سنسورها قطعات الکترونیکی کوچکی در خودرو هستند که با روشن شدن خودرو فعال می‌شوند. این قطعات جنبه‌های مختلف عملکردی خودرو نظیر دما، فشار روغن، میزان انتشار آلایندگی، سرعت و غیره را کنترل کرده و اطلاعات مورد نیاز را به ECU ارسال می‌کنند. در هر خودرو سنسورهای مختلفی وجود دارد که هر یک از آنها نقش و کاربرد خاصی در خودرو دارند. در ادامه مطلب با انواع سنسورهای خودرو و به کاربرد و وظایف آنها آشنا خواهیم شد.
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم سنسور خودرو یک قطعه الکترونیکی کوچک است که برای آگاهی راننده از وضعیت ماشین و هدایت بهتر آن به کار گرفته می‌شود. در حال حاضر خودروها بسته به امکانات و آپشن‌هایی که دارند، از تعدادی سنسور برخوردار هستند. هر یک از این حسگرها از وظایف خاصی برخوردار هستند و پارامترهای مشخصی را اندازه‌گیری می‌کنند. در صورتی که مشکلی در خودرو وجود داشته باشد، از طریق سنسورها مشخص شده و به راننده اطلاع داده می‌شود.
سنسورها یا حسگرهای خودرو به بررسی شرایط محرک‌های فیزیکی مشخصی که با آنها در ارتباط هستند، می‌پردازند. در صورتی که سیگنالی مبنی بر خرابی، نقص یا مشکل در سیستم مربوطه دریافت شود، اعلام هشدار و کمک می‌کنند. خرابی خود سنسورها هم میتواند سبب انتقال گزارش نادرست شده و برای قطعات فنی خودرو مشکلاتی ایجاد کند.
سنسورها در تمام خودروها یعنی خودروهای کاربراتوری و خودروهای انژکتوری به کار می‌روند. با این حال منبع دریافت اطلاعات آنها متفاوت است. در خودروهای کاربراتوری اطلاعات سنسورها به طور مستقیم به راننده گزارش می‌شود. اما در خودروهای انژکتوری اطلاعات در ابتدا به ECU منتقل شده و پس از پردازش به راننده ارائه می‌شود. برخی از حسگرها هم ممکن است به طور مستقیم به عملگرها متصل شوند و دستورات لازم را برای آن عملگرها صادر کنند. لازم به اشاره است که تعداد و تنوع سنسورها در خودروهای انژکتوری بیشتر از نوع کاربراتوری است.
حال که با سنسور خودرو آشنا شدیم، بهتر است به سراغ بررسی انواع سنسورهای خودرو و کاربرد آنها برویم.
سنسور جریان هوای انبوه که در اختصار MAF گفته می‌شود، از انواع سنسورهای مهم است که بین فیلتر هوا و منیفولد ورودی قرار می‌گیرد. این سنسور چگالی هوای وارد شده به موتور را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات را به ECU ارسال می‌کند. سپس بر اساس آن مقدار سوخت مورد نیاز جهت تزریق به موتور مشخص می‌شود. این عملیات باعث می‌شود تا از مصرف بیهوده سوخت جلوگیری شود. برای همین خرابی سنسور جریان هوای انبوه سبب تنظیم نادرست درصد مخلوط هوا و سوخت در محفظه احتراق شده و مشکلاتی همچون ریپ زدن خودرو، کاهش بازدهی خودرو، سخت روشن شدن موتور و خروج دود سیاه از اگزوز را ایجاد می‌کند.
سنسور فشار هوای داخل منیفولد یا MAP، از حسگرهای موتورهای انژکتوری بوده که در منیفولد هوای ورودی نصب می‌شود. این سنسور فشار هوای ورودی به موتور را محاسبه کرده و آنها را به ایسیو ارسال می‌کند. زمانی که پدال گاز فشرده یا رها می‌شود، فشار هوای ورودی تغییر می‌کند. در این شرایط سنسور تفاوت فشار داخل و خارج منیفولد را محاسبه می‌کند تا از دریافت سوخت کافی توسط موتور بدون توجه به تغییرات فشار خارج از موتور اطمینان حاصل شود.
سنسور اکسیژن یا O2، سنسوری است که میزان اکسیژن موجود در دود اگزوز را اندازه‌گیری می‌کند. این سنسور در ابتدای مسیر اگزوز قرار گرفته و میزان اکسیژن موجود را به ایسیو گزارش می‌دهد. عملکرد صحیح سنسور اکسیژن باعث کاهش مصرف سوخت، افزایش راندمان موتور و کاهش آلاینده‌های خودرو می‌شود. برای همین سالم بودن این حسگر اهمیت زیادی داشته و باید به این موضوع توجه شود.
سنسور فشار روغن موتور، فشار روغن را می‌سنجد. در صورتی که فشار روغن با مقدار تنظیم شده مطابقت نداشته باشد، با روشن شدن چراغ هشدار پشت آمپر به راننده اطلاع داده می‌شود. در سنسور فشار روغن یک فنر و یک ساچمه وجود دارد که با افت فشار روغن، فنر باز شده و ساچمه به بدنه موتور وصل می‌شود. این اتصال سبب برقراری جریان الکتریکی و در نتیجه روشن شدن چراغ چک روغن می‌شود.
سنسور دمای هوای ورودی یا IAT از دیگر انواع سنسورهای خودرو است که دمای هوای ورودی به موتور را اندازه‌گیری کرده و به ایسیو اطلاع می‌دهد. این سنسور به ایسیو کمک می‌کند تا نسبت هوا به سوخت تزریق شده به محفظه احتراق موتور را برای عملکرد صحیح تغییر دهد. سنسور IAT در برخی از خودروها به جای سنسور MAF استفاده شده و در برخی دیگر هم در کنار این سنسور قرار می‌گیرد.
سنسور دمای مایع خنک‌کننده یا CTS که گاهی اوقات به عنوان سنسور دمای آب هم شناخته می‌شود، دمای مایع خنک‌کننده موتور را به ECU ارسال می‌کند. این سنسور مایع خنک‌کننده را در موتور به گردش در آورده و با جذب گرمای موتور، مایع را مجددا برای خنک شدن به رادیاتور برمی‌گرداند. این فرآیند تا زمانی که موتور روشن و در حال فعالیت است، تکرار می‌شود.
سنسور دور موتور RPM، از دیگر انواع سنسورهای خودرو است. این سنسور یک قطعه الکتریکی است که داده‌های موقعیت مکانی پیستونی و سرعت دورانی میل لنگ را به دست آورده و به ایسیو ارسال می‌کند. ECU هم بر اساس اطلاعات، فرآیند پاشش سوخت و جرقه‌زنی شمع‌ها را تنظیم می‌کند.
سنسور دریچه گاز TPS، بر روی دریچه گاز نصب شده و با فشردن پدال گاز موقعیت یا زاویه دریچه گاز را مشخص می‌کند. این سنسور حالات مختلف دریچه نظیر بسته بودن، نیمه باز بودن و یا باز بودن کامل را به ایسیو گزارش می‌دهد. پس از آن ECU مشخص می‌کند که موتور به چه مقدار ترکیب هوا و سوخت نیاز دارد تا بهترین عملکرد را از خود نشان دهد. سنسور دریچه گاز مکمل سنسور MAP است و از یک سمت درون دریچه گاز و از سمت دیگر به سیم گاز وصل است.
سنسور ضربه یا سنسور ناک (Knock)، یکی دیگر از سنسورهای خودرو است که برای کنترل ضربات و ارتعاشات غیر عادی در خودرو نصب می‌شود. زمانی که در موتور ضربات غیر عادی احساس شود، این سنسور به ECU گزارش داده و با روشن شدن چراغ چک به راننده اطلاع داده می‌شود.
سنسور سرعت خودرو یا VSS، سرعت حرکت خودرو در شرایط مختلف را اندازه‌گیری کرده و آن را به ایسیو اطلاع می‌دهد. ECU هم از اطلاعات جهت تنظیم میزان سوخت مورد نیاز برای شرایط مختلف رانندگی همچون دور آرام، شتاب‌گیری و توقف استفاده می‌کند. سنسور سرعت خودرو در بخشی از گیربکس تعبیه شده و با سیستم ضد ترمز یا ABS ادغام شده است.
این سنسور در دورهای پایین موتور خودرو را روشن نگه می‌دارد. همچنین زمانی که کولر خودرو روشن است، بار کمپرسور خود را روی موتور وارد می‌کند. از دیگر وظایف این سنسور میتوان به تنظیم هوای مصرفی سیلندرها در زمان رها کردن پدال گاز اشاره کرد.
در این مطلب در خصوص انواع سنسورهای خودرو در سایت گلپانیا صحبت کردیم و با کاربردها و وظایف هر کدام آشنا شدیم. همانطور که متوجه شدیم خودروهای کاربراتوری و انژکتوری دارای سنسورهای مختلفی هستند که از جمله آنها میتوان به سنسور اکسیژن، سنسور فشار روغن، سنسور سرعت، سنسور ضربه، سنسور دریچه گاز، سنسور دور موتور، سنسور فشار داخل منیفولد، سنسور دمای آب و سنسور دمای هوای ورودی اشاره کرد. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید از دوره های آموزشی مجموعه گلپانیا استفاده نمایید.
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
