توپی چرخ از قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو است و نقش مهمی در اتصال چرخها به بدنه خودرو دارد. این قطعه امکان چرخش آزادانه چرخها را به خوبی فراهم میکند. برای همین توجه به سالم بودن آن بسیار حائز اهمیت است و در صورت مشاهده علائم و نشانههای خرابی توپی چرخ باید برای تعویض آن اقدام کرد. در ادامه مطلب با توپی چرخ خودرو بیشتر آشنا شده و به نشانههای خرابی آن اشاره خواهیم کرد.
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
توپی چرخ چیست؟
توپی چرخ از جمله قطعاتی است که در انواع لوازم نقلیه همچون موتورسیکلت، دوچرخه و خودروهای سواری وجود دارد. توپی چرخ خودرو، قطعه مهمی در سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو است که نقش مهمی در اتصال چرخها به بدنه دارد. این قطعه معمولا به محور خودرو متصل شده و امکان چرخش آزادانه چرخها را مهیا میکند. توپی چرخ در برخی از خودروها ممکن است شامل حسگرهایی همچون حسگر سرعت چرخش باشد تا به سیستمهای ایمنی خودرو کمک کند. چرخ خودرو بر روی توپی سوار شده و حرکت روان آن از طریق این قطعه فراهم میشود.
مکانیزم حرکتی توپی چرخ
مجموعه توپی چرخ در میان درامهای ترمز، دیسکهای ترمز و محور قرار گرفته و چرخ بر روی آن پیچ و مهره میشود. در انتهای توپی دندانههای زبانهداری وجود دارد که این دندانهها با دندانههای موجود بر روی محور شفت خودرو جفت میشوند. این قطعه ارتباط محکم و مطمئنی بین چرخ و محور برقرار کرده و امکان چرخش آزادانه چرخ را فراهم میکند.
زمانی که خودرو شروع به حرکت میکند، نیروی تولید شده توسط موتور از طریق سیستم انتقال نیرو به محورهای خودرو منتقل میشود. حال از آنجایی که توپی به محور متصل است، این نیرو را دریافت کرده و چرخش آن سبب حرکت چرخهای خودرو میشود. بلبرینگهای داخل توپی هم اصطکاک بین قطعه و محور را کاهش داده و سبب چرخش نرم چرخ با کمترین مقاومت میشود.
اجزای توپی چرخ خودرو
توپی چرخ خودرو شامل چند بخش مهم است:
- بدنه یا هاب: واژه هاب به قسمت گرد توپی اشاره دارد که بخش اصلی و مرکزی چرخ به آن متصل میشود. این بخش به محور خودرو متصل شده و نیرو را به چرخها منتقل میکند.
- بلبرینگ یا بیرینگ: بیرینگ که در زبان فارسی اغلب بلبرینگ خوانده میشود، وظیفه کاهش اصطکاک و تسهیل چرخش چرخها را بر عهده دارد. این قطعات معمولا به صورت یکپارچه در داخل توپی چرخ تعبیه میشوند.
- فلنج: فلنج توپی چرخ بخشی است که محل اتصال پیچها یا مهرههای چرخ است. چرخها به این فلنجها متصل شده و به وسیله پیچ یا مهره محکم میشوند.
- حسگر سرعت چرخ: در برخی از خودروها، توپی چرخ دارای حسگر سرعت است. این حسگر اطلاعات مربوط به سرعت چرخ را به سییستمهای کنترل الکترونیکی ارسال میکند.
اهمیت سالم بودن توپی چرخ خودرو
با توجه به توضیحات اشاره شده در بخشهای قبلی به اهمیت توپی چرخ و سالم بودن آن پی میبریم. در صورتی که این قطعه دچار خرابی شود و قادر به عملکرد صحیح نباشد، اصطکاک میان چرخهای خودرو افزایش پیدا کرده و همین امر احتمال آسیبدیدگی قطعات سیستم ترمز را بیشتر میکند. اجزای توپی چرخ اغلب به راحتی از هم تفکیک میشوند. برای همین در برخی از شرایط به جای تعویض کل قطعه میتوان برخی از اجزای آن را جدا و تعمیر کرد. البته تعمیر توپی چرخ خودرو امر تخصصی بوده و تنها از عهده افراد متخصص در این حوزه بر میآید.
4 نشانه خرابی توپی چرخ خودرو
حال که با توپی چرخ خودرو به خوبی آشنا شدیم، بهتر است به بررسی نشانههای خرابی آن بپردازیم. مهمترین علائم و نشانههای خرابی توپی چرخ خودرو عبارتند از:
-
خروج صدا از چرخهای خودرو
یکی از نشانههای خرابی این قطعه، خروج صداهای غیر عادی از سمت چرخها است. این صدا به شکل صدای ضربه خوردن یا گیر کردن یک قطعه است. زمانی که سرعت خودرو افزایش پیدا میکند، شدت صدا هم بیشتر میشود. در صورتی هم که در زمان دور زدن صدایی همچون صدای تیکتیک از چرخ خارج شود، نشانگر خرابی توپی چرخ است.
-
لرزش فرمان
از دیگر نشانههای خرابی توپی چرخ باید به لرزش فرمان اشاره کرد. البته لرزش فرمان به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این خصوص میتوان به تنظیم نبودن لاستیکها، کم بودن باد لاستیکها، خرابی بلبرینگهای چرخ و خرابی جلوبندی ماشین اشاره کرد. برای همین در این شرایط بهتر است مشکل به طور تخصصی بررسی شده و برای رفع آن اقدام گردد.
-
اختلال در ترمزگیری
در صورتی که راننده در زمان ترمزگیری متوجه اختلال در این فرایند شود، احتمال اینکه توپیهای چرخ دچار آسیب شده باشند زیاد است. در این شرایط معمولا چرخها کشیده میشوند. برای همین باید به بررسی وضعیت توپی چرخ پرداخته و در صورت لزوم آن را تعمیر یا تعویض کرد.
-
شکستگی بلبرینگ چرخ
یکی دیگر از نشانههای خرابی توپی چرخ، شکستگی بلبرینگ در مدت زمان کوتاه است. در واقع اگر بلبرینگهای چرخ زودتر از زمان موعود از بین بروند، احتمال اینکه توپی دچار مشکل شده باشد زیاد است. خرابی بلبرینگ و توپی چرخ هم سبب بروز مشکلاتی در سیستم ترمز، سیستم تعلیق و سیستم هدایت و فرمان میشود.
چه عواملی در خرابی توپی چرخ نقش دارند؟
دلایل زیادی در خرابی توپی چرخ خودرو نقش دارند. یکی از دلایل خرابی توپی چرخ خودرو، نصب اشتباه آن است. در صورتی که این قطعه به طور صحیح در جای خود نصب نشود، احتمال آسیب دیدن آن در زمان چرخش چرخها زیاد است. در صورتی هم که بلبرینگها شل باشند، توپی چرخ آسیب میبیند. از دیگر عوامل موثر بر خرابی این قطعه باید به عبور از دستاندازها با سرعت زیاد و یا افتادن در چالههای عمیق و وارد شدن ضربات شدید به چرخها اشاره کرد.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی علائم و نشانههای خرابی توپی چرخ خودرو پرداختیم و با این قطعه مهم به خوبی آشنا شدیم. در صورتی که شاهد یکی از نشانههای خرابی توپی چرخ، همچون خروج صدای غیر عادی از چرخها، لرزش فرمان، عملکرد نادرست ترمز و شکستگی زود به زود بلبرینگ چرخ بودید، به بررسی این قطعه پرداخته و در صورت لزوم آن را تعویض نمایید. عدم توجه به تعویض به موقع این قطعه سبب بروز مشکلاتی در سیستم فرمان و سیستم ترمز میشود. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید از دوره های جامع گلپانیا استفاده نمایید.