رله استارت چیست و چه علائمی در خرابی دارد؟

رله استارت از قطعات مهم در سیستم برق خودرو است که برق را از باتری به آهنربای استارت منتقل کرده و سبب روشن شدن خودرو می‌شود. برای همین اگر این قطعه دچار خرابی یا سوختگی شود، در روشن شدن خودرو اختلال ایجاد می‌گردد. حال بهتر است ببینیم که نحوه عملکرد رله استارت به چه صورت است و دلایل و علائم خرابی آن چیست.

آشنایی بیشتر با رله استارت

رله استارت (Start Rely) قطعه‌ای در سیستم برق خودرو است که برق را از باتری ماشین به آهنربای استارت می‌رساند. این عمل سبب چرخش استارت و روشن شدن ماشین می‌شود. این قطعه همچون یک کلید کنترل از راه دور عمل کرده و جریان برق سوییچ را به نیرویی عظیم جهت راه‌اندازی موتور استارت تبدیل می‌نماید. خوب است بدانید که رله استارت با اتوماتیک استارت ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و با یکدیگر فعالیت می‌کنند. این قطعات به کنترل موتور استارت و مکانیزم آغاز حرکت خودرو می‌پردازند.

وظیفه رله استارت

رله‌ها قطعاتی هستند که از آنها جهت حفاظت از مدارهای الکتریکی در برابر نوسانات برق استفاده می‌شود. رله استارت هم به همین شکل بوده و به عنوان تکمیل کننده مدار یا قطع کننده مدار عمل می‌نماید. این قطعه بین اتوماتیک استارت و موتور استارت قرار گرفته و جریان بین آنها را کنترل می‌کند. در صورتی که این قطعه از مدار حذف شود، سوییچ بر اثر دریافت جریان بیش از حد دچار سوختگی می‌شود. در واقع رله استارت با حفاظت از سیستم استارت، احتمال سوختن این قطعات را کاهش می‌دهد.

در رابطه با محل نصب رله استارت هم باید اشاره کنیم که بسته به نوع و مدل خودرو محل قرارگیری این قطعه متفاوت است. با این حال این قطعه اغلب در جعبه فیوز خودرو و در زیر کاپوت یا در زیر قسمت زیرین فرمان قرار می‌گیرد. رله استارت از شکل استوانه‌ای برخوردار بوده و اندازه بزرگ و پایه‌های سربی دارد.

نحوه عملکرد رله استارت

زمانی که سوئیچ در مغزی چرخیده می‌شود، رله استارت فعال می‌گردد. این قطعه برق را به اتوماتیک استارت ارسال کرده و سپس از آنجا جریان برق به سمت موتور استارت روانه می‌شود. برقی که از رله استارت به سمت اتوماتیک استارت فرستاده می‌شود، یک نیروی کم جهت فعالسازی است. پس از آن اتوماتیک استارت برق لازم جهت راه‌اندازی موتور را از باتری دریافت می‌کند.

چه عواملی سبب خراب شدن رله استارت می‌شوند؟

دلایل زیادی در خصوص خرابی رله استارت وجود دارد. مهمترین علل خراب شدن رله استارت به شرح زیر است:

• خوردگی باتری
• نشتی روغن
• شل شدن سیم‌کشی
• کثیف شدن سیم‌های اتصال
• گرمای بیش از حد و گرد و غبار
• آسیب دیدن قطعاتی در سیستم استارت

نشانه‌های خرابی رله استارت چیست؟

حال که با رله استارت و نحوه عملکرد آن آشنا شدیم، بهتر است به سراغ علائم خرابی آن برویم. نشانه‌های خرابی و از کار افتادگی رله استارت عبارتند از:

1- روشن نشدن خودرو

یکی از بارزترین نشانه‌های خرابی رله استارت، روشن نشدن خودرو است. زمانی که سوئیچ چرخیده و یا دکمه استارت فشار داده می‌شود، یک سیگنال به این قطعه فرستاده می‌شود. اگر خودرو با چرخش سوئیچ و یا فشردن دکمه روشن نشود، ممکن است در رله استارت مشکلی ایجاد شده باشد. در صورتی هم که مشکل از مدارها باشد، پس از استارت زدن و چرخش کلید صداهایی از خودرو خارج می‌شود.

2- ایراد در استارت زدن متناوب

گاهی اوقات رله استارت به دلیل گرمای بیش از حد و گرد و غبار آسیب دیده و عملکرد نامطلوبی را از خود نشان می‌دهد. در این شرایط ممکن است استارت ماشین پس از دو بار استارت زدن فعال شود. بهتر است برای رفع این مشکل خیلی زود به یک تعمیرگاه مراجعه کرده تا سیستم برق و قطعات مهم آن نظیر رله استارت مورد بررسی قرار بگیرند. در بسیاری از مواقع مشکل در استارت زدن متناوب به خاطر خرابی یکی از سیم‌های متصل است.

3- فعال بودن رله استارت به طور دائم

زمانی که خودرو راه‌اندازی شود، اتوماتیک استارت و رله استارت باید خاموش شوند. در صورت عدم خاموشی رله استارت، سایر قطعات استارت هم در معرض آسیب قرار می‌گیرند. همچنین فعال ماندن دائمی آن سبب آسیب مدار استارت و سایر بخش‌های آن می‌گردد. از این رو اگر متوجه چنین مشکلی شدید، باید نسبت به تعویض رله استارت اقدام نمایید.

4- خروج صدای کلیک مانند از استارت

از دیگر نشانه‌های خرابی رله استارت باید به خروج صدای کلیک مانند اشاره کرد. در صورتی که باتری آمپر کمی داشته باشد، نشانگر عدم انتقال رله استارت است. در این زمان احتمال خروج صدای کلیک مانند در زمان چرخش سوییچ وجود دارد.

رفع مشکل رله استارت خودرو

حال که با دلایل و نشانه‌های خرابی رله استارت خودرو آشنا شدیم، بهتر است به نحوه رفع مشکل آن پی ببریم. برای اطمینان از عملکرد صحیح این قطعه نیاز به نظارت مستمر است. در زمان نظارت و بررسی قطعه باید مراحل زیر را دنبال کرد:

• در ابتدا باید باتری و کابل‌ها بررسی شوند و از نحوه قرارگیری صحیح تمام اجزای آن اطمینان حاصل شود. برای اطمینان از سالم بودن استارت میتوان ضربات سبکی به استارت زده و آن را تست کرد. گاهی اوقات ضربات ملایم میتوانند به برق‌رسانی مجدد آن کمک کنند.
• تنظیم کردن گیربکس هم مهم است. اگر گیربکس اتوماتیک خودرو بر روی دنده پارک قرار داشته و ماشین استارت نخورد، باید سعی کرد اتومبیل را با گذاشتن در دنده خلاص روشن کرد. در صورتی که خودرو در زمان خلاص بودن دنده روشن شود، ممکن است یک نقص فنی سبب عدم استارت خوردن خودرو شده باشد.
• اگر در زمان چرخش کلید صدای جیغ ملایمی از زیر کاپوت خارج شود، احتمالا مشکل به خاطر یک سیم پیچ خورده خراب است. هرز شدن موتور استارت سبب عدم اتصال چرخ دنده به فلایویل می‌شود. این یعنی چرخ دنده در حال چرخش است، اما عدم اتصال موتور مانع از انجام کامل فرآیند می‌شود.

رفع مشکل رله استارت با دوره‌های گلپانیا

اگر قصد دارید شخصا اقدام به تعمیر خودروی خود کرده و یا از این طریق کسب درآمد نمایید، میتوانید از دوره‌های تخصصی خودرو مجموعه گلپانیا استفاده نمایید. دوره‌های گلپانیا شامل مباحث متنوعی در خصوص سیستم‌های مختلف خودرو هستند و کلیه مطالب را با زبان شیوا آموزش می‌دهند. با شرکت در دوره جامع استارت و دینام و یا دوره نقشه‌خوانی گلپانیا میتوانید نسبت به رله خودرو و سایر اجزا اطلاعات کاملی به دست آورید و شخصا اقدام به برطرف کردن مشکلات موجود نمایید.

جمع بندی

رله استارت قطعه‌ای مهم در سیستم برق خودرو است که به محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر نوسانات جریان برق می‌پردازد. این قطعه معمولا بنا به دلایلی همچون نشتی روغن، خوردگی باتری، شل شدن سیم‌کشی و فرسودگی سیستم استارت دچار خرابی و از کارافتادگی می‌شود. نشانه‌های خرابی آن هم استارت نخوردن خودرو، فعال بودن رله استارت به طور دائم، خروج صدای کلیک از استارت و ایراد در استارت زدن متناوب است.