حال کار بوده و به انرژی برق نیاز دارد. در این حالت مصرف سوخت خودرو کمی افزایش پیدا میکند.
دینام و تنظیم کننده ولتاژ در خودرو، ولتاژ باتری را تشخیص داده و در شرایط ضروری فرآیند افزایش یا کاهش شارژ را انجام میدهند. از این رو در حالت عادی عمر باتری تحت تاثیر کولر خودرو کاهش پیدا نمیکند. تنها زمانی که دینام یا ولتاژ باتری با مشکل مواجه شود، ابتدا باتری دشارژ شده و در نهایت عمر مفید باتری به اتمام میرسد.
چه زمانی کولر سبب اعمال فشار به باتری خودرو میشود؟
در زمان رانندگی با سرعت پایین، کلاچ کمپرسور از نیروی الکتریکی کمی استفاده میکند. حال اگر همزمان با روشن بودن کولر از لوازم برقی دیگری نظیر چراغ، سیستم صوتی و تصویری و یا برف پاککن استفاده شود و توان خروجی دینام به اندازه لازم نباشد، فشار زیادی به باتری خودرو وارد میشود. در این شرایط باتری تحت فشار قرار گرفته و دشارژ میشود. بنابراین اگر برایتان سوال است که کولر سبب کاهش عمر مفید باتری میشود یا خیر باید اشاره کنیم که بسته به نوع خودرو، شرایط رانندگی و عملکرد اجزای سیستم الکتریکی این موضوع ممکن است رخ دهد.
چند نکته برای استفاده بهینه از کولر خودرو
در حالت عادی و سالم بودن دینام، کولر هیچ آسیبی به باتری وارد نمیکند. حال خرابی دینام و کاهش ولتاژ باتری میتواند سبب تاثیرات منفی در باتری شده و به آن آسیب وارد کند. از سوی دیگر استفاده نادرست از کولر میتواند سبب کاهش عمر باتری شده و حتی سلامت موتور را به خطر بیاندازد. برای همین بهتر است به چند نکته جهت استفاده بهینه از کولر توجه شود تا مشکلی برای باتری، موتور و سایر قطعات ایجاد نشود. مهمترین نکات عبارتند از:
- بستن پنجرهها در زمان روشن بودن کولر
- پارک نکردن خودرو در زیر نور مستقیم خورشید
- سرویس منظم و سالانه کولر خودرو
- عدم استفاده از کولر در ترافیک شدید یا سربالایی با شیب تند
- خودداری از افزایش بیش از حد سرعت در زمان روشن بودن کولر
جمع بندی
همانطور که در سایت گلپانیا متوجه شدیم باتری خودرو تامین کننده برق مورد نیاز بسیاری از اجزا و قطعات خودرو نظیر چراغ، سیستم صوتی و کولر است. کولر با دریافت برق از باتری، شروع به کار کرده و سبب خنک شدن هوای داخل کابین میشود. در شرایط عادی و زمانی که دینام سالم باشد، روشن بودن کولر هیچ آسیبی به باتری وارد نمیکند. اما در صورت خرابی دینام، فشار زیادی برای تامین برق لازم کولر به باتری و همچنین موتور خودرو وارد میشود. بنابراین به وضعیت دینام و باتری خودرو توجه داشته باشید تا بتوانید از کولر به صورت بهینه استفاده نمایید.