سنسور کیلومتر یا سنسور سرعت، سنسوری است که اندازهگیری سرعت لاستیکها در زمان حرکت خودرو را بر عهده دارد. این سنسور در زمان چرخش چرخها و میل لنگها پالسهایی را تولید کرده و به ECU ارسال میکند. در کامپیوتر خودرو هم با آنالیز تعداد پالسها، سرعت خودرو محاسبه شده و بر روی سرعتسنج نمایش داده میشود. برای همین اگر سنسور کیلومتر خراب شود، در نمایش سرعت خودرو اختلال ایجاد میشود. حال بهتر است ببینیم علائم خرابی سنسور کیلومتر چیست و چرا این سنسور دچار خرابی میشود.
سنسور کیلومتر چیست؟
همانطور که در ابتدای متن اشاره کردیم سنسور کیلومتر یا سنسور سرعت (VSS)، از جمله سنسورهای مهم در خودرو است که سرعت چرخش چرخ یا محور را اندازهگیری میکند. پس از آن اطلاعات به دست آمده را به کامپیوتر یا همان Ecu خودرو میفرستد. کامپیوتر خودرو هم از اطلاعات دریافت شده برای کنترل عملکردهای مختلف نظیر سرعتسنج، کیلومترشمار، کروز کنترل و سیستم ترمز ضد قفل استفاده میکند.
سنسورهای کیلومتر در دو نوع با سیم کیلومتر و بدون سیم کیلومتر موجود هستند. سنسور سرعت با سیم کیلومتر، در خودروهای انژکتوری قدیمی وجود دارد و بر روی دنده کیلومتر قرار میگیرد. این سنسور کارکرد کیلومتر را به طور مکانیکی بر روی صفحه نمایش جلوی داشبورد نشان میدهد. سنسور سرعت بدون سیم کیلومتر هم در خودروهای جدید استفاده میشود و کارکرد کیلومتر را به صورت دیجیتالی بر روی صفحه نمایش داشبورد نشان میدهد.
دلایل خرابی سنسور کیلومتر
سنسور کیلومتر همچون سایر قطعات و سنسورهای خودرو در معرض خرابی قرار دارد. از جمله عواملی که سبب خرابی این سنسور میشوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساییدگی و پارگی اجزای داخلی سنسور: اجزای داخلی سنسور کیلومتر با گذشت زمان ممکن است ساییده و فرسوده شوند. در این شرایط احتمال از کار افتادن سنسور و خرابی آن وجود دارد.
- آلودگی زیاد: گرد و غبار و مواد آلاینده میتوانند وارد محفظه سنسور کیلومتر شده و سبب خرابی و اختلال در عملکرد آن شوند.
- مشکلات الکتریکی: مشکلات در بخش اتصالات الکتریکی سنسور همچون سیمکشی اشتباه و آسیب دیدن کانکتورها از دیگر دلایل خرابی سنسور کیلومتر و از کار افتادن آن است.
- گرمای بیش از حد: عامل دیگری که در خرابی سنسور کیلومتر نقش دارد، گرمای بیش از حد است. دمای هوای بالا و یا مشکلات سیستم خنککننده میتواند سبب گرم شدن بیش از حد سنسور سرعت شده و آن را از کار بیندازد.
- نفوذ آب یا رطوبت: در صورتی که محفظه سنسور کیلومتر به خوبی آببندی نشود و خودرو در معرض رطوبت یا آب قرار بگیرد، احتمال خراب شدن سنسور کیلومتر وجود دارد.
- لرزش بیش از حد خودرو: گاهی اوقات لرزش بیش از حد خودرو میتواند سبب خرابی سنسور کیلومتر شود. به خصوص اگر سنسور برای مقاومت در برابر این شرایط طراحی نشده باشد.
- نقص در ECU: از دیگر دلایل خرابی سنسور کیلومتر باید به وجود نقص در کامپیوتر خودرو اشاره کرد. واحد فرمان موتور یا ECU، وظیفه کنترل تمام فعالیتهای موتور را بر عهده دارد. برای همین اگر در این واحد نقص و مشکلی رخ دهد، در عملکرد قطعاتی همچون سنسور کیلومتر اختلال ایجاد میشود.
نشانهها و علائم خرابی سنسور کیلومتر
حال که با دلایل خرابی سنسور کیلومتر آشنا شدیم، بهتر است به بررسی علائم خرابی آن بپردازیم. خرابی سنسور سرعت با چند نشانه همراه است. از جمله:
-
از کار افتادن کیلومتر شمار
مهمترین نشانه خرابی سنسور کیلومتر، از کار افتادن کیلومتر شمار است. زمانی که سنسور کیلومتر از کار بیفتد، اطلاعات دقیقی از سرعت چرخش چرخها در اختیار سرعتسنج قرار نمیگیرد. در این شرایط عقربه سرعتسنج ثابت مانده و با کاهش یا افزایش سرعت خودرو تغییری نمیکند. گاهی اوقات هم عقربه مدام بالا و پایین رفته و ثابت نمیماند.
-
مشکلات سیستم کروز کنترل
کروز کنترل، سرعت خودرو را بر اساس دستورات دریافتی تنظیم میکند. در صورتی که سنسور کیلومتر خراب شود، در عملکرد این سیستم اختلال ایجاد شده و نمیتواند یک سرعت ثابت را حفظ کند. برای همین یکی دیگر از علائم خرابی سنسور کیلومتر، درست کار نکردن سیستم کروز کنترل است.
-
مشکل در تعویض دنده
از دیگر نشانههای خرابی سنسور سرعت باید به مشکل در تعویض دنده اشاره کرد. در صورتی که تعویض دنده به سختی صورت بگیرد و یا دنده از جای خود خارج شود، احتمالا سنسور سرعت دچار مشکل شده است. سیستمهای انتقال از این سنسور برای زمانبندی تعویض بین دندهها استفاده میکنند. برای همین با خرابی سنسور کیلومتر، گیربکس به درستی کار نکرده و تعویض دنده به سختی انجام میشود.
-
خاموش شدن ناگهانی خودرو
از دیگر علائم خرابی سنسور کیلومتر میتوان به عملکرد نامنظم و خاموش شدن ناگهانی خودرو اشاره کرد. خرابی سنسور سرعت منجر به عملکرد بد موتور شده و باعث افزایش یا کاهش سرعت و یا خاموش شدن ناگهانی خودرو میشود.
-
کاهش قدرت خودرو
با خرابی سنسور کیلومتر، اطلاعات دقیق و درستی از آن دریافت نمیشود. در این شرایط ماژول کنترل موتور به منظور حفاظت از خودرو ممکن است قدرت موتور را محدود کرده و سبب کاهش شتاب و قدرت خودرو شود.
سایر علائم خرابی سنسور کیلومتر یا سنسور سرعت
به جز موارد اشاره شده در بخش قبلی، علائم دیگری هم نشان از خرابی سنسور کیلومتر دارند. از جمله:
- هرزگردی خودرو در زمان درجا کار کردن
- کاهش راندمان و بازدهی سوخت خودرو
- عملکرد بد موتور در سرعتهای بالا
- ریپ زدن خودرو در سربالایی و دنده معکوس
- لرزش خودرو در زمان شتابگیری و تعویض دنده
- خروج صدای غیر عادی در زمان کار کردن خودرو
- روشن شدن چراغ چک موتور یا چراغ چک ترمز ABS
جمع بندی
سنسور کیلومتر وظیفه ارسال اطلاعات مربوط به سرعت خودرو به ECU را بر عهده دارد. در صورتی که این سنسور خراب شده و از کار بیفتد، راننده نمیتواند از سرعت و شتاب خودرو مطلع شود و احتمال بروز تصادف و یا جریمه شدن به دلیل عبور از سرعت مجاز افزایش پیدا میکند. برای همین بهتر است با علائم خرابی سنسور کیلومتر آشنایی داشته و با آگاهی از دلایل خرابی آن، مانع از خراب شدن سنسور کیلومتر شد. از علائم خرابی سنسور کیلومتر باید به عدم نمایش سرعت دقیق خودرو، درست کار نکردن سیستم کروز کنترل، کاهش قدرت خودرو، پریدن دنده یا خروج خودرو از حالت دنده، خاموش شدن خودرو در زمان حرکت و لرزش خودرو در زمان شتابگیری و تعویض دنده اشاره کرد.