سیستم فرمان از مهمترین سیستم‌های خودرو بوده که ارتباط میان خودرو و راننده جهت کنترل کردن خودرو را فراهم می‌کند. در حقیقت کنترل خودرو از طریق سیستم فرمان صورت می‌گیرد. برای همین راحتی و ایمنی این سیستم بسیار حائز اهمیت است. از انواع فرمان در خودروهای امروزی میتوان به فرمان برقی و فرمان هیدرولیک اشاره کرد. هر یک از این فرمان‌ها دارای مزایا و معایبی هستند که رانندگان بهتر است نسبت به آنها آگاهی داشته باشند. در این مطلب قصد داریم در رابطه با تفاوت فرمان برقی با فرمان هیدرولیک صحبت کنیم و به مزایا و معایب هر یک از آنها پی ببریم.
فرمان یک وسیله مهم در خودرو است که میتواند چرخ‌های جلو را هدایت کرده و آنها را به سمت راست یا چپ بچرخاند. در واقع این وسیله برای هدایت خودرو استفاده می‌شود و نقش بسیار مهمی در نحوه رانندگی دارد. فرمان خودرو باید به گونه‌ای باشد که راننده به راحتی آن را حرکت داده و رانندگی را با ایمنی بالایی انجام دهد. فرمان خودرو انواع متفاوتی دارد.
نوع اولیه این فرمان، از نوع ساده و معمولی است که اکثر رانندگان تجربه رانندگی با آنها را دارند. فرمان‌های معمولی یا دستی نیاز به نیروی دست زیادی برای چرخش دارند. برای همین در طولانی مدت سبب خستگی دست راننده می‌شوند. از این رو در حال حاضر شرکت‌های خودروسازی زیادی به استفاده از فرمان‌های برقی و هیدرولیکی در خودروهای خود روی آوردند.
فرمان برقی برای اولین بار در سال 1951 میلادی بر روی یک خودرو نصب شد. از دهه نود میلادسی به بعد، خودروهای زیادی مجهز به این سیستم شدند. به طوری که امروزه در بسیاری از خودروها شاهد چنین سیستم فرمانی هستیم. فرمان‌های برقی برخلاف فرمان‌های معمولی، تلاش لازم جهت چرخاندن فرمان را به حداقل می‌رسانند. با این فرمان‌ها رانندگی خیلی راحت انجام شده و راننده میتواند به راحتی به پارک کردن و یا مانور دادن با ماشین خود بپردازد و دچار احساس خستگی نشود.
در خودروهای مجهز به فرمان برقی، ارتباط فیزیکی میان غربیلک فرمان، جعبه فرمان و چرخ‌ها وجود دارد. در این سیستم، موتور برقی کار پمپ‌های هیدرولیک و مایع هیدرولیک را انجام می‌دهد. انرژی موتور برقی هم از باتری خودرو گرفته می‌شود. زمانی که راننده فرمان برقی خودرو را حرکت می‌دهد، یک حسگر میزان حرکت آن را تشخیص داده و اطلاعات را به کامپیوتر مرکزی خودرو منتقل می‌کند. کامپیوتر مرکزی هم اطلاعات را تجزیه و تحلیل کرده و آنها را به موتور الکتریکی منتقل می‌کند. در نهایت هم موتور الکتریکی که روی ستون فرمان قرار دارد، نیروی دورانی لازم را تولید کرده و آن را به جعبه فرمان منتقل می‌کند.
فرمان‌های هیدرولیکی جزو محبوبترین فرمان‌های خودرو محسوب می‌شوند. در فرمان هیدرولیک از مایعات فشار بالا جهت کمک به حرکت فرمان خودرو استفاده می‌شود. زمانی که راننده فرمان هیدرولیک را می‌چرخاند، جریان یا مایع تحت فشار را به گونه‌ای باز می‌کند که به چرخش چرخ‌ها در جهت مورد نیاز کمک می‌شود. در فرمان‌های هیدرولیکی، غربیلک فرمان به جعبه فرمان و چرخ‌ها وصل است.
اما سیستم هیدرولیک در زمان انتقال نیرو به جعبه فرمان به کمک راننده آمده و سبب چرخش راحت‌تر فرمان می‌شود. زمانی که راننده فرمان را می‌چرخاند، سیستم هیدرولیک شیر مخزن هیدرولیک را باز کرده و اجازه می‌دهد نیروی ناشی از فشار مایع هیدرولیک اول به سمت سیلندر و سپس به سمت جعبه فرمان برود. این نیرو سبب می‌شود تا گشتاور تقویت شده و به چرخ‌ها و جعبه فرمان انتقال داده شود.
این فرمان‌ها به دلیل پیچیدگی فنی کمتر، نگهداری راحت‌تری نسبت به سیستم فرمان هیدرولیک دارند. چنین سیستم‌هایی برای کار نیاز به سیال فرمان ندارند و تنها در صورت نیاز نیرو می‌گیرند. برای همین مصرف سوخت در آنها کمتر است. فرمان‌های برقی بسیار نرم و روان هستند و موجب احساس آرامش بیشتری در رانندگان می‌شوند. این فرمان‌ها میتوانند با تغییر تنظیمات Ecu، بر روی حالت اسپورت، کامفورت و غیره قرار بگیرند.
در سیستم فرمان برقی، راننده نمیتواند حس واقعی رانندگی را درک کند. چرا که در این سیستم ارتعاشات ناشی از برخورد لاستیک‌ها با ناهمواری‌های جاده، به میزان کمی به فرمان انتقال داده می‌شود. از سوی دیگر امکان استفاده از فرمان برقی در تمام خودروها به خصوص خودروهای سنگین وجود ندارد. دلیل آن هم این است که در این خودروها موتور الکتریکی باید قدرت زیادی داشته باشد تا بتواند چرخ‌ها را بچرخاند. نصب و استفاده از چنین موتورهایی هم مستلزم پرداخت هزینه زیادی است. برای همین استفاده از فرمان برقی در خودروهای سنگین غیر ممکن شده است. این فرمان‌ها قیمت بالایی هم دارند.
در فرمان‌های هیدرولیکی میتوان به وضوح حس برخورد لاستیک‌ها با ناهمواری‌های جاده را احساس کرده و از وضعیت لاستیک‌ها در شرایط مختلف آگاه شد. در واقع با فرمان هیدرولیک میتوان ارتباط بهتری با خودرو برقرار کرد. برای همین است که بسیاری از رانندگان خودروهای اسپرت و مسابقه‌ای فرمان هیدرولیک را ترجیح می‌دهند. با اینکه فرمان‌های هیدرولیکی نسبت به فرمان‌های برقی پیچیده‌تر هستند، اما تعمیر این فرمان‌ها برای تعمیرکاران ایرانی بسیار راحت‌تر است.
در رابطه با معایب فرمان هیدرولیک هم باید اشاره شود که مشکل بزرگ این سیستم این است که نیروی هیدرولیک همواره در حال تولید است. برای همین این کار بار اضافه‌ای بر دوش موتور وارد کرده و سبب افت قدرت موتور و افزایش مصرف سوخت می‌شود. همچنین در سیستم فرمان هیدرولیکی همواره نیاز به چک کردن سطح مایع هیدرولیک است. در صورتی هم که روغن هیدرولیک در هر نقطه‌ای نشتی داشته باشد، ممکن است سبب از کار افتادن فرمان هیدرولیک و یا سفت شدن آن شود. فرمان‌های هیدرولیک به دلیل برخورداری از قطعات زیاد، پیچیده‌تر هستند و فضای بیشتری را در بخش موتور اشغال می‌کنند.
از انواع دیگر فرمان خودرو باید به فرمان الکتروهیدرولیکی اشاره کرد که همانطور که مشخص است از تلفیق سیستم فرمان برقی و هیدرولیکی ساخته می‌شود. در این فرمان‌ها حسگر گشتاور چرخش فرمان را تشخیص داده و اطلاعات لازم در این رابطه را به موتور الکتریکی ارسال می‌کند. موتور الکتریکی هم نیروی لازم جهت ایجاد فشار روغن مناسب به پمپ هیدرولیک را منتقل می‌کند. برای همین در سیستم الکتروهیدرولیکی، پمپ هیدرولیک ارتباطی با موتور احتراق داخلی خودرو ندارد. خوب است اشاره شود ه استفاده از سیستم فرمان الکتروهیدرولیکی در خودروهای سواری خیلی مرسوم نبوده و از آنها بیشتر در خودروهای باری و نیمه سنگین استفاده می‌شود.
با توجه به مزایا و معایب فرمان‌های برقی و هیدرولیکی میتوانیم به تفاوت موجود میان آنها پی ببریم. در حال حاضر استفاده از فرمان‌های برقی به دلیل ویژگی‌های مثبتشان مورد توجه خودروسازان زیادی قرار گرفته است. برخی هم همچنان خودروها را با فرمان هیدرولیکی به بازار عرضه می‌کنند. رانندگان زیادی از رانندگی با فرمان هیدرولیکی احساس رضایت و راحتی دارند و آنها را به فرمان‌های برقی ترجیح می‌دهند. برای همین میتوان گفت انتخاب میان خودرو با فرمان هیدرولیکی و برقی یک امر سلیقه‌ای است و بستگی به نظر راننده دارد.
اگر تمایل دارید نسبت به سیستم فرمان برقی و هیدرولیکی اطلاعات کاملی به دست آورید و شخصا برای تعمیرات آنها اقدام کنید، میتوانید به آموزش دوره‌های جامع هیدرولیک و فرمان برقی گلپانیا بپردازید. دوره جامع هیدرولیک و دوره فرمان برقی گلپانیا شامل مباحث کامل و جامعی نسبت به این سیستم‌ها است و تمام اطلاعات لازم را در اختیار افراد قرار می‌دهد. این دوره‌ها به قدری جامع هستند که دانشجویان پس از آن میتوانند وارد بازار کار شوند و از این طریق به کسب درآمد بپردازند.
فرمان برقی و هیدرولیکی جزو فرمان‌های محبوب و رایج در خودروها هستند. هر یک از این فرمان‌ها مزایا و معایبی دارند که در متن به آنها اشاره کردیم. با توجه به این موارد میتوانید به تفاوت فرمان برقی با فرمان هیدرولیکی پی ببرید و به سراغ خرید خودرو با سیستم فرمان مورد نظر خود بروید. در صورت نیاز به مشاوره دوره ها می توانید با کارشناسان مجموعه گلپانیا تماس حاصل فرمایید.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
