دور موتور یا RPM، نشانگر تعداد دورهایی است که مجموعه دوار موتور در طول یک دقیقه می‌چرخد. هر چقدر دریچه گاز موتور افزایش بیشتری پیدا کند، دور موتور نیز افزایش می‌یابد. کاهش در تحریک دریچه گاز موتور هم سبب کاهش دور موتور در دقیقه می‌گردد. حال گاهی اوقات رانندگان با نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگر مواجه می‌شوند. در این مطلب قصد داریم در خصوص دلیل نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگرها صحبت کنیم و با علل اصلی آن آشنا شویم.
RPM مخفف کلمات Revolutions Per Minute و نشانگر تعداد چرخش‌هایی است که مجموعه دوار موتور یا همان میل لنگ در طی یک دقیقه انجام می‌دهد. زمانی که فشار بر روی دریچه گاز موتور بیشتر شود و دریچه بیشتر باز شود، دور موتور خودرو افزایش پیدا می‌کند. با کاهش فشار بر روی دریچه گاز هم دور موتور کاهش می‌یابد. دور موتور از مواردی است که بر روی صفحه نمایشگر یا همان صفحه پشت آمپر قابل مشاهده است و توجه هر راننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
همانطور که متوجه شدیم یکی از مهمترین علائم بر روی صفحه نمایشگر یا همان صفحه پشت آمپر خودرو، دور موتور است که به شکل عقربه‌ای (آنالوگ) و یا دیجیتالی نمایش داده می‌شود. این شاخص به هر شکلی که باشد، توجه رانندگان را در خصوص کوچکترین تغییر به خود جلب می‌کند. عددی که این شاخص نشان می‌دهد، یک عدد تک رقمی است که برای رسیدن به میزان واقعی دور موتور باید آن را در هزار ضرب کرد. در واقع آن چیزی که راننده بر روی صفحه نمایشگر مشاهده می‌کند، یک هزارم دور واقعی موتور است. دلیل نمایش دور موتور به این شکل به این خاطر است که صفحه نمایشگر به خاطر حجم زیادی از اعداد شلوغ نشود. پس اگر برای مثال شاهد عقربه دور موتور بر روی عدد 3 بودید، یعنی سرعت چرخش میل لنگ 3 هزار دور در دقیقه است.
حال که با دور موتور یا همان RPM آشنا شدیم، بهتر است به بررسی دلایل نوسان آن بر روی صفحه نمایشگر بپردازیم. در خصوص مهمترین دلایل نوسان دور موتور در زمان رانندگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از مهمترین دلایل نوسان دور موتور بر روی صفحه پشت آمپر، نشتی خلاء است. میزان هوای وارد شده به موتور توسط ایسیو محاسبه می‌شود و از طریق دریچه گاز و استپر موتور، وارد موتور می‌گردد. در واقع هوا نباید از مسیر دیگری به غیر از دریچه گاز و استپر وارد موتور شود. در صورتی که هوا از یک مجرا یا کانال دیگر به واسطه عدم نشت‌بندی صحیح وارد موتور شود، یعنی نشتی خلاء رخ داده است. این مسئله باعث می‌شود تا نسبت هوا به سوخت تغییر کند و در عملکرد موتور اختلال ایجاد شود و چرخش میل لنگ و متعاقبا دور موتور تحت تاثیر قرار بگیرد. در این شرایط راننده میتواند نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگر را به خوبی مشاهده کند.
احتراق در موتورهای بنزینی توسط جرقه‌زنی شمع‌ها در محفظه احتراق صورت می‌گیرد. برای همین هرگونه نقص در احتراق میتواند سبب نوسانات محسوس دور موتور شود. این مشکلات به خاطر خرابی شمع، خرابی وایر شمع، خرابی کوئل و یا قطعی در مدارات مربوط به سیستم جرقه‌زنی رخ می‌دهد. آسیب دیدن دلکو، چکش برق و سایر قطعات مربوط به سیستم جرقه‌زنی در خودروهای کاربراتوری هم میتواند در جرقه‌زنی اختلال ایجاد کرده و سبب نوسان RPM شود.
خرابی سنسورهایی نظیر سنسور میل بادامک و سنسور دریچه گاز میتواند دلیل نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگرها باشد. سنسور دریچه گاز سنسوری است که میزان باز شدن دریچه گاز را نشان می‌دهد و بر روی کارکرد منظم موتور نقش مهمی دارد. برای همین خرابی سنسور دریچه گاز میتواند مشکلاتی را برای موتور از جمله نوسان دور موتور ایجاد نماید. سنسور میل بادامک هم سرعت و موقعیت میل لنگ در حال چرخش را ردیابی می‌کند. در صورتی که این سنسور به درستی کار نکند، دور موتور دچار نوسان و تغییر می‌شود.
از دیگر دلایل نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگرها باید به خرابی استپر موتور اشاره کرد. استپر از قطعات سیستم سوخت‌رسانی است که برای تولید قدرت در موتور کاربرد دارد. عملکرد صحیح استپر باعث می‌شود تا میزان هوای ورودی به موتور در دور آرام تنظیم شود. برای همین خرابی این قطعه بر روی عملکرد موتور تاثیر منفی می‌گذارد و میزان آلایندگی‌های خودرو را افزایش می‌دهد.
کامپیوتر یا ایسیو از قطعات مهم در خودرو است که وظیفه دریافت و پردازش اطلاعات مختلف از تمام بخش‌های خودرو را بر عهده دارد. با خرابی ایسیو موتور مشکلات زیادی برای آن ایجاد می‌شود و میتواند سبب نوسان دور موتور گردد. البته این اتفا به ندرت رخ می‌دهد. برای همین بهتر است به عنوان آخرین دلیل نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگر در نظر گرفته شود.
بسیاری از رانندگان با روشن کردن کولر، با نوسان دور موتور مواجه می‌شوند. زمانی که سیستم تهویه مطبوع یا همان کولر خودرو روشن می‌شود، وجود کمی نوسان در دور موتور طبیعی است. البته این نوسانات باید تنها در زمان درگیر شدن و جدا شدن کمپرسور کولر مشاهده شوند و پس از آن RPM در حد ثابتی باقی بماند و تغییرات محسوسی نکند.
زمانی که کولر خودرو روشن می‌شود، موتور تلاش می‌کند تا سرعت دور آرام خود را افزایش دهد تا بر فشار اضافی وارد شده غلبه کند. برای همین اگر پس از روشن شدن کولر شاهد کمی نوسان در دور موتور بودید و پس از آن دور موتور ثابت باقی ماند، کاملا طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد.
در این مطلب در سایت گلپانیا در خصوص دلیل نوسان دور موتور بر روی صفحه نمایشگرها یا همان صفحه پشت آمپر صحبت کردیم. همانطور که اشاره کردیم نشتی خلاء، مشکل در احتراق، خرابی سنسورها، خرابی استپر موتور و خرابی ایسیو میتواند سبب نوسان دور موتور شود. برای همین اگر شاهد نوسانات غیر طبیعی دور موتور بر روی صفحه آمپر بودید، حتما به عیب‌یابی آن بپردازید و مشکل را سریعا مرتفع نمایید.
مشاوره رایگان
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
گلپانیا اولین مرجع آموزش آنلاین تخصصی خودرو
با عضویت در خبرنامه ما از جدیترین دوره هاو تخفیف با خبر شوید
تمامی حقوق این سایت برای آکادمی گلپانیا محفوظ است
