عوامل دشارژ شدن باتری خودرو

باتری از قطعات مهم در خودرو است که انرژی الکتریکی لازم جهت شروع حرکت خودرو و فعالیت برخی از قطعات خودرو را تامین می‌کند. باتری به وسیله دینام شارژ می‌شود. دینام انرژی حرکتی و چرخشی را به برق تبدیل کرده و آن را در باتری ماشین ذخیره می‌کند. حال گاهی اوقات بنا به دلایلی شارژ باتری به خوبی انجام نشده و باتری خالی می‌شود. در این شرایط باید باتری ماشین را شارژ کرده تا امکان استفاده از آن فراهم شود. در ادامه مطلب به بررسی دشارژ شدن باتری خودرو پرداخته و با نحوه شارژ باتری ماشین آشنا می‌شویم.

باتری ماشین و ساختار آن

باتری ماشین از اجزای مهم و اصلی در خودرو است و نقش مهمی در حرکت آن دارد. این قطعه جزو قطعات سیستم برق خودرو است و امکان استفاده از خودرو و لوازم برقی آن را مهیا می‌کند. باتری خودرو از اجزا و بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود که در این رابطه باید به پوسته باتری، مجموعه صفحات مثبت، مجموعه صفحات منفی، دریچه اطمینان، قطب مثبت، قطب منفی، درزگیر، اورینگ و گیره اشاره کرد.

باتری خودرو یک نوع پیل شیمیایی محسوب می‌شود و به کمک اسید و دو فلز ناهمجنس کار می‌کند. خوب است بدانید که باتری‌ها در ایران به دو دسته باتری اسیدی (سیلد) و باتری اتمی (غیر سیلد) تقسیم می‌شوند. هر یک از این باتری‌ها معایب و مزایای خود را دارند که بهتر است رانندگان نسبت به آنها اطلاع داشته باشند.

دلایل از کار افتادن باتری ماشین

شارژ باتری ماشین زمانی انجام می‌شود که چراغ‌های خودرو برای چندین ساعت روشن مانده و سبب خالی شدن باتری ماشین شده‌اند. همچنین اگر یک قطعه برقی معیوب شده و یا دینام به وظیفه خود (تامین برق باتری) عمل نکند، باتری ماشین نیاز به شارژ پیدا می‌کند. در طول عمر باتری ماشین، عمل شارژ و دشارژ و تخلیه کامل شارژ برای چندین بار اتفاق می‌افتد. در هر یک از آنها هم صفحات کمی فرسوده شده و به مرور زمان خراب می‌شوند. همین امر در شارژ باتری ماشین اختلال ایجاد می‌کند. البته با توجه به مواردی میتوان طول عمر باتری ماشین را افزایش داده و از آن برای مدت زمان بیشتری استفاده کرد:

• در صورتی که قصد استفاده از خودرو برای مدت زمان طولانی را ندارید، بهتر است باتری را از روی آن جدا کنید.
• در فصول سرد سال، ماشین را در جای گرم نگهداری نمایید.
• شارژ باتری را با آمپر پایین انجام دهید و از آمپرهای بالا برای این کار استفاده نکنید.
• از افزودن مواد شیمیایی به باتری و اطراف آن خودداری کنید. همچنین به تمیز نگه داشتن قطب‌های باتری ماشین توجه داشته باشید.
• برای باز کردن باتری ماشین در ابتدا قطب منفی و سپس مثبت را جدا کنید. در زمان وصل کردن هم این کار را بر عکس (ابتدا مثبت و سپس منفی) انجام دهید.

موارد اشاره شده تنها برای جلوگیری از کاهش عمر مفید باتری مناسب هستند و باتری دیر یا زود نیاز به تعویض یا شارژ پیدا می‌کند. با شارژ یا تعویض باتری ماشین میتوانید شاهد عملکرد صحیح خودرو باشید و در حین رانندگی دچار مشکل نشوید.

عوامل موثر در تخلیه شارژ باتری ماشین

1. برق دزدی ماشین: برق دزدی زمانی رخ می‌دهد که ماشین خاموش است و سبب تخلیه شارژ باتری می‌شود. معمولا روشن ماندن یک وسیله برقی و یا معیوب بودن یک قطعه سبب برق دزدی ماشین می‌شود.
2. خرابی دینام: با توجه به اینکه دینام به شارژ باتری و تامین برق برای آن می‌پردازد، خرابی دینام میتواند سبب تخلیه شارژ باتری شود. دینام سالم میتواند باتری را در حدود 13.5 الی 14.5 ولت شارژ کند. در صورتی که شارژ دینام کمتر از این میزان باشد، باتری خیلی سریع خالی شده و نیاز به شارژ مجدد پیدا می‌کند.
3. شوره زدن سر باتری: گاهی اوقات سر باتری حالت شوره‌زدگی پیدا کرده و مانع از ورود جریان برق به باتری می‌شود. در این شرایط باتری به درستی عمل نمی‌کند. برای پاک کردن شوره‌ها میتوان از برس سیمی و یا مایعات موجود برای این کار استفاده کرد.

شارژ باتری ماشین به چه شکل انجام می‌شود؟

سیستم برق خودرو در حالت کلی به قطعات تولیدکننده و قطعات مصرف کننده برق تقسیم می‌شود. آلترناتور یا دینام به تولید برق پرداخته و آنها را توسط کنترل کننده‌های برق به قطعات مصرف کننده برق می‌رساند. این یعنی دینام وظیفه تولید برق و شارژ مجدد باتری ماشین را برعهده دارد. دینام انرژی الکتریکی لازم جهت حرکت خودرو را فراهم کرده و باتری را در زمان رانندگی شارژ می‌نماید. نحوه تولید برق توسط دینام به این صورت که دینام توسط تسمه موتور به حرکت درآمده و با چرخش خود سبب تولید جریان برق جهت راه‌اندازی لوازم برقی خودرو می‌شود. مقداری از جریان برق تولید شده هم برای شارژ مجدد باتری فرستاده می‌شود. در این میان یک رگلاتور یا تنظیم کننده ولتاژ جریان برق را کنترل کرده و آن را به طور یکنواخت نگه می‌دارد. همچنین این رگلاتور از باتری در برابر شارژ بیش از حد محافظت می‌نماید و مانع از آسیب دیدن آن می‌شود.

نحوه شارژ باتری ماشین با دستگاه شارژر

روش‌های متعددی برای شارژ باتری خودرو وجود دارد که در این رابطه میتوان به استفاده از دستگاه شارژر باتری، پنل خورشیدی، ترانس و باتری به باتری کردن اشاره کرد. از میان موارد اشاره شده، شارژ باتری با دستگاه شارژر روش‌ ایمن‌تری است و توسط باتری‌ساز و یا با استفاده از شارژرهای باتری قابل حمل توسط راننده انجام می‌شود. افرادی که از شارژرهای قابل حمل برخوردار هستند، میتوانند به شارژ باتری ماشین در خانه و یا فضاهای خارجی بپردازند. در این بخش به بررسی نحوه شارژ باتری ماشین با استفاده از دستگاه شارژر می‌پردازیم.

• برای شارژ باتری میتوان آن را از خودرو خارج کرده و یا در همان خودرو آن را شارژ کرد. شارژ باتری در خارج از خودرو روش ایمن‌تری است. پس از این کار باید تمام لوازم الکترونیکی خودرو را خاموش کرد. لوازمی همچون رادیو و سیستم پخش صوتی، برف پاک‌کن و چراغ‌های خودرو باید خاموش شوند.
• در این مرحله باید اقدام به جدا کردن کابل‌های باتری کرد. در ابتدا کابل منفی (کابل سیاه) و سپس کابل مثبت (کابل قرمز) جدا می‌شوند. البته رنگ کابل‌ها ممکن است در برخی خودروها متفاوت باشد. برای جدا کردن کابل‌ها باید درپوش‌های پلاستیکی روی ترمینال‌ها را برداشته و آنها را جدا کرد.
• در مرحله بعدی باید ترمینال‌های روی باتری را تمیز کرد تا اسید باتری خنثی شده و از خرابی آن به مرور زمان جلوگیری شود. این کار هم معمولا به وسیله یک برس سیمی انجام می‌شود. همچنین محلول‌های تمیز کننده باتری در بازار موجود هستند.
• از خاموش بودن دستگاه شارژر مطمئن شوید و سپس کابل مثبت شارژر را به ترمینال مثبت باتری و کابل منفی آن را به ترمینال منفی باتری وصل کنید. پس از این کار دستگاه شارژر را روشن کنید. در صورتی که دستگاه تایمر دارد، میتوان آن را برای شارژ مناسب تنظیم کرد.
• زمانی که شارژ باتری ماشین انجام شد، باید کابل‌های اتصال شارژر را جدا کرد. در نهایت هم باید کابل‌های باتری را متصل کرده و آن را در جای خود قرار داد تا عمل شارژ به اتمام برسد.

چگونه از شارژ کامل باتری ماشین مطلع شویم؟

بر روی دستگاه شارژر یک نمایشگر درجه آمپر وجود دارد که میزان شدت جریان را نمایش می‌دهد. در صورتی که شدت جریان صفحه نمایشگر کمتر از عدد تنظیم شده باشد، یعنی شارژ باتری کامل است. توجه داشته باشید که شارژ زیاد باتری خطرناک بوده و سبب خراب شدن باتری خودرو می‌شود.

جمع بندی

در این مطلب در سایت گلپانیا با باتری ماشین و نحوه شارژ کردن آن آشنا شدیم. همانطور که متوجه شدیم عواملی سبب دشارژ یا تخلیه کامل باتری ماشین می‌شوند. در صورتی که باتری شارژ کافی نداشته باشد، قادر به روشن کردن خودرو و حرکت آن نمی‌باشد. برای شارژ باتری خودرو میتوان از دستگاه شارژر و یا سایر روش‌های موجود استفاده کرده و آن را در حد مناسب شارژ کرد. با شارژ صحیح باتری میتوان به طول عمر آن افزوده و چند سال بیشتر از آن استفاده کرد.