دینام یکی از مهمترین قطعات در خودرو است که وظیفه توزیع برق به خودرو و شارژ مجدد باتری را برعهده دارد. این قطعه تاثیر زیادی بر روی عملکرد خودرو دارد. برای همین همواره باید در وضعیت سالمی قرار داشته باشد. در صورتی که راننده نسبت به سالم بودن یا خراب بودن دینام شک داشته باشد، میتواند از طریق روشهایی به بررسی و تست آن پرداخته و از سالم بودن آن مطمئن شود. در این مطلب به بررسی نحوه تست دینام خودرو بدون دستگاه پرداخته و با روشهای عملی تست آن آشنا میشویم.
دینام خودرو چیست؟
پیش از بررسی روشهای تست دینام خودرو بهتر است کمی با این قطعه و نقش آن در خودرو آشنا شویم. دینام ژنراتور یا تولید کننده برق در خودرو است و وظیفه شارژ باتری خودرو را برعهده دارد. زمانی که ماشین روشن شود، دینام به برقرسانی به بخشهای مختلف و قطعات برقی خودرو میپردازد. این قطعه به شکل استوانهای بوده و جنس بدنه آن از آلومینیوم است. محل نصب و قرارگیری آن هم معمولا در کنار موتور و زیر پمپ هیدرولیک است. دینام شامل چندین جزء و قطعه است که در این رابطه باید به استاتور، روتور، دیود، جاروبک و آفتامات دینام اشاره کرد. تمام قطعات اشاره شده در یک پوشش آلومینیومی قرار میگیرند.
روشهای کاربردی برای تست دینام خودرو
برای تست دینام خودرو و اطلاع از سلامتی آن، روشهای متعددی وجود دارد. برخی از روشها نیاز به دستگاه داشته و برخی دیگر بدون دستگاه انجام میشوند. برای همین افراد میتوانند بر اساس شرایط خود از یکی از روشها استفاده کرده و به بررسی و تست دینام خودروی خود بپردازند. در ادامه با روشهای تست دینام ماشین آشنا میشویم.
-
تست دینام بدون دستگاه
در ابتدا بهتر است به نحوه تست دینام بدون دستگاه بپردازیم. این روش برای افرادی مناسب است که به هیچ دستگاه یا ابزاری دسترسی نداشته و قصد دارند از وضعیت دینام خودروی خود مطلع شوند. برای این کار هم دو روش موجود است. در روش اول کاپوت خودرو را بالا بزنید و وضعیت تسمه را بررسی کنید. تسمه باید به درستی در جای خود قرار گرفته باشد. روش دیگر هم این است که به وضعیت سلامتی موتور خودرو توجه کنید. در صورتی که بخشی از موتور عملکرد خود را به درستی انجام ندهد، باید به وضعیت سلامت دینام شک کرده و به فکر تعمیر آن بود. برخی افراد بر این باورند که زمانی که دینام کارایی اولیه خود را از دست میدهد، صدای موتور خودرو نیز تغییر پیدا میکند. برای همین با بررسی صدای موتور ماشین نیز میتوانید وضعیت دینام را مورد بررسی قرار دهید.
-
تست دینام با لامپ یا چراغ خودرو
روش دیگری که برای تست دینام خودرو وجود دارد، استفاده از چراغهای خودرو است. برای استفاده از این روش باید چراغ جلوی ماشین را روشن کرده و به میزان روشنایی چراغ توجه کنید. سپس استارت زده و مجددا وضعیت روشنایی را بررسی نمایید. در صورتی که میزان روشنایی چراغها تغییری نکرده باشد، به احتمال زیاد دینام سالم است. اما اگر پس از استارت چراغهای خودرو کم نور شوند، یعنی چراغها از برق باتری استفاده کرده و نیاز به تعمیر دینام یا تعویض آن است. این روش نیز بسیار کاربردی و راحت بوده و میتواند توسط هر فردی استفاده شود.
-
تست دینام با برداشتن سر باتری ماشین
از طریق باتری خودرو نیز میتوان از وضعیت قطعه دینام اطلاع پیدا کرد. در صورتی که باتری خودرو خیلی ضعیف باشد، قادر به روشن کردن دینام نخواهد بود. باتری سالم باید در ابتدا ماشین را روشن کرده تا موتور پس از روشن شدن، دینام را با سرعت کافی بچرخاند. پس اگر باتری خیلی ضعیف باشد، نمیتواند ماشین را روشن کرده و ژنراتور را تست کرد.
-
تست دینام با ولت سنج
افرادی که از دستگاه ولت سنج برخوردار هستند، میتوانند از این روش برای تست دینام خودرو استفاده نمایند. دستگاه ولت سنج قیمت زیادی ندارد. البته از دستگاه مولتی متر نیز میتوان برای سنجش دینام خودرو استفاده کرد. برای تست ولتاژ خروجی به وسیله ولت سنج، باید یک سر آن را به درگاه باتری در زمان کار کردن موتور وصل کرده و همزمان به ماشین گاز داد. در این زمان که ماشین از حالت درجا کار کردن خارج شده است، ولتاژ باتری باید افزایش پیدا کرده و چراغ تست روشن شود. در صورتی که چراغ روشن نشده و یا ولتاژ آن افزایش پیدا نکند، باید به بررسی اتصالات و تسمه دینام پرداخته شود. لازم به اشاره است که خروجی مثبت ولت سنج باید حتما به بخش مثبت درگاه و سر منفی به قطب منفی متصل شود. عدد نمایش داده شده هم باید عدد 14 باشد. در صورتی که این عدد را مشاهده کردید، یعنی ژنراتور به درستی کار میکند.
-
بررسی دینام با استفاده از دستگاه تست دینام
دستگاه تست دینام، یک دستگاهی است که مخصوص بررسی و تست دینام خودرو ساخته شده است. این دستگاه میتواند برای اطمینان از سلامتی دینام ماشین مورد استفاده قرار گرفته و خیال راننده را از بابت سالم بودن دینام آسوده نماید. دستگاه تست دینام با افزایش بار مرحلهای و نمایش راندمان موتور خودرو، کاربر را از سالم بودن دینام مطلع میکند.
-
بررسی کابلها برای تست دینام
برای این کار باید کابل مثبت را از باتری جدا کرده و ولت متر را به صورت سری بین کابل و قطب مثبت قرار داد. در زمان جدا کردن کابل باید دقت شود که هیچ قطعه برقی روشن نباشد؛ چرا که در این شرایط احتمال سوختگی آنها وجود دارد. در صورتی که کابلها به درستی عمل کرده و ولت متر عدد نزدیک به 14 را نشان دهد، یعنی دینام سالم است و دیگر نیازی به تعویض یا تعمیر دینام نمیباشد.
نشانهها و علائم خرابی دینام خودرو
در رابطه با علائم خرابی دینام خودرو میتوان به موارد زیر اشاره کرد. در صورتی که یک یا چند مورد از این علائم را مشاهده کردید، میتوانید از خرابی دینام خودرو مطمئن شده و برای تعویض آن اقدام نمایید.
- پرنور یا کم نور شدن چراغها: هرگونه چشمک زدن، کم نور یا پر نور شدن چراغهای خودرو میتواند نشانگر خرابی دینام باشد.
- کند شدن عملکرد برخی از لوازم جانبیهای خودرو: در صورتی که دینام قادر به تامین برق کافی برای قطعات الکترونیکی خودرو نباشد، سبب کند شدن عملکرد آنها میشود. پس کند شدن لوازم جانبی هم میتواند نشان از خرابی دینام باشد.
- ایراد در استارت زدن یا خاموش شدنهای مکرر خودرو: در صورتی که دینام خراب باشد، قادر به شارژ باتری نبوده و باتری نیز قدرت کافی برای روشن کردن خودرو را ندارد. برای همین استارت نخوردن یا خاموش شدنهای مکرر از دیگر نشانههای خرابی دینام خودرو است.
- استشمام بوی سوختگی لاستیک یا سیم: در صورتی که بوی سوختگی لاستیک یا سیم را استشمام کردید، احتمالا بخشهایی از دینام خودرو فرسوده شده و زمان تعویض آن فرا رسیده است.
- روشن شدن چراغ هشدار: روشن شدن چراغ چک موتور هم میتواند از علائم خرابی دینام باشد.
- خروج صداهای عجیب از زیر کاپوت: در صورتی که دینام خودرو خراب شود، احتمال خروج صداهای عجیب و غرب از زیر کاپوت وجود دارد. برای همین اگر با چنین صداهایی مواجه شدید، به احتمال زیاد دینام دچار مشکل شده است.
جمع بندی
در این مطلب در رابطه با نحوه تست دینام صحبت کردیم و با روشهای موجود برای این کار آشنا شدیم. تست دینام خودرو بدون دستگاه هم از طریق بررسی جایگاه تسمه و همچنین بررسی سلامت موتور قابل انجام است. با این روشها میتوانید از سالم بودن یا خراب بودن دینام خودرو مطمئن شده و اقدامات لازم در این زمینه را انجام دهید.