سیستم ترمز خودرو شامل اجزا و قطعات مهمی است که یکی از آنها کالیپر ترمز نام دارد. کالیپر ترمز قطعهای است که سرعت چرخهای خودرو را با اصطکاک ایجاد شده از طریق روتور کاهش داده و سبب توقف خودرو میشود. برای همین سیستم ترمز بدون این قطعه هیچ کارایی ندارد و رانندگان باید به سالم بودن آن اهمیت دهند. در ادامه مطلب با کالیپر ترمز و علائم خرابی و بهترین زمان تعویض آن آشنا خواهیم شد.
کالیپر ترمز چیست؟
کالیپر ترمز از قطعات سیستم ترمز خودرو است که همچون لنت و دیسک ترمز نقش مهمی در متوقف کردن خودرو دارد. کالیپر ترمز همچون گیرهای در بخش بالایی روتور قرار دارد و با اصطکاک ایجاد شده توسط روتور، از افزایش سرعت چرخها جلوگیری مینماید. این قطعه در دو نوع ثابت و شناور وجود دارد که تعداد پیستونهای نوع شناور نسبت به نوع ثابت کمتر است. به این صورت که در کالیپرهای شناور یک یا دو پیستون و در کالیپرهای ثابت چند پیستون وجود دارد. تعداد بالای پیستونها در کالیپر شناور باعث افزایش قیمت و همچنین نیاز به نگهداری و مراقبت بیشتر آن شده است.
وظیفه کالیپر ترمز در خودرو
در زمان رانندگی با فشردن پدال ترمز، مایع ترمز از خطوط متصل به کالیپر ترمز عبور کرده و به لنتها میرسد. این امر سبب کند شدن سرعت خودرو میشود. در واقع کاهش سرعت خودرو به خاطر وجود و عملکرد کالیپر ترمز و پد روی روتور اتفاق میافتد. البته متوقف شدن خودرو تنها به خاطر عملکرد کالیپر ترمز نبوده و سایر قطعات سیستم ترمز نظیر لنت و دیسک نیز در این زمینه نقش مهمی دارند. تمامی این قطعات باید سالم و در هماهنگی با هم کار کنند تا خودرو در زمان مناسب متوقف گردد.
دلایل خرابی کالیپر ترمز
کالیپر ترمز همچون سایر قطعات به مرور زمان دچار فرسودگی شده و نیاز به تعویض پیدا میکند. دلایل زیادی وجود دارد که باعث خرابی و فرسودگی این قطعه میشود. گرمایی که به طور مکرر در این سیستم ایجاد میشود، مهر و موم کالیپر را از بین میبرد. همچنین در صورتی که خودرو به طور منظم روشن نشده و حرکت نکند، کالیپر زنگ زده و کارایی خود را از دست میدهد. علاوه بر این احتمال نشت مایع ترمز از این قطعه وجود دارد که سبب کاهش کارایی و عمر مفید آن میشود. از دیگر دلایل خرابی کالیپر ترمز باید به موارد زیر اشاره کرد:
- ترمزگیری شدید و ناگهانی
- لنت ترمز زنگ زده و چسبیده
- مایع ترمز کهنه یا کثیف
- شکستگی شلنگ ترمز
- زنگزدگی کابلهای فولادی ترمز پارکینگ
- گیر کردن لنتهای ترمز بر روی دیسکها
- خرابی صندوق پیستون و زنگزدگی پیستون کالیپر
بهترین زمان تعویض کالیپر ترمز
کالیپر ترمز به طور میانگین حدود 10 سال کار میکند. با این حال اگر با نشانههای زیر مواجه شدید، بهتر است وضعیت کالیپر را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را تعویض نمایید. مهمترین علائم خرابی کالیپر ترمز عبارتند از:
- نرم و سفت شدن غیر عادی پدال ترمز: نرم و سفت شدن بیش از حد پدال ترمز میتواند نشانه خرابی کالیپر ترمز باشد. همچنین برای ترمزگیری نباید به فشار بیش از حدی نیاز باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید کالیپر ترمز را بررسی کرد.
- نشتی روغن: یکی از علائم خرابی کالیپر ترمز، نشتی روغن است که در بخش زیرین ماشین و نواحی چرخها و همچنین در بخش موتور مشاهده میشود. با مشاهده نشتی روغن بهتر است کالیپر و سایر قطعات سیستم ترمز را سریعا بررسی کرد.
- روشن شدن چراغ ترمز: روشن شدن چراغ ترمز یا چراغ چک میتواند به خاطر خرابی یکی از قطعات سیستم ترمز نظیر کالیپر باشد. در این شرایط بهتر است خودرو را نزد یک تعمیرکار ماهر برده تا تمام قطعات به طور تخصصی ارزیابی و بررسی شوند.
- حرکت خودرو بعد از ترمزگیری: در صورتی که بعد از ترمزگیری خودرو همچنان حرکت کند، یعنی مشکلی در سیستم ترمز وجود دارد. این مشکل میتواند به خاطر خرابی کالیپر ترمز باشد.
- خروج صدای غیر عادی: به عنوان آخرین نشانه خرابی کالیپر ترمز و بهترین زمان تعویض آن باید به خروج صدای غیر عادی در زمان ترمزگیری اشاره کرد. بهترین کار برای رفع صدای کالیپر ترمز، تعویض آن با یک قطعه جدید و با کیفیت است.
دلایل چسبیدن کالیپر ترمز
دلایل زیادی وجود دارد که به چسبیدن کالیپر ترمز مربوط است. برخی از این دلایل به شرح زیر است:
-
زنگزدگی پیستون کالیپر و چکمه پیستونی
پیستون کالیپر از اجزای مهم آن است که لنتهای ترمز را به دیسک ترمز فشار داده و سبب کاهش سرعت ماشین میشود. این پیستونها دارای یک چکمه لاستیکی در اطراف خود هستند که از ورود گرد و غبار و آلایندهها به داخل سیستم ترمز جلوگیری میکنند. در صورتی که چکمه لاستیکی آسیب ببیند، آب و گرد و غبار وارد پیستون شده و پیستون دچار زنگزدگی میشود. در این شرایط لنتهای ترمز به دیسک ترمز گیر میکنند.
-
زنگزدگی لنت ترمز
زنگ زدن لنت ترمز هم میتواند سبب چسبندگی کالیپر ترمز شود. بخشی از لنتها باید روغنکاری شوند تا به راحتی بر روی براکت کالیپر سُر بخورند. در صورتی که بر روی براکت گرد و غبار زیادی جمع شده و یا براکت دچار زنگزدگی شود، لنتهای ترمز در براکت گیر کرده و به دیسک ترمز فشار آورده میشود.
-
شکستگی شلنگ ترمز
از دیگر دلایل اصلی چسبیدن کالیپر ترمز باید به شکستگی شلنگ ترمز اشاره کرد. شلنگ ترمز امکان جریان مایع ترمز در سیستم را فراهم کرده و به آن اجازه میدهد تا به سیلندر اصلی برگردد. حال اگر یک شکستگی کوچک در شلنگ ترمز ایجاد شود، مایع به سمت پیستون ترمز جریان پیدا میکند؛ اما به عقب نمیرود. این موضوع سبب چسبیدن کولیسها میشود. در این شرایط باید شلنگ ترمز را عوض کرد تا مشکل برطرف گردد.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی کالیپر ترمز پرداختیم و با نقش آن در سیستم ترمز و زمان تعویض آن آشنا شدیم. از علائم خرابی کالیپر ترمز و زمان تعویض آن باید به نشتی مایع ترمز، خروج صداهای غیر عادی، سفت و نرم شدن غیر عادی ترمز و حرکت ماشین بعد از ترمزگیری اشاره کرد. با مشاهده هر یک از این علائم وضعیت کالیپر ترمز را بررسی کرده و در صورت لزوم آن را تعویض نمایید. در صورت نیاز به دوره های جامع مجموعه گلپانیا از سایت دیدن فرمایید.